De vakantieperiode is altijd een goede tijd om terug te blikken naar het afgelopen jaar. Ik doe dit persoonlijk liever in de maand juli dan in december, omdat je dan nog een regenachtige herfst voor de boeg hebt om nog een enorme strategische sprint te maken alvorens je het nieuwe jaar inluidt. De blik nog even scherp stellen dus.

Kunstmatige verbouwing
Wat is de wereld toch veranderd. Vorig jaar zomer was duurzaamheid nog redelijk onbesproken in de markt. Een zeldzaam congres werd georganiseerd, de betrokken adviseurs werden nog als ‘geitenwollensok’ afgeschilderd, laat staan dat er mensen waren die zoals ikzelf ‘duurzaamheid’ op hun visitekaartje hadden staan.

Rond de jaarwisseling barstte de groenconcurrentie echter los. De ene projectontwikkelaar werd nog groener dan de andere. Adviseurs en specialisten worden van alle kanten ingeschakeld om deze ‘nieuwe kennis’ te leveren. Architecten worden uitgedaagd om andere ontwerpen te maken. Duurzame gebouwen, die er ook duurzaam uitzien. Veel groen, ronde vormen, atria, veel buitenzonwering en natuurlijk ogende materialen. Hier en daar een windmolen of pv-paneel op het dak als ‘kunstmatige verbouwing’.

Slim, snel en goedkooop
Als je nu door een ‘groene bril’ naar de toekomst kijkt, wat zien we dan volgend jaar? Sommigen zien volgend jaar sec lagere rendementen op vastgoed vanwege de kredietcrisis. Dat de aandacht voor duurzaamheid zal verslappen wegens dit zelfde financiële monster. Dat de kosten zullen stijgen met een lagere EPC-eis, maar dat er geen meeropbrengsten tegenover staan. Dat er geen uniforme meetsysteem is (duurzaamheidlabel) waarmee je als bedrijf in de markt op ‘duurzaamheid’ kunt onderscheiden, en ga zo maar door.

De kunst is natuurlijk om slim door deze ‘groene bril’ te kijken en te erkennen dat deze lastige markt fantastische mogelijkheden biedt voor een ieder die duurzaam vastgoed promoot. Ten eerste zal de kredietcrisis ons meer dan ooit dwingen tot slim, snel en goedkoop bouwen. Niet een beetje beter, maar drastisch slimmer. De beste innovaties zijn vrijwel nooit incrementeel gegroeid. Bij echte crisis ontstaan de meest innovatieve producten.

Daarnaast zal er veel meer aandacht komen voor de harde economische kant van duurzaam bouwen. Immers, in de productkeuzen en het ontwerp worden de stijging van grondstof- en energieprijzen veel bewuster meegenomen, ook door de kopers in de markt.

Revival van de architectuur
Tevens zal er een revival van de architectuur plaatsvinden, met jonge architecten die duurzaam ontwerpen als hun kans zien om nu naam en faam te maken, zonder dat dit meer geld hoeft te kosten. Sterker nog: de nieuwe stroom net afgestudeerde architecten, & ingenieurs gaat bewijzen dat duurzaam bouwen veel goedkoper kan. Een prima tijd om de gevestigde orde eens flink op zijn grondvesten te laten schudden!

Want zoals Einstein al zei: "Je kunt een probleem niet oplossen vanuit hetzelfde soort denken dat tot het probleem heeft geleid"

Marlon Huysmans