Gezond binnen zitten

Auteur: Marjolein van Gelder

Uit diverse onderzoeken in Westerse landen blijkt dat we gemiddeld 90% van onze tijd binnen besteden. Deze tijd besteden we met name in woningen, maar ook in kantoren, voertuigen, etc. Al dat binnen zitten is een vrij ongezonde activiteit, mede omdat de luchtkwaliteit binnen vaak een stuk slechter is dan de lucht buiten. 

Dat komt door het soms gebrekkige zuurstofgehalte, of door tabaksrook, schimmel en huisstofmijt, verbrandingsgassen, radon, en vluchtige organische stoffen (VOS)[1], die van producten afkomen en in de woning blijven hangen. VOS’s zijn chemische stoffen die bij kamertemperatuur makkelijk verdampen of gasvormig zijn.[2] Deze VOS’s komen van diverse producten af, zoals verf, cosmetica en luchtverfrissers, maar ook van interieurobjecten zoals matrassen en bouwmaterialen. Door de verdamping blijven VOS in de lucht hangen, wat ongezond is. Je kunt klachten krijgen door het inademen van deze VOS, en last krijgen van bijvoorbeeld hoofdpijn of irritatie aan neus, keel en ogen. Gelukkig is er Europese wetgeving (genaamd REACH), waarin eisen worden gesteld over VOS: wel zo fijn dat je daarom niet allerlei ongezonde producten in huis haalt. Leuk feitje, de meeste VOS’s in binnenruimtes zijn afkomstig van cosmetica!

Een gezond interieur is dus ook een interieur waar niet teveel VOS’s van bijvoorbeeld de vloeren en de muren afkomen. Maar er is veel meer wat maakt dat mensen zich gezond en prettig voelen in een ruimte. Gezondheid gaat niet alleen over de lucht die je inademt, maar ook over jouw welbevinden en de afwezigheid van stress. Een vaak ondergewaardeerd aspect is dat het ontwerp van een ruimte ook grote invloed heeft op het welbevinden (én dus de gezondheid) van de gebruikers. Zo klaagt de gemiddelde kantoorwerker over het ontbreken van inspirerende omgeving, wat de energie en productiviteit niet ten goede komt.

Ontspannen of creatief

Het is dan ook belangrijk het ontwerp van een interieur te laten aansluiten bij het doel van de omgeving. Het kleurgebruik maakt dat de gebruikers zich ontspannen kunnen voelen, of juist creatief. Slim gebruik van bewegwijzering en kleur maakt dat mensen gemakkelijk door een ruimte bewegen en voorkomt ophoping van mensenmassa’s en de nodige frustraties. Een voorbeeld daarvan is het looppad dat lang de entreehal van het Radboudziekenhuis sierde. Bezoekers moesten door deze grote hal heen alvorens de kant van de juiste afdeling op te gaan. Als begeleidings-pad heeft Forbo designer Michiel van Nieuwland een loper in een kleurverloop van warme en koele tinten ontworpen. Van boven kan je het hele scala aan kleuren zien, op loopniveau neem je alleen de eerste 4 banen voor je waar. De reacties waren enthousiast, “het is elke keer alsof de zon binnen schijnt als ik de hal binnen ga” – was een reactie van één van de gebruikers.

Biophilic design, een ontwerpfilosofie waarbij de band die mensen met de natuur voelen wordt geïntegreerd, helpt vaak om gebruikers van de ruimte zich ontspannen te laten voelen. Een ontwerp met veel groene elementen helpt bijvoorbeeld ook om patiënten in een ziekenhuis sneller te laten genezen! Werken met natuurlijke materialen zoals hout, bamboe en Marmoleum, kan bijdragen om een biophilic design te creëren. Een goed voorbeeld van het combineren van de natuur in een collectie vind je hier: https://www.youtube.com/watch?v=5CaOb54dlUc

Akoestiek en geuren

Verder zijn er nog verschillende andere zaken die invloed hebben op het welbevinden van mensen in een binnenomgeving. Zo kan er sprake zijn van geluidsoverlast doordat de ruimte zich vlak naast een drukke weg bevindt. Harde geluiden kunnen ook komen door het weerkaatsen van stemgeluiden in een omgeving met een gebrek aan geluidsabsorberende materialen. Ook een onprettige geur kan ervoor zorgen dat gebruikers van een plek zich niet fijn voelen.  

Kortom: een gezonde ruimte is er één die er én voor zorgt dat we niet te veel vervuilde lucht inademen, én prettig is om in te verblijven. Dit kan door slim ontwerp worden gerealiseerd. Wat overigens ook geen kwaad kan: ga af en toe eens naar buiten!