‘In 2050 is de mens de stad’

Auteur: Frank Marcus

In 2012 heb ik samen met mijn team een concept bedacht over de stad in 2050. Innergy is een nieuw energetisch panorama voor de stad van de toekomst. Het uitgangspunt is dat de bewoners van de stad zorgen voor hun eigen, duurzaam opgewekte energie en woonruimte.

Ons ontwerp voor de stad in 2050 veronderstelt een paradigmawisseling: de overgang van de ene samenlevingsvorm naar een fundamenteel andere. In 2050 is er een overvloed aan duurzame energie. Daardoor is de wereld veranderd. Energie is veel meer dan wat er uit het stopcontact komt. De energie van mensen en van de samenleving, het gevoel dat je zelf energie hebt, is minstens zo belangrijk. Daar gaat Innergy vanuit: de innerlijke energie van een mens.

In de huidige samenleving zijn onze ervaringen gekoppeld aan moment en plaats. We kunnen iets alleen echt beleven als we erbij zijn. In 2050 is dat anders. Nieuwe techniek maakt zintuiglijke ervaring op afstand mogelijk. Niet alleen zien en horen, maar ook ruiken, voelen en proeven. Techniek maakt het mogelijk in bijvoorbeeld Arnhem te zijn, maar met al je zintuigen te ervaren dat je in Canada bent. Deze techniek, een soort hyperskype, noemen we ‘het Veld’.

Dezelfde mogelijkheden op iedere plek

Tot 2030 trekken mensen naar steden, die blijven groeien. Deze steden zijn verbonden aan gebouwen: zonder gebouwen is er geen stad. Door de overvloed aan energie en door ‘het Veld’ zijn mensen vanaf 2030 niet langer gebonden aan een plaats of gehecht aan bezit. Elke plek, in stad en land, biedt dezelfde mogelijkheden. Hierdoor exploderen steden als een supernova.

Vanaf dan is de mens de stad. Het zijn de mensen die bepalen waar en in welke vorm stedelijkheid verschijnt, niet gebouwen. Daardoor kan de stad van 2050 zich snel verplaatsen. Zo wordt de stad een variërende set van habitats: kleine buurten met een eigen karakter. Ik heb me hiervoor laten inspireren door een zwerm spreeuwen, die ook continu van vorm en locatie verandert.

3 typen stadsontwikkeling

Innergy herkent in al deze verschillende habitats 3 typen stadsontwikkeling, gerelateerd aan de verschillende dichtheden van energie: materie, relatie en energetica. Alles is namelijk energie, in verschillende dichtheden. Er zijn 3 energieniveaus. Ideeën en mogelijkheden vormen de meest subtiele vorm. In die energie kunnen patronen ontstaan en als die patronen zich verdichten, kunnen ze zich manifesteren in de relaties tussen mensen. Als de patronen zich dan nog verder verdichten, wordt het materie.

Stad van de Relatie

De 3 stadstypen:

Stad van de Materie: delen van de stad met grote cultuurhistorische waarde en samenhang. Een voorbeeld is het oude stadscentrum, een wijk waar de energie, de verhalen, in de stenen zit. Het oude centrum wordt de nieuwe volkswijk. Hier wonen mensen die waarde hechten aan een eigen huis, en hun buren willen kennen. In deze delen van de stad verandert weinig, het zijn wijken met een lage dynamiek van bebouwing en bewoners.

Stad van de Relatie: delen van de stad met een dichtere structuur en ruimere objecten, die zijn gericht op ontmoeting en ontwikkeling. Hier is ruimte voor een nieuwe manier van leven, waarin wonen, werken en recreëren steeds meer samenvloeien. Het is een stad van woonabonnementen en doe-het-zelfwerkplaatsen. Deze wijken hebben een lage dynamiek van bebouwing en hoge dynamiek van bewoners.

Stad van de Energetica: delen met vrijheid van stedenbouw en architectuur. Deze omgeving huisvest bewuste, zelfredzame mensen met een integraal wereldbeeld. Dit is de plaats waar de afstand tussen een idee en een gebouw het kortst is, er wordt snel en tijdelijk gebouwd door gebouwen uit te printen met een 3D printer of door ouderwets stenen op elkaar te stapelen. Het zijn wijken met een hoge dynamiek van gebruikers en bebouwing: het is een komen en gaan van gebouwen en mensen.

Deze expertpost sluit aan bij het interview met Marcus, dat op DuurzaamGebouwd.nl en in Duurzaam Gebouwd Magazine #34 staat. Dit vakblad is begin juni verschenen en ook te lezen via DuurzaamGebouwd.nl/Duurzaam-Gebouwd-Magazine.