Oxenaar ontmoet ANNE

Auteur: Rob de Jong

Vorige maand overleed Robert ‘Ootje’ Oxenaar. Een naam die niet iedereen iets zegt, maar zijn ontwerpen zijn wereldwijd geroemd. Wie kent ze niet: de snip, de vuurtoren en de zonnebloem. 

Nederland bekende kleur en doorbrak met de nieuwe guldenbiljetten een wereldwijde traditie: het verwerken van historische panden en figuren in bankbiljetten. Internationaal kreeg Oxenaar daarvoor erkenning en het Design Museum in Londen stelde zijn werk zelfs tentoon.

Het was de optimistische uitstraling van de biljetten die iedereen zo aansprak. Ineens was daar niet meer de serieus kijkende man op het biljet, maar een spel van kleuren en lijnen en een vrolijke verschijning in de portemonnee. En het was nog doelgericht ook, want de biljetten waren zo knap vormgegeven dat de waarde direct herkenbaar was. Wat weinigen weten is dat hij altijd zijn eigen handtekening achterliet. Zo is de naam van zijn dochter verweven in de Vuurtoren en verwerkte hij een konijntje uit zijn tuin als veiligheidskenmerk. Het spel dat hij creëerde en waarbij steeds iets nieuws te ontdekken viel - terwijl zijn ontwerpen ook heel functioneel waren - maakte hem tot zo’n groot ontwerper.

Nu denkt u wellicht: wat heeft Oxenaar met ons werk, Sto of het inspiratiecentrum voor duurzaam bouwen Stichting ANNE te maken? Meer dan u denkt. En dan doel ik niet op het geld. Het is de wijze waarop Oxenaar omging met de gestelde opgave. Ook zijn creatie moest aan veel eisen voldoen: het moest veilig, herkenbaar, ‘waterdicht’ en toekomstbestendig zijn. Al die functionele eisen beperkten hem niet. Sterker nog ze gaven hem ruimte, ruimte om binnen de kaders creatief te zijn. In de bouw kunnen we daar een les uit leren! Door toekomstbestendig bouwen leuk te maken en daar creatief invulling aan te geven.

En dat is precies wat straatkunstenaars Erris Huigens en Gysbert Zijlstra van Graphic Surgery deden bij ANNE. Vorige week opende de stichting haar deuren in Utrecht. Bewoners en organisaties kunnen in het oude parkeerwachtershuisje op het Jaarbeursterrein terecht met vragen over duurzaam en energieneutraal wonen. De gevel werd gerenoveerd met StoTherm Classic. Daarmee voldoet het onderkomen aan de functionele eisen, maar er werd ook een blank canvas gecreëerd voor de kunstenaars. Geïnspireerd op De Stijl en Russische modernisten als Tatlin, speelden Huigens en Zijlstra met kleuren (StoColor Dryonic, X-black en Lotusan G), lijnen en vormen. Zo ontstond een abstract gevelbeeld, waarvan ik denk: Oxenaar zou er trots op zijn.

Beeld: artist impression van Stichting ANNE