Een tijdje geleden werd ik gevraagd om in het magazine van de Waterschappen te reageren op de stelling van Herman de Pagter (Lector Haagse Hogschool) om te stoppen met innoveren in Nederland. Leek me geen goed idee. Continue vernieuwing is nodig om als samenleving in te kunnen spelen op de uitdagingen die op ons afkomen. Het leek de Pagter dus meer te gaan om het gebruik van het begrip innovatie. Op zichzelf geen gekke gedachte.

Innovatie wordt op dit moment vooral gezien in relatie tot de hippe start-ups die met slimme algoritmes onze levens proberen te disrupten. Leuk als verdienmodel voor Sillicon Valley maar over het algemeen met weinig echte maatschappelijke waarde. Verschillende soorten innovaties worden ook te kust en te keur door elkaar gebruikt. Innovaties die letterlijk door wetenschappers worden ontwikkeld staan ver af van die succesvolle marktintroductie van een sterk verbeterde koffiemachine.

Andere impact

Radicale technologische innovaties hebben een hele andere impact dan een innovatief samenwerkingsmodel tussen het Waterschap en een aannemersbedrijf. Disruptie is in dat verband net zo’n container begrip geworden. Als we de goeroes de afgelopen tien jaar hadden moeten geloven dan zouden er nu geen hotels meer zijn, geen taxibedrijven, geen boekenwinkels, zouden robots ons werk overgenomen hebben en zo kan ik nog wel even doorgaan. Misschien moeten we ook wel verschil maken tussen uitvinden, kennisontwikkeling en experimenteren enerzijds en het verzilveren van die kennis (valoriseren) anderzijds. Er verschijnen uit de wetenschappelijke hoek met grote regelmaat “innovaties” in de media die ons versteld doen staan. Houd je dat een tijdje bij dan blijkt het vaak om gebakken lucht te gaan. Opgeklopt voor media-aandacht met als doel het verkrijgen van onderzoeksmiddelen.  

Boven water houden

Maar toch, of we het nou innovatie noemen of niet we hebben vernieuwing wel nodig om ons hoofd als samenleving boven water te houden. En dat is wat mij betreft letterlijk bedoeld. Vooral in de bouwsector is het verhogen van de arbeidsproductiviteit een key-issue. We hebben domweg niet de middelen om op een andere manier de kosten van CO₂ besparing, klimaatadaptatie en slinkende grondstoffen te betalen. Dat kan alleen door het toepassen van nieuwe productietechnologieën, slim geautomatiseerde processen, nieuwe materialen en ongebruikelijke samenwerkingsverbanden. Ik noem dat innovatie. Omdat we dat woord daar nou eenmaal voor uitgevonden hebben. Het zijn echter niet de innovaties zoals we die terugzien in de Hipster-magazines. Wat mij betreft gaat de overheid innovaties stimuleren die enerzijds significante maatschappelijke impact hebben en anderzijds ook domweg economische waarde creëren.

Van 17 tot en met 19 april 2018 staat de RAI Amsterdam in het teken van innovatie, tijdens Building Holland 2018. Ga naar de website en registreer gratis.