Harm Valk
Senior adviseur / partner, Nieman Groep
Auteur: Harm Valk
Frisse lucht, daar houden we van! Goed voor de gezondheid, essentieel eigenlijk. Daarom verbaast het me dat er zo weinig aandacht is voor gezonde binnenlucht.
Ja, in kantoren en (frisse) scholen nog wel, maar in woningen? Pas als het echt problematisch is, wordt het een issue. Maar gemiddeld genomen zijn we onbewust onbekwaam over de kwaliteit van binnenlucht. De Dag van de Binnenlucht bracht informatie, bewustzijn en handelingsperspectief.
Als je stelt dat op 95% van de locaties in Nederland de buitenlucht gezonder is dan binnenlucht, word je vol ongeloof aangekeken. Buiten is er toch fijnstof, NOx, ozon, kortom: smog en viezigheid? Binnen is het schoon en er staat geen dieselbus te ronken in de huiskamer of naast je bureau. Toch zijn er binnen wel degelijk allerlei vervuilingsbronnen: wijzelf op de eerste plaats. Alleen al door uit te ademen en te transpireren en ook door onze voorkeur voor de chemische frisheid voor onze persoonlijk hygiëne, huishoudelijke schoonmaakmiddelen en ‘luchtverfrissers’.
Wat denkt u van kaarsen en de open haard? Ik aarzel om deze te noemen, want ze zijn te gezellig om ter discussie te stellen. Wat in elk geval niet bijdraagt is bakken en braden of zelfs koken in het algemeen. Sinds recent onderzoek van TNO weten we dat bakken van bijvoorbeeld spekpannenkoeken je qua fijnstof aan een blootstelling helpt, waarvan de gemiddelde stadsbus schaamrood op de voorruit krijgt. Natuurlijk stoppen we niet met koken. Maar we moeten er bewust van worden en weten wat we eraan kunnen doen.
Alle reden dus om te zorgen voor adequate ventilatie en fluisterstille afzuiging, die zorgen voor verse lucht zonder comfortklachten en onafhankelijk van de alertheid van de aanwezige bewoner. En ja, die lucht komt van buiten, waar het inderdaad in het overgrote deel van Nederland aanmerkelijk schoner is dan binnen. Vervangen van binnenlucht door buitenlucht is de aangewezen strategie om vervuiling in de binnenlucht af te voeren. Helaas ontbreekt deze in het merendeel van onze woningen: zowel oud als nieuw. Want het is een fabeltje dat oude huizen ‘lekker doortochten’ en dus gezonder zijn dan moderne huizen.
Zelfs als de voorzieningen voldoen aan de regelgeving, vormt dat geen garantie dat de lucht ook komt waar de mensen zijn. Maar te vaak wordt zelfs niet aan het wettelijk minimum voldaan, blijkt uit diverse onderzoeken naar de opleverkwaliteit van nieuwbouwwoningen. Grosso modo voldoet slechts zo’n 10% bij meting direct aan de eisen.
Werk aan de winkel dus. Zowel voor de professionals als voor gebruikers. Maar #hoedan?
Op de Dag van de Binnenlucht kwamen vertegenwoordigers uit de gezondheidssector, bewoners en professionals uit de bouw- en installatiewereld bij elkaar om informatie uit te wisselen en inspiratie op te doen. Inhoudelijk, praktisch en ook met humor. De dag werd georganiseerd door de partijen uit het Lente-akkoord, VLA, ISSO en TVVL en ondersteund door MilieuCentraal. Alle verslagen vindt u terug op de site van het Lente-akkoord en de op die dag door oud-minister Jacqueline Cramer gelanceerde website GezondeBinnenlucht.nl.
Gezonde binnenlucht is essentieel voor iedereen, we zijn immers meestal 22 uur per dag binnen. Dat dit niet vanzelf gaat, is een bewustzijn dat moet groeien bij gebruikers. Maar als professionals moeten we op de eerste plaats ervoor zorgen dat onze gebouwen en installaties geen belemmering vormen voor gezonde binnenlucht. Dat vraagt inzicht en inzet. Onze gezondheid is het waard.
Senior adviseur / partner, Nieman Groep