Het verlangen naar gemak

Auteur: Maciej Cichocki

Onze samenleving heeft brandstof nodig in de vorm van voeding, maar ook in de vorm van fossiele of duurzaam opgewekte energie. De afgelopen jaren proberen we als sector af te komen van de eerste categorie. Dat lukt aardig. We proberen in ieder geval het gebruik ervan te beperken.
Foto: Herrie Film & TV, Vleesverlangen

Toch is het voor de gewone consument niet eenvoudig om aan duurzame energie te komen. Het gemak ontbreekt! Door invloedrijke visionairs zoals Daan Roosgaarde (human right for cleanair), Al Gore (subprimecarbon), Bill Gates (energy equation) en Elon Musk (carbon cycle) is duidelijker geworden wat de negatieve impact van het gebruik van fossiele energie is. Maar Nederlandse inwoners missen nog de persoonlijke incentive om ‘groener te doen’.

Dat komt hoofdzakelijk doordat het makkelijker is om weg te kijken voor negatieve effecten en dagelijks te kiezen voor de goedkoopste en meest eenvoudige weg. Vanzelfsprekend hebben we bewustwording en betrokkenheid nodig. Ik ben ervan overtuigd dat het anders moet en anders kan, dat een mindsetverandering nodig is. Maar om echt te kunnen slagen hebben we pragmatische oplossingen nodig die cynics en light greens (termen uitgelegd in dit artikel) over de streep helpen te halen.

Kiloknallers

Het gebruik en de productie van elektriciteit, net als het aanschaffen van vlees, is ver gescheiden van hoe het door de industrie gewonnen wordt. Daardoor kijken we weg, staan we niet stil bij het probleem. We weten wat zich achter de coulissen van vlees industrie afspeelt en toch kiezen mensen voor kiloknallers.

Een parallel tussen energieverbruik en vlees consumptie is voor mij overduidelijk. Die overeenkomsten werden mij duidelijk toen ik een bezoek bracht aan het Transatlantyk Culinair Cinema Festival in het Poolse Lodz, waar ik de Nederlandse documentaire ‘Vleesverlangen’ heb gezien. In de film keurt een vertegenwoordiger van de vleesindustrie het kiloknallers aanbod goed met het uit onderzoek gebleken feit dat 80% van consumenten vooral in prijs en smaak geïnteresseerd is en niet in afkomst van het vlees.

De meerderheid van de bevolking kan niet zonder vlees, evenals we niet zonder energie voor woningen, industrie en transport kunnen. Wat wel kan, is de manieren veranderen waarop we deze winnen en consumeren. Lang geleden begonnen we de strijd voor civiele, vrouwen-, kinderen-, gay- en dierenrechten. Nu is de tijd voor een strijd voor aarde- en klimaatrechten want laten we duidelijk zijn: er is geen Planeet B. Nog niet.

Gemak van fossiele energie evenaren

In onze bouw- en vastgoedsector speelt eenzelfde verlangen naar gemak en lage prijs als bij de vleesindustrie. Daarom is het aan ons om een verantwoord en integraal product aan te bieden. De autoindustrie heeft bewezen dat we met elektrisch rijden op 1 kWh meer dan drie keer verder komen dan met olie als brandstof. En daar stopt het niet: autonoom rijden betekent dat mensen effectiever worden. De tijd dat we nu moeten sturen kunnen we voor werk of rust inzetten.

Waarom zijn huizen nog altijd energieslurperende landrovers, die daarnaast ook onze aandacht vragen voor allerlei onderhoudswerkzaamheden? Om energieneutraal wonen aan iedereen aan te bieden, moeten we als industrie (en niet als zelf acterende leveranciers) een integrale woningen leveren die het gemak, de veiligheid en de betaalbaarheid van fossiele energie evenaart – dit weten we al. Onze inspanning moet zich niet alleen richten op lineaire verbetering van kozijnen, gevels, daken, ventilatie units en andere gebouwelementen, maar vooral op het heruitvinden van gebouwen die zich aan de aanwezigheids- en comfortbehoefte van gebruikers aanpassen. Daarnaast moeten ze onze effectiviteit verbeteren en niet verminderen, zoals nu het geval is. Onze huizen moeten zelf communiceren met onderhoudsbedrijven, bijvoorbeeld over de status van de WTW-filters en met de lichtleverancier als de lampen aan vervanging toe zijn. Uiteindelijk zal een integratie van diverse oplossingen en systemen uitkomst bieden in de toekomst. Maar allereerst moet de transitie direct of indirect een persoonlijk doel van ons allemaal worden. Niet alleen van early adopters en green visionaries.