Duurzame discussie, het vervolg

Auteur: Jan Willem van de Groep

Even voor de duidelijkheid, mensen: columns zijn om te prikkelen, om mensen vanuit een ander perspectief naar bepaalde vraagstukken te laten kijken, om de scherpte te zoeken bij vage discussies of om iets aan de kaak te stellen. Zo ook mijn column van vorige week over ‘The Natural Step’ en Circulair Bouwen. Die heeft nogal wat stof op doen waaien. Kijk bijvoorbeeld hier naar de reactie van Ronald Rovers of hier die van de beweging ‘The Natural Step’. Doel bereikt. Nu hebben we het ergens over.

Ronald heeft ooit het begrip NUL in mijn hoofd geplant. Dat zal zo rond 2008 geweest zijn. Uit die gedachte is uiteindelijk het begrip Nul op de Meter geboren. Ik neem ‘m dus uitermate serieus. Hij bevestigt in zijn reactie gelukkig mijn rekensom. De terugverdientijd van de embodied energy van een bestaande, goed geïsoleerde woning, is twee jaar en inclusief solar zo’n vijf jaar (100.000 kWh energie). Echter, volgens Ronald kunnen we het ons niet permitteren om woningen te isoleren omdat de energie die nodig is voor het maken van de materialen, al het CO₂ plafond om onder de twee graden te blijven overschrijdt. Omdat 80% van de embodied energy in zijn sommen wordt veroorzaakt door solar, is dat dus eigenlijk een pleidooi om te stoppen met het maken van solar-panelen. Dat lijkt me geen goede gedachte. Naast wind is er op dit moment geen betere bron van duurzame energie. Laat overigens helder zijn dat ook ik het maken van isolaties bij temperaturen van boven de 1.500 graden Celsius absoluut fout vind. Daarvoor zijn nu voldoende alternatieven voorhanden. Ook het gebruik van gezonde bouwstoffen lijkt me een uitermate nobele zaak om voor te strijden. Of alleen biobased-materialen daarvoor geschikt zijn vraag ik me af. De beschikbaarheid en het daaraan gekoppelde opschalingsperspectief is wat mij betreft maatgevend voor de adaptatie daarvan. Die ontwikkeling gaat uitermate traag en moet zeker niet remmend zijn op het verminderen van de CO₂-uitstoot ten gevolge van energieverbruik in de gebouwde omgeving.

Kijk nog maar eens naar de sommetjes. Ik verwijs als het gaat om solar nog maar eens naar een gedegen studie van Jasper Vis die hier is te vinden. En als we het liever over CO₂ willen hebben is dat ook goed. Een huis op gas stoot over een levensduur van de zonnepanelen (30 jaar) 185.000 kg CO₂ uit. De helft door gasverbruik, de andere helft door electriciteitsverbruik. De uitstoot van zonnepanelen (6600 WP geïnstalleerd vermogen) is over de levensduur 6.187 kg. De uitstoot van de isolatie (met een veel langere levensduur) een fractie daarvan.

Mijn pleidooi lijkt me dus helder. Zo’n vijf miljoen woningen zijn geschikt om, gemiddeld genomen, de CO₂ uitstoot met een factor 30 te verminderen door een combinatie van solar en isolatie. Laten we een manier bedenken om gezonde en duurzame bouwmaterialen snel en effectief industrieel op te schalen. Maar nogmaals; dat is een randvoorwaarde bij de opgave die er NU ligt.