Kruip je op het land? Schud dan ook je vinnen af

Auteur: Jan Jaap Blum

De evolutie is een bijzonder, eeuwenoud en niet te stoppen fenomeen. Vaak getriggerd door een ingrijpende gebeurtenis blijken organismen van divers pluimage te zoeken naar een nieuwe leefomgeving.

Je kunt het klimaatakkoord van Parijs zien als een prehistorische vulkaanuitbarsting waarvan iedereen wel wist dat deze er aan zat te komen. De bouwsector is dan die dinosaurusachtige oceaanbewoner die zich door een gebrek aan voedsel als gevolg van al het lava in de zee gedwongen voelt om het land op het te kruipen.

We komen geen meter vooruit

Maar goed, daar liggen we dan… We overleven wel, omdat onze kieuwen inmiddels op longen zijn gaan lijken, maar daar is dan ook alles wel mee gezegd. Het laatste Duurzaam Gebouwd Congres maakte nog maar weer eens pijnlijk duidelijk dat we geen meter vooruit komen. Het is ook lastig voor een prehistorische vis om zich met vinnen een weg door het zand te banen op zoek naar voedsel.

We weten allemaal dat het nodig is om de gebouwde omgeving gasloos te maken. Gebouwen moeten zo energiezuinig worden dat ze meer opwekken dan ze gebruiken. Is het niet bijzonder dat we ons laten verleiden om codes, labels en prestatie-eisen te accepteren die ons bijna energieneutraal maken? Verschuilen we ons achter de split incentive, een pervers systeem van gescheiden verantwoordelijkheden voor energiegebruik en energierekening?

Tiktaalik, ook wel de vis die liep. Door Zina Deretsky, National Science Foundation (Courtesy: National Science Foundation) - National Science Foundation, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2542188

Vastgeroest in de waan van de dag

Ook binnen BAM merk ik het in de dagelijkse praktijk. Ja, iedereen is gecharmeerd van dat leuke enthousiaste clubje dat iets doet met duurzame energie. Ja, iedereen vindt dat energie onderdeel moet zijn van creating the future, Maar oh wee, als we een project kunnen versnellen door te investeren in de WKO-installatie: dan komen de richtlijnen van de vastgoedcommissie om de hoek kijken. Tja, dat zijn nou die vinnen waar ik het over had.

Zo zijn er nog wel meer bloedgroepen die vastgeroest zijn in de waan van de dag: ingenieursbureaus die net niet normeringen opstellen, beleggers die rustig afwachten tot de regelgeving verandert en ontwikkelende bouwers die de rekening van een duurzame energievoorziening bij de overheid leggen door het grondbod te verlagen. Allemaal voorbeelden van een nog niet voltooide evolutie.

Het goede voorbeeld is er wel

Gelukkig zijn er voorbeelden van wezens die wel poten hebben gekregen en hun weg naar het groen hebben gevonden. Sterker nog, deze hebben het leven op de grens van land en water tot kunst verheven.

De technische oplossingen worden gemaakt door de industrie. Gebouwgebruikers met visie en ambitie durven te investeren zonder discussies over terugverdientijden. Een enkele gemeente dwingt het maximale af en baalt ervan als ze de markt onvoldoende mogelijkheden kan geven dit in te vullen. En ja, ook mijn bouw- en installatiebedrijf durt te innoveren qua techniek en dienstverlening om zo in de gebouwde omgeving de eigen bijdrage in de klimaatdoelstelling te vergroten.

Dus als ik een bescheiden tip mag geven? Kruip je op het land, schud dan ook je vinnen af. Want de krokodil eet je zeker op…