Tekort vaklieden versnelt juist energietransitie 

Auteur: Jan Willem van de Groep

In verschillende media lees ik dat branchevoorzitters zich zorgen maken dat de transitie-ambities van het nieuwe kabinet wel eens in gevaar kunnen komen door een tekort aan vaklieden in de bouw- en installatiesector. Niets is minder waar. De geschiedenis bewijst namelijk dat bij schaarste de mens uiterst creatief wordt. 

Innovatie en industrialisatie in de bouw kent eigenlijk drie drivers. De eerste is de noodzaak om beter en goedkoper te bouwen vanuit de grote maatschappelijke opgaven: CO₂-reductie, energiebesparing en grondstoffenbeheersing. De tweede is de wetenschap dat er slimme technologie voorhanden is uit andere sectoren die het mogelijk maakt om echt gewilde, betere en goedkopere oplossingen te maken. De derde is een industrialisatienoodzaak om het tekort aan personeel op te vangen. De eerste twee zijn voor de sector nou niet echt een impuls om het eens anders aan te pakken. De derde kan dat wel zijn. Als je geen mensen meer hebt om het werk te doen, dan moet je wel. 

Werkreductie van 95%

Het werk op de bouwplaats kan met 95% gereduceerd worden. Van het overgebleven werk hoeft in de toekomst nog maar 20% door mensenhanden te worden uitgevoerd. Op de bouwplaats lopen dan geen specialisten meer rond, maar generalisten met genoeg kennis om te assembleren en te ‘stekkeren’. Daarmee wordt toch een aardig personeelsvraagstukje opgelost. Sterker nog; er ontstaat de mogelijkheid om vakmensen eindelijk in te zetten op plekken waar die ook echt nodig zijn; bestaande woningen die lastig industrieel zijn aan te pakken.

Links en rechts zien we al de eerste tekenen van ondernemers die inspelen op deze behoefte. Lopende banden waarop robots gevelafwerking plakken, kant en klare energiemodules die stekkerklaar aangeleverd worden en daken waarvan de zonnepanelen in de fabriek zijn gemonteerd.

Personeelsschaarste oplossen

Driver twee geeft de sector de mogelijkheid om te versnellen. Dat is volgens mij meer nodig om echt betekenisvol te worden op het vlak van CO₂ besparing, dan dat het nodig is om personeelsschaarste op te lossen. De laatste wordt waarschijnlijk belangrijker gevonden door de sector. Dus als we die aangrijpen om forse investeringsimpulsen te realiseren is het ook goed.