Kaart brengt energietransitie in beeld

Auteur: Jan Jaap Blum

De complexiteit van de energietransitie kent geen grenzen. De bouw- en vastgoedsector buigt zich de komende jaren over energietransport, -opslag, decentrale opwekking en andere opgaven binnen deze kanteling. Om de status quo en toekomstige acties inzichtelijk te maken komt BAM met een kaart die de energietransitie schetst, inclusief weerbarstigheid en zijpaden.

“De kaart is gemaakt om ervoor te zorgen dat we met elkaar weten waar we het over hebben”, geeft Duurzaam Gebouwd-expert en directeur BAM Energy Systems, Jan Jaap Blüm, aan. De kaart is niet alleen voor medewerkers van BAM bestemd maar het bedrijf maakt hem openbaar toegankelijk.  “Het is een visueel instrument die verschillende partijen, uit diverse hoeken van de bouw- en vastgoedsector, kunnen toepassen.”  

We weten inmiddels echt wel dat het anders moet; de energietransitie is onomkeerbaar en we kunnen alleen nog maar vooruit. Op de kaart is dit weergegeven door het nauw van transitie. Voortgestuwd door een sterke westenwind vanuit het klimaatakkoord van Parijs en een sterke maatschappelijke onderstroom is onze richting wel duidelijk. “Ook binnen BAM leken we soms wel als kippen zonder kop door elkaar te lopen. Die parallel kun je doortrekken naar de markt. We hebben wel een doel maar hoe komen we daar?” zo omschrijft Blüm de aanleiding van dit initiatief. “Net als in een echt expeditie is dat het moment dat je even met z’n allen op de kaart kijkt en afhankelijk van je mobiliteit en beschikbare middelen een route kiest.” Hij vindt het een fijn idee als de hele markt zich buigt over één objectieve informatiedrager om zo sneller bij het doel te komen. De kaart moet overzicht geven en de transitie tastbaar maken.”

Diverse scenario’s

Dat laatste blijkt namelijk nog lastig. “Er zijn zo veel verschillende facetten die we in onze gedachten moeten houden, veel scenario’s om rekening mee te houden. Dat beeldt deze kaart ook uit.” Op de kaart is onder andere te zien dat we met vallen en opstaan door een moeras van betaalbaarheid, langs stakeholders en concurrentie, naar een toekomst toe gaan die wordt gekenmerkt door balans.” Dat klinkt abstract, maar de kaart geven volgens Blüm genoeg concrete handvaten. “We hebben kaders geschetst die voor iedereen binnen de energietransitie geldt. Je kunt het als een universele kaart zien. Het brengt een uitdagende reis in beeld en iedereen kan zijn weg kiezen. Via de brongebieden bijvoorbeeld als je meer van de technische kant van duurzame opwek bent. Of je gaat door de noordelijke value valley omdat je feeling hebt met nieuwe vormen verdienmodellen.”

De energiekaart, binnenkort te downloaden vanaf DuurzaamGebouwd.nl

Fases van transitie

De verticale lijnen op de kaart geven de verschillende fases van transitie weer. “Stel dat je de kaart in je kantoor ophangt, dan zie je gedurende de jaren dat je naar de rechterkant van de kaart, richting de toekomst, verschuift.” Blüm wil graag dat de kaart breed gedragen wordt door de markt en vooral enthousiasmeert. Je kan namelijk niet alleen een nieuwe manier van omgaan met energie en fossiele grondstoffen eruit halen. Ook de metamorfose van bedrijven en organisaties is goed zichtbaar. Eerst zie je een donker bos waarin collega’s elkaar niet kunnen vinden en conservatisme de boventoon voert. Via de metamorfose meridianen ontwikkelt zich dit tot urgentie en optimisme (in het heden) tot trendsetters (in de toekomst). Ook de club waar je voor werkt, komt zo in balans. “Maar we moeten ook op een andere manier met elkaar omgaan.” Zegt Blüm. “De oude machtsverhoudingen in de bouwkolom houden vernieuwing tegen en alleen door elkaar weer te respecteren voorkomen we dat de zwakste schakel gaat bepalen hoever we met onze expeditie komen.” Op de kaart is dit zichtbaar door de toenemende samenwerkingsgraad  en de cultuurshock keerkring. Deze laatste laat zien dat het ook gewoon gezellig moet kunnen zijn om met elkaar te werken aan een betere balans.

Vervolg

 “We gaan de kaart updates geven, zodat we meegaan met bijvoorbeeld technologie en innovaties die ten tonele komen. Ik roep lezers van Duurzaam Gebouwd dan ook op om hierin mee te denken en de kaart te verbeteren.” Interesse en enthousiasme gewekt? Om mee te werken aan het verbeteren van de kaart of op andere manieren over de energietransitie te sparren neem je contact op met Jan Jaap Blüm. Lees ook andere expertblogs van Blüm op zijn expertpagina. Download binnenkort de kaart op DuurzaamGebouwd.nl.

Auteurs kaart: Sebastiaan Rompa (Mapstell), via BAM