Bouwen of aanbieden

Auteur: Jan Willem van de Groep

Vorige week was ik op pad met de directies van de 22 bedrijven van Aan de Stegge Verenigde Bedrijven. De ASVB is een portfolio-investeerder met gevarieerde belangen in bouwgerelateerde ondernemingen.

Eind vorig jaar hebben ze een belang genomen in onze start-up Factory Zero. Maar daar gaat deze column niet over. Met 22 bedrijven, ieder met een eigen profiel en ondernemersmentaliteit, kun je fantastische benchmarks maken. Daar leren ze onderling veel van.

Primair dienstverlener, secundair producent

Ook de bouwsector kan er wellicht wat mee. Zo heeft men de performance van de bedrijven naast elkaar gezet op basis van de gehanteerde markt- en klantbenadering. Het blijkt dat bedrijven die zich focussen op het aanbieden van totale kant-en-klare proposities, veel beter presteren dan bedrijven die afhankelijk zijn van de aanbestedingsmarkt. Terugkijkend over een periode van een jaar of 10 worden rendementsverschillen waargenomen van grofweg 7% per jaar. Ik heb het dan over de bedrijven die zich primair profileren als dienstverlener en secundair als producent. Robuuste bedrijven, die dus ook nog eens veel minder kwetsbaar zijn voor economische schommelingen.

Alhoewel lastig te benchmarken met unieke projecten, waren alle ‘aanbieders’ ervan overtuigd dat ze meerwaarde leverden binnen de budgetten of vaak onder de beschikbare budgetten. Dat leidde zelfs toe dat een gebouw 2.000 m² kleiner werd, omdat de aanbieder een veel slimmere combinatie van gebouw en bedrijfsproces had uitgedokterd.

Ruimte om te innoveren

We weten dit eigenlijk al jaren. Ook professionele opdrachtgevers. En toch lukt het maar niet om die vermaledijde aanbestedingsmarkt eens rigoureus op de kop te zetten. Aanbestedingen zijn te lucratief voor de adviserende bouwmanagementbureaus en hechten ogenschijnlijk de risico’s af voor een onzekere en vaak ondeskundige opdrachtgever. Opdrachtgevend Nederland lijkt maar niet tot het besef te komen dat goed renderende bedrijven de ruimte hebben om te innoveren en daarmee oplossingen kunnen bedenken die uiteindelijk altijd meerwaarde genereren voor de eigenaar en gebruikers van gebouwen.

Daarnaast lijken ze ook niet te beseffen dat de adviezen van dit soort bouwers gekoppeld kunnen worden aan keiharde resultaatsverplichtingen. Geen adviseur pur sang die dat kan en durft. Deze bedrijven trekken ook goede en initiatiefrijke mensen die ze weten te binden en te boeien. Er zijn gelukkig steeds meer bouwers die de aanbestedingsmarkt de rug toekeren. Dat vraagt om lef, doorzettingsvermogen, andere mensen, een andere cultuur, nieuwe structuren en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Eigenlijk zou heel Bouwend Nederland die aanbestedingsmarkt moeten gaan boycotten. Gewoon omdat het anders en beter kan.