Er is werk aan de winkel voor veel vastgoedeigenaren. In 2023 moeten kantoren in Nederland minimaal energielabel C hebben en vanaf 2030 wordt dat naar verwachting zelfs label A. Hoe verduurzaam je op een slimme, integrale en kosteneffectieve manier? Sjors Termorshuizen, projectmanager Gebouw & Leefklimaat (Aveco de Bondt), schreef een blog over hoe zijn werkgever dit samen met de eigenaar van haar kantoorpand in Holten aanpakte.

Tekst: Sjors Termorshuizen
Beeld: Aveco de Bondt

De basis: een conditiemeting en gebruikersinventarisatie

Dit is ’m dan. Ons (gedeelde) kantoorpand in Holten. De moderne looks bedriegen een klein beetje, want het pand dateert uit 1980. De vastgoedeigenaar vroeg ons recent de algehele onderhoudsstaat van het gebouw in kaart te brengen. Aveco de Bondt voerde hiervoor een conditiemeting uit, conform NEN 2767. Daaruit bleek dat verschillende delen van het gebouw toe waren aan groot onderhoud. Zo moest de dakbedekking vervangen worden. Ook zijn ervaringen van gebruikers geïnventariseerd. Daaruit kwam naar voren dat de klimaatinstallatie niet langer toereikend is. Dat merk je vooral in de zomer: dan kan de temperatuur flink oplopen, wat ten koste gaat van de productiviteit.

Een integrale aanpak en meerjarenonderhoudsplanning

Er lagen dus reguliere onderhoudsopgaven, wensen van gebruikers en duurzaamheidseisen vanuit de overheid. Samen met de vastgoedeigenaar hebben we gekeken hoe we het kantoorpand het beste kunnen klaarmaken voor de toekomst. Al snel bleek dat een integrale aanpak het meest interessant zou zijn: onderhouden, verduurzamen én de leefbaarheid verbeteren. We hebben die integrale aanpak uitgewerkt in een meerjarenonderhoudsplanning. Zo’n meerjarenplanning geeft houvast en zorgt ervoor dat je duurzaamheidsmaatregelen op logische momenten kunt nemen. Ook krijg je inzicht in de benodigde onderhoudsinvesteringen op de korte en lange termijn.

Stappenplan voor het bepalen van duurzaamheidsmaatregelen

Er zijn verschillende manieren om te verduurzamen en het binnenklimaat van een pand te verbeteren. Wij hebben deze drie stappen gezet om te komen tot de meest optimale mix aan maatregelen:

Stap 1: Gedetailleerd inzicht in het binnenklimaat en energieprestaties

We hebben als eerste stap een zogenaamde temperatuuroverschrijdingsberekening gemaakt. Zo’n berekening laat zien hoeveel uur per jaar het binnenklimaat als niet optimaal wordt ervaren. We hebben die berekening gemaakt voor verschillende delen van het gebouw. Zo kregen we op ruimteniveau inzicht in welk koelvermogen er nodig is om het binnenklimaat te verbeteren.

Stap 2: In kaart brengen hoe we beter kunnen isoleren

Daarna hebben we gekeken hoe we de bouwkundige schil (gevels, dak en vloer) kunnen opwaarderen. Want als je warmte buiten houdt, hoef je natuurlijk minder te koelen. Al snel zagen we dat er kansen lagen op het platte dak. Daardoor komt veel warmte naar binnen. De dakbedekking was al aan vervanging toe en kon meteen vervangen worden door een beter isolerende variant. Ook kwamen we tot de conclusie dat handmatige zonwering niet ideaal is. Die gaat vaak te laat dicht, waardoor het gebouw onnodig opwarmt.

Stap 3: Optimaliseren van installaties in het gebouw

Als derde stap hebben we gekeken hoe we met installaties een optimaal binnenklimaat kunnen creëren. Zo zorgt de huidige kantoorverlichting voor veel warmte. Vervangen van lichtbronnen is daarom een interessante optie. Aanvullend hebben we gekeken naar oplossingen om de kantoren te koelen als de binnentemperatuur toch te hoog oploopt.

Welke maatregelen nemen we om ons kantoorpand te verduurzamen?

1. De isolatie op het dak wordt opgehoogd tot een gemiddelde Rc-waarde van 8 m²K/W. Hierdoor houden we meer warmtestraling van buiten tegen.
2. We vervangen de dakbedekking en plaatsen zonnepanelen die samen een groot deel van de energie opwekken die we in het kantoor verbruiken. De zonnepanelen zorgen voor schaduw op het dak, waardoor de warmtestraling afneemt. 
3. De buitenzonwering wordt straks centraal aangestuurd door een weerstation. Zo houden we in de zomer warmte van de zon beter buiten en hoeven we minder te koelen.
4. We vervangen alle verlichting door ledlampen. Die zijn niet alleen veel energiezuiniger, er komt ook nauwelijks warmte van af. Sensoren zorgen ervoor dat de verlichting automatisch uitgaat als er niemand meer in de ruimte is. 
5. In de kantoren komt een airconditioning unit, die door middel van lucht kan verwarmen en koelen. Deze installatie geeft op ruimteniveau extra verwarming in de wintermaanden en extra koeling in de zomermaanden. De installatie wordt aangestuurd door een warmtepomp en gebruikt eerst zijn ‘eigen energie’ om op zone-niveau te verwarmen of te koelen voordat er nieuwe energie wordt opgewekt.

Wat leveren deze duurzaamheidsmaatregelen ons op?

We verwachten dat alle werkzaamheden aan ons kantoorpand in het tweede kwartaal van 2022 zijn afgerond. Dan hebben we een kantoorgebouw dat flink energiezuiniger is en in elk seizoen een aangenaam binnenklimaat heeft. Fijn voor de vastgoedeigenaar: we zetten nu al de stap naar energielabel A. We zijn dus klaar voor 2030! Met de nieuwe klimaatinstallatie voldoen we bovendien aan Klasse B van het Programma van Eisen Gezonde Kantoren 2021. 

Jouw vastgoed klaarmaken voor de toekomst?

Zoals je ziet: we hebben niet alleen de kennis in huis om kantoorpanden naar energielabel C of A te brengen, maar ook de praktijkervaring. We helpen ook jou graag om deze stap te zetten. Dat doen we met een team van adviseurs en specialisten. Ze kunnen wij je op deze gebieden ondersteunen: 

• Bouwfysica: opstellen van temperatuuroverschrijdingsberekeningen en advies over de mogelijkheden om panden te isoleren en te verduurzamen;
• Constructie: toetsen of de bestaande constructie de eventuele extra belasting van isolatiemateriaal of zonnepanelen kan dragen; 
• Installaties: in kaart brengen van bestaande installaties en advies over de mogelijkheden om een beter binnenklimaat te realiseren; 
• Energieprestaties: afgeven van een energielabel voor kantoorpanden en advies over stappen om tot een beter energielabel te komen; 
• Duurzaamheid: advies over het toepassen van duurzame materialen en de impact van materiaalkeuzes op gezondheid en binnenklimaat van gebouwen.

Vragen

Wil je meer weten over onze aanpak of een keertje sparren over de ondersteuningsmogelijkheden van Aveco de Bondt? Neem dan contact op met projectmanager Sjors Termorshuizen. stermorshuizen@avecodebondt.nl (06 104 47 846).