Kansen nu verzilveren

Auteur: Theo Ockhuijsen

Er verschijnen boeken en nota’s vol over de doelen van het energie- en klimaatbeleid.  We dreigen in Nederland soms te vervallen in een ouderwetse tekentafel-aanpak met doelen én regelgeving  ‘van bovenaf’.  Verduurzaming en vergroening heeft echt  een plek in de toekomstplannen van Nederland. Bij het lezen van de verkiezingsprogramma’s  barst het van de goede voornemens en beloftes.  Dat is hoopvol. Maar woorden moeten vooral daden worden. Het is tijd de mouwen op te stropen en werk te maken van de kansen die er liggen!

In een reeks blogs geven Duurzaam Gebouwd-experts hun visie op het thema Duurzame Energie, om dit onder de aandacht te brengen bij de aanstaande kabinetsformatie. Tot 15 maart gaan de experts in op de status quo rondom dit onderwerp en geven ze advies aan de nieuwe kabinetsleden.

Een nieuw kabinet kan meer dan ooit het verschil maken als het gaat om het verduurzamen van onze samenleving. En dan gaat het niet zozeer om subsidieregelingen en wetten, maar vooral om het scheppen van kansen. In de afgelopen jaren is meer dan ooit duidelijk geworden  dat kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheid met elkaar grenzen kunnen verleggen. Het Energieakkoord gaf hier voor een platform. Volgens critici was het akkoord misschien een druppel op een gloeiende plaat. Voor mij was het akkoord vooral de bevestiging dat we elkaar nodig hebben om echt de transitie te bewerkstellingen. In een aantrekkende economie, met meer kennis en bewustzijn rond het belang duurzaamheid bij de klant én de afspraken die in Europa en daarbuiten zijn gemaakt over klimaatdoelstellingen, maken een versnelling nu nodig. Natuurlijk kan gedacht worden aan een Energieakkoord  2.0. Maar is dit het vliegwiel dat een versnelling kan realiseren?  Ik denk dat er meer nodig is.

Regierol verduurzaming en innovatie

Innoveren gaat niet zonder experimenteren en leren. Maar dan zijn wel de juiste ingrediënten nodig. Een nieuwe minister voor Klimaat en Energie moet een regierol vervullen als het gaat om verduurzaming en innovatie. Schep een klimaat dat uitnodigt tot innovatie. Haal drempels weg en schrap onnodige belemmerende regels. Kies als overheid de rol  van launching customer. Maar stel ook een heldere agenda op. Het realiseren van de Energieakkoord doelen 2030 voor de bestaande woningvoorraad vergt een investering van 80 miljard euro. Vanaf 2021 moet alle nieuwbouw (bijna) energieneutraal zijn. Om die markt in beweging te krijgen is partnership nodig. Met de landelijke overheid en gemeenten, maar ook in de bouwkolom. Iedereen is aan zet.

Maar dit is niet het enige! Het gaat ook om het betrekken en inspireren van de klant om deze daadwerkelijk de stap  naar meer duurzaamheid te laten zetten. Niet over de hoofden heen praten  maar echt met de klant. In Denemarken zijn unieke voorbeelden hoe gemeenschappen worden betrokken bij hun eigen lokale circulaire economie. In andere landen zie je de inzet van een burgertop waarbij een representatieve groep in een serie werkconferenties wordt gevraagd mee te denken over ontwikkelingen en wensen. Ik roep het nieuwe kabinet op vooral te innoveren en experimenteren op het creëren van draagvlak.  

Bedrijven aan zet

De overheid kan het echter nooit alleen. Ook de bedrijven zijn aan zet. Met de technologische ontwikkelingen, een veranderende klantvraag en markt, zullen ook zij stappen richting de toekomst moeten zetten. Dat vraagt om  flexibiliteit, creativiteit en vooral de inzet  op samenwerken. Samenwerken met het onderwijs om nieuwe vakmensen op te leiden. Samenwerken in de bouwkolom, want grenzen vervagen en de klant zit sowieso niet op grenzen  te wachten. Samenwerken met kennisinstellingen om innovaties snel naar de markt te geleiden. Samenwerken met een nieuwe minister van Klimaat en Energie om de stip op de horizon te bereiken. Dat is ons aanbod aan een nieuw kabinet.

Laten we de woorden achter ons laten. Laten we niet meer denken in wat niet kan, maar vooral in kansen. Laten we klimaat- en  energiebeleid niet vervallen tot frames als linkse hobby’s of betutteling. Laten we vooral aan de slag gaan. Want er liggen kansen om te verzilveren!