Dat een BIM ondersteuning biedt bij de samenwerking tussen verschillende partijen en/of disciplines, zal voor de meeste lezers bekend zijn. Dat een BIM ook een perfect middel is om in gesprek te gaan met de opdrachtgever is al minder bekend. Maar laten we de verschillende manieren van samenwerking eens op een rijtje zetten.

Op projectbasis samenwerken aan één eindresultaat

Dankzij BIM kunnen diverse disciplines tot een integraal ontwerp komen, dat is voor iedereen helder. Waar voor mij de uitdaging ligt, is de manier waarop een BIM wordt ingezet ten behoeve van samenwerking over verschillende projectfases heen. Traditioneel delen diverse betrokkenen per fase informatie via een BIM. Dus de betrokkenen bij de ontwerpfase delen hun informatie en zo doen betrokkenen tijdens de realisatie- en exploitatiefase dat ook. Ik zou dit horizontale versnippering willen noemen. Want doordat er geen sprake is van samenwerking over de fases heen gaat er bij iedere overdracht informatie verloren en wordt er informatie opnieuw ontwikkeld.

Naar mijn idee moet je in een procesbeschrijving rekening houden met informatiebehoefte van betrokkenen in alle stadia die het gebouw doormaakt, van ontwerp tot en met exploitatie. In deze beschrijving wordt dan ook gespecificeerd welke informatie in het BIM wordt vastgelegd en op welk moment in het proces. Het voordeel van deze manier van werken is dat er bij de overdracht van de ene naar de andere projectfase geen relevante informatie verloren gaat of opnieuw moet worden vastgelegd. Bovendien wordt in de ene fase rekening gehouden met de informatiestructuur die betrokkenen in de volgende fase gebruiken, zodat de overdracht zonder veel kleerscheuren verloopt. Naar mijn idee is dit écht samenwerken binnen een project. Samenwerking tussen diverse disciplines ondersteund door een BIM, samenwerking die niet altijd vanzelfsprekend is.

De samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers

Als een opdrachtgever bijvoorbeeld in het ontwerpproces geïnformeerd moet worden, doen we dat in het algemeen met platgeslagen tekeningen. Vaak nogal technisch. Om toch wat beeld erbij te krijgen, maken veel architecten van enkele hoeken een visualisatie of schets van het eindresultaat. Het is dan erg afhankelijk van het vermogen van de opdrachtgever of toekomstige gebouwgebruikers om dergelijke technische tekeningen te doorzien en te lezen. Immers, het is lang niet altijd het dagelijks werk van een opdrachtgever om zulke tekeningen te bestuderen, laat staan van een toekomstige gebouwgebruiker.

Als je dan bedenkt dat je met een BIM een opdrachtgever laagdrempelig mee kunt nemen in de processen die er lopen, dat je samen met een opdrachtgever al virtueel door het gebouw heen kunt lopen. Dan pas krijgt een opdrachtgever echt een indruk van hetgeen gaat gebeuren. En als daar zaken in zitten die hem of haar niet bevallen, kun je al in een vroeg stadium bijsturen. Dit bespaart tijd en geld. Besluitvorming wordt gemakkelijker en samenwerken een stuk effectiever!

Samenwerking met externe stakeholders

Natuurlijk is de samenwerking tussen opdrachtgever en – nemer wellicht het eerste waar je aan denkt. Maar een BIM kan ook heel effectief zijn bij de samenwerking of interactie met externe stakeholders. Denk daarbij aan bijvoorbeeld overheden, omwonenden of leveranciers. Ook zij kunnen door het gebruik van een BIM sneller en/of beter inzicht krijgen in het (toekomstige) gebouw. Ze kunnen beter worden geïnformeerd waardoor eventuele onzekerheden mogelijk kunnen worden weggenomen of in elk geval adequaat worden geadresseerd. Wel zo effectief!

In een reeks van vier blogs schrijft Toine Bullens, senior consultant bij Brink Management / Advies (onderdeel van Brink Groep) over BIM. Over misvattingen & misverstanden, over kansen en mogelijkheden. In de dagelijkse praktijk werkt hij regelmatig met diverse opdrachtgevers en opdrachtnemers samen en wordt BIM als ondersteuning ingezet. Heel goed, maar Toine is ervan overtuigd dat de inzet van een BIM beter kan. In dit laatste blog gaat het vooral om samenwerken. Net als in het vorige blog over het gebruik van data in een BIM als contractstuk, komt deze samenwerking het best tot zijn recht als onderdeel van de informatiemanagementstrategie, zoals besproken in het eerste blog van deze reeks.