Totale winkelleegstand of bruisende binnenstad?

Auteur: Arno Kleine Staarman

Ondanks de aantrekkende economie blijft winkelleegstand in de binnenstad een groot probleem in alle gemeenten van Nederland. Als bijvoorbeeld in de provincie Groningen niets wordt gedaan, dan staat binnen 5 jaar een derde van de winkels leeg!

Winkelleegstand in de binnenstad is een maatschappelijk probleem, want hierdoor:

1. worden het straatbeeld, de leefbaarheid en het voorzieningenniveau in een gemeente aangetast;
2. gaan werkgelegenheid en sociale verbindingen verloren;
3. verliest de binnenstad zijn aantrekkingskracht en ontstaat een neerwaartse spiraal;
4. gaan gemeentelijke inkomsten uit onroerend zaakbelasting en betaald parkeren verloren, inkomsten die nodig zijn om in de binnenstad te investeren.

Een maatschappelijk probleem met als consequentie de Retaildeal met minister Henk Kamp van Economische Zaken van 5 oktober 2016, waarbij:

• er 20% aan overcapaciteit aan winkeloppervlak moet worden teruggedrongen, maar ruimte blijft voor nieuwe, innovatieve winkelconcepten;
• het terugdringen alleen lukt als provincies de regie pakken met regionale afstemming en samenwerking met het rijk, gemeenten en marktpartijen om winkelgebieden aantrekkelijk te maken en te houden.

Traditionele keuzes bij besteding ondernemersfonds

Het gevolg van deze provinciale regie in bijvoorbeeld de grotere Brabantse binnensteden is, dat alle grotere binnensteden in deze provincie de beschikking hebben over een ondernemersfonds. Vaak worden echter dezelfde traditionele keuzes worden gemaakt bij de besteding van elk ondernemersfonds. Het budget wordt ruwweg gelijk verdeeld over: een binnenstadsmanager, aan feest- en sfeerverlichting en hanging baskets en aan promotie, marketing, inningskosten van de ondernemersheffing en organisatiekosten. Deze inzet van ondernemersfondsen blijkt niet te leiden tot effectief onderscheidend vermogen van deze Brabantse binnensteden.

Zintuigen prikkelen

Om als binnenstad onderscheidend te zijn, winkelleegstand terug te dringen en de concurrentie met het internet aan te gaan, moeten binnensteden alle zintuigen van de bezoekers en consumenten duurzaam prikkelen om in de behoeften van bezoekers en consumenten te voorzien. De bezoekers en consumenten moeten de binnensteden willen en kunnen: voelen, ruiken, proeven, horen en zien.

Vanuit de kracht van de binnenstad met internet (omnichannel) de zintuigen prikkelen om de concurrentie niet te verliezen van andere binnensteden en ‘het internet’. De gemeentelijke omgevingsvisie in de Omgevingswet is dan het instrument bij uitstek om vanuit de kracht van de binnenstad aan de slag te gaan voor een bruisende binnenstad! Een bruisende binnenstad met specifiek bij de binnenstad horende verrassende geuren, kleuren, geluiden, smaken, ruimtes en indrukken. Het mooiste voorbeeld hiervan is uiteraard ‘The grand bazaar of Istanbul’. De prikkels die hier op je afkomen kunnen overweldigend zijn. Daar laat je je leiden door je zintuigen!

Hoe pakt uw gemeente deze handschoen op? Uw reacties zie ik graag tegemoet.