Een warmtetransitie om naar uit te kijken

6 miljoen huishoudens aardgasvrij: kan dat snel? Moet dat snel? De vraag stellen is hem beantwoorden. Als we in 2050 aardgasvrij willen zijn, kunnen we beter nu vaart maken.

De opties zijn inmiddels alom bekend: elektrificatie, collectieve warmte en duurzaam gas. Voorspellingen lopen uiteen, maar uitgaand van de laagst mogelijke maatschappelijke kosten kunnen we rekenen op een verdeling van 50% - 35% - 15% tussen deze opties tegen 2050.

Aanpak van transitie

De vraag is in welk ritme we deze transitie willen aanvliegen. Gaan we gestaag de capaciteit opbouwen om hem successievelijk weer af te bouwen? Schuiven we het hele verhaal nog even voor ons uit tot het Poolwater tegen de dijken klotst? Of bouwen we versneld capaciteit op, om de sector vervolgens te laten floreren? Onderstaande grafiek tekent de opties uit, met op de verticale as de transitiesnelheid in het aantal woningen per jaar (x 1.000). Het is wellicht een theoretische discussie, maar het spreekt voor zich dat het stabiele scenario het meest logische en aantrekkelijke is voor de BV Nederland.

Hoe we nu concreet snelheid kunnen maken, is geen eenvoudige vraag. Het gaat niet alleen om technologische ontwikkeling, maar ook economische en sociale componenten zijn belangrijk. Als Thermaflex ligt onze ervaring in het bijzonder in de collectieve warmte. De oplossing die voor 35% van de woningvoorraad als meest financieel aantrekkelijk is bestempeld. Dit betreft zo’n 2.000.000 huishoudens.

Overvloedige warmte nuttig gebruiken

Aan warmtebronnen geen gebrek. Met restwarmte – die nu ironisch genoeg grotendeels verloren gaat in de atmosfeer – kunnen we al meer dan een miljoen huishoudens van warmte voorzien. Verder zijn biomassa reststromen op grote schaal beschikbaar en inzetbaar, en zien we ook geothermie zich versneld ontwikkelen.

De crux zit hem dus voor niet in de totale beschikbaarheid van warmte, maar in het nuttig beschikbaar maken op de juiste plaats en tijd van deze warmte. Het uitrollen van warmtenetten en het aanpassen van inpandige installaties is de uitdaging. Hoe doen we dit snel en op een manier die dusdanig lichtvoetig is, dat de mensen in de straat juichen als ze aan de beurt zijn?

Nieuwe warmtenetten versnellen

Als Thermaflex zetten we ons in om deze transitie zo effectief mogelijk te faciliteren met bijvoorbeeld compleet voorgefabriceerde netwerken die de uitrol van nieuwe warmtenetten drastisch versnellen. Met oplossingen als ‘street in a day’ (zie video bovenaan) hebben we ondertussen internationaal bewezen dat woningen snel en zonder risico op een collectieve bron kunnen worden aangesloten. Met als voorbeeld ‘De nieuwe wipweide’ in Roosendaal, waar restwarmte van een afvalenergiecentrale van Suez bewoners voorziet van betrouwbare, betaalbare en duurzame warmte.

Samenwerken in en rond woning

Een gevleugelde uitspraak in warmteland is ‘de uitdaging zit in de bestaande bouw’. En dat is natuurlijk ook zo. Deze huizen zijn het meest talrijk en kampen nu met de grootste gasrekening. Dit spel gaat in 2018 echt beginnen. Samen met een aantal partners hebben we een rijke ervaring opgebouwd in het renoveren van oude stalen netten met een duurzame kunststof oplossing. Het spreekt voor zich dat de dynamiek in een bewoonde wijk fundamenteel anders is dan in een wijk in aanbouw. Deze ervaring vertalen we één-op-één in de grootste opgave!

We realiseren ons ook dat ‘street in a day’ slechts een deel van de oplossing is. Want in geval van retrofit vergt ook de woning zelf een aantal aanpassingen. Door bestaande ervaringen te bundelen en heel bewust van lopende projecten te leren, kunnen we als sector ons land een prachtige dienst bewijzen. Dit maakt het wat ons betreft een warmtetransitie om naar uit te kijken!

Auteur Thomas van den Groenendaal werkt als commercieel manager bij Thermaflex