Duurzaamheid als businesscase

Duurzaamheid als businesscase

Op 12 november sprak ik op het Duurzaam gebouwd-congres in Groningen. Ik introduceerde daar de ‘Ladder van Alders’, als stap op weg naar een volledige positieve voetprint van de bouw. Op het congres had ik nog geen twee minuten; op dit medium heb ik 400 woorden. Dat is al beter.

Mijn denken begon bij de Ladder van Lansink, de denkwijze van Ad Lansink over afval, uit 1979 alweer. Een springlevend model, getuige de inspanningen van een aantal studenten aan de TU Delft van korter geleden, die een actualisering en verdere verfijning voorstelden. Inspirerend, vanuit een technisch perspectief. Samen bouwen we verder op de weg van Lansink, Haas en ook herken ik het gedachtengoed van Thomas Rau en Jacqueline Cramer.  

Bekijk de afbeelding op volledige grootte

Want ondertussen is de urgentie alleen maar gegroeid en zijn de inzichten verrijkt. En dus kan en moet volgens mij ook de Ladder herschreven worden op een hoger ambitieniveau. En aangezien de persoon van Hans Alders een tweetal relevante kwaliteiten verenigt in dit opzicht, heb ik de eer mijn gedachte naar hem te vernoemen. Ik introduceer dus: de Ladder van Alders.

Hans Alders stond mede aan de basis van het Bouwbesluit. Dat Besluit kende vijf pijlers: veiligheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid, gezondheid en milieu. U ziet: het woord duurzaamheid bestond nog niet. Ik zou zeggen: dat woord is de samenvatting van alle andere.

En nu is Hans Alders Nationaal Coördinator Groningen, en mag zich opnieuw bezighouden met de bebouwde omgeving. Nu met de nadruk op die eerste pijler uit het Bouwbesluit: veiligheid. Maar eerlijk gezegd zie ik geen reden om de andere pijlers daar niet juist hun rol in te laten vervullen. En zo kwam ik tot de Ladder van Alders:

Bekijk de afbeelding op volledige grootte

De ambitie van dit model is, tot een gesloten en gebalanceerd systeem te komen van bouwen en behouden. Er is geen plaats meer voor eindige benaderingen; bouwen is in toenemende mate een proces dat continu is, waarin constructies behouden kunnen blijven doordat ze vanuit de langere termijn zijn bedacht. Doordat ze levensfases kunnen meemaken zonder aan waarde te verliezen. En omdat ze aan alle vijf de pijlers tegelijkertijd beantwoorden. Ieder gebouw is een tussenresultaat.

Die ambitie is duidelijk en het model beschrijft dus feitelijk ook tussenstappen om tot dat optimale resultaat te komen. Gelukkig verbranden we steeds minder, begraven we ook, maar we gebruiken het begrip recyclen nog te gemakkelijk. Vullen lijkt een uitkomst voor puin onder snelwegen, maar is natuurlijk een grote waardedaling en een te laag ambitieniveau. We moeten recyclen definiëren als hergebruik van grondstoffen op een manier waarop ze terugkomen op de oorspronkelijke plek. In een volgende stap worden delen hergebruikt.

Opgesloten in ontwerp

Als we complete gebouwen willen hergebruiken, dienen we ze op een dusdanige manier te ontwerpen en te bouwen dat we niet alleen rekening houden met de eerste gebruiker, maar ook met alle mogelijke volgende. De verschillende functies die een omgeving vraagt van een gebouw moeten al opgesloten zitten in het ontwerp. Een beperkte voetafdruk vraagt om energie- en milieubesparende maatregelen die in de constructie van het gebouw verpakt zitten. En een energieleverend gebouw heeft zijn eigen energiebronnen zo goed op orde dat hij aan ‘de buren’ kan gaan leveren; denk bij voorbeeld aan het delen van energie als geïntegreerd onderdeel van de engineering van het gebouw. Dat tezamen met een gunstig effect op de biodiversiteit rond het gebouw zorgt voor een echte optimale circulaire leefomgeving.

En nu kunnen we op elkaar gaan wachten. De politiek op het bedrijfsleven, en wij op de politiek. Maar duurzaamheid is allang geen zaak meer van iemand, maar van ons allemaal. Veiligheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid, gezondheid en milieu zijn geen beperkende begrippen, maar uitgangspunt van ons denken. Vanuit duurzaamheid is de beste business case te maken. Dus is het gemakkelijk voor het bedrijfsleven om positie in te nemen als de belangrijkste voorvechter van duurzaamheid. En in dialoog te komen met de politiek. Ik roep iedereen daartoe op!

Over de auteur: Thies van der Wal richt zich vanuit VBI op het grensvlak van innovatie en MVO. Hij bouwt mee aan duurzame, flexibele en comfortabele woon- en werkomgevingen op basis van intelligente industrialisatie.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c41 c54 c277
Klimaatadaptatie: verplichting voor de toekomst?

Klimaatadaptatie: verplichting voor de toekomst?

“Markt en overheden moeten bij klimaatadaptief bouwen nadenken over de gevolgen op lange termijn van de keuzes die ze maken bij gebiedsontwikkeling. Daarbij ...

Lees verder

c21 c54
Keurmerk als leercurve naar gezonde woningen

Keurmerk als leercurve naar gezonde woningen

Sinds Gezonde Woning Keur is opgenomen in Het Nieuwe Normaal, reageerden woningcorporaties positief op het keurmerk dat pragmatisch aantoont of een woning gezond ...

Lees verder

c21 c54
Expert-visie: integraal advies belangrijk voor goede leefomgeving

Expert-visie: integraal advies belangrijk voor ...

Door de invoering van de Omgevingswet is het belang van een integraal advies voor bouwprojecten en de leefomgeving flink toegenomen. “Een bundeling van verschillende ...

Lees verder

c21 c40 c54 c260
30

30

In de numerologie staat het getal 30 symbool voor creativiteit en optimisme. Wellicht niet geheel toevallig dat demissionair minister De Jonge de ambitie uitte ...

Lees verder

c21 c40 c54
De groennorm voor steden: een reflectie

De groennorm voor steden: een reflectie

‘Vele miljarden nodig voor vergroening van steden’, zo kopte dagblad Trouw recentelijk. In het rapport, dat onlangs aangeboden werd aan demissionair ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

Expertvisie 2024: het jaar van de sociale transitie

The soaring twenties: het besef dat de temperaturen stijgen. Weten welke gevolgen dit heeft voor de zeespiegel en voor alle ecosystemen op de planeet. De zeespiegel ...

Lees verder

c21 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Steek je NECK uit<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Steek je NECK uit”

Het is vreselijk om te zien hoeveel ellende er uit oorlog en vele andere soorten ontwrichtingen voorkomt. Dit knaagt aan alles en dreunt door in onze Tweede Kamer-verkiezingen. ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>De rol van AI en IT wordt enorm!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “De rol van AI en IT ...

In tijden van netcongestie, met name voor nieuwe en extra netaansluitingen, bestaat voor grote kantoorgebouwen en industrieën steeds vaker de noodzaak om het ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Als het aan mij ligt, doen we het zo!<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Als het aan mij ...

Begin november 2023 voorspelde de Europese klimaatdienst Copernicus dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten wordt. Alarmerende berichten over het smelten ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>Dit jaar maakt de weg vrij voor grootschalige duurzaamheid.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “Dit jaar maakt de weg ...

Waarom wordt 2024 hét kanteljaar op duurzaamheidsvlak? We interviewen Bram Adema van CFP Green Buildings, die de urgentie voor verduurzaming laat zien voor ...

Lees verder

c21 c41 c54
Expertvisie 2024: <span>“</span>We ontkomen niet aan politieke vertraging; markt meer aan zet.<span>”</span>

Expertvisie 2024: “We ontkomen niet aan ...

Na de politieke aardverschuiving op 22 november werd duurzaam Nederland wakker met een flinke kater. De verkiezingsuitslag staat niet voor een kleine verandering, ...

Lees verder

c21 c41 c54 c237 c265 c299
Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen en wijken

Expertvisie 2024: het jaar van gezonde woningen ...

Om innovaties aan te jagen, moeten we woningen blijven bouwen en verkopen. Om dit voor elkaar te krijgen, is het van belang het financiële speelveld te veranderen. ...

Lees verder

Reacties

Goed artikel en mooie plaatjes. Ik begrijp alleen de motivatie van de auteur niet om het "de Ladder van Alders" te noemen. Het lijkt mij eerlijker om een van de grondleggers van het circulaire gedachtegoed hiervoor de erkenning te geven die zij verdienen. Mijn voorstel zou zijn: Walter R. Stahel. Dus de "Lader van Stahel". Zie ook https://en.wikipedia.org/wiki/Walter_R._Stahel

Bekijk de originele Ladder van Lansink, inclusief download en meer informatie op deze pagina: http://www.recycling.nl/ladder-van-lansink.html

Duurzaamheid duur? Nee, NIET duurzaam komt je duur te staan! Our Common Future 2.0 Jan Jonker vond bij het opruimen van zijn bibliotheek het boek “Our Common Future”, het Brundtlandrapport uit 1987, waarin de Noorse ex-premier Gro Brundtland, o.a. met Ruud Lubbers het begrip duurzaamheid voor het eerst uitwerkte. Dit was voor hem de aanleiding om het project Our Common Future 2.0 NL te starten. Dankzij sociale media werkten ruim 400 vrijwilligers mee aan het boek 'Duurzaam Denken Doen' - inmiddels een echte 'groene' bestseller. Het boek wil bijdragen aan positieve veranderingen voor de wereld van morgen. Zie: http://www.bol.com/nl/p/duurzaam-denken-en-doen/1001004011320507/?Referrer=ADVNLPPcefb3400cdbf929700a5ae212a010035369

Weer een nieuwe vernoemde ladder erbij wordt zo langzamerhand ondoorzichtig. Zou LadderZAT niet een beter alternatief zijn? Ladder van Zero Adaptive Transformation.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up