Industriële bouwproductie in Groningen: een eerste verkenning

Auteur: Jan Willem van de Groep

De komende jaren zal een fors deel van de Groningse woningen versterkt moeten worden om toekomstige risico’s met betrekking tot aardbevingsschade te voorkomen. Een flink deel van deze woningen zullen van buiten aangepakt moeten worden. Schil en dak moeten daardoor bijna altijd vernieuwd worden.

Met nieuwe producten, productietechnologieën en geïndustrialiseerde processen is het mogelijk om die opgave op een snelle en betaalbare manier uit te voeren. In het kader van de verduurzamingsopgave is de bouwindustrie de afgelopen jaren al uitgedaagd om innovaties rondom nieuwe gevel- dak- en installatietechnologieën te bedenken. Resultaten daarvan worden nu gecombineerd met versterken en uitgeprobeerd bij 1650 woningen van de Groningse corporaties in het aardbevingsgebied. Deze beweging staat echter nog in de kinderschoenen en ontwikkelt zich traag.

De versterkingsoperatie heeft topprioriteit de komende jaren. De Nederlandse en Europese renovatieopgave biedt op de lange termijn echter aanvullende kansen. Renovatie van de bestaande voorraad zal in de toekomst in toenemende mate gecombineerd gaan worden met vergaande besparingsmaatregelen. Schilrenovaties kunnen nu al voor veel woningen rendabel worden uitgevoerd door de bespaarde energierekening te zien als investeringsmotor.

De combinatie van de huidige versterkings- en verduurzamingsopgave in Groningen en de renovatieopgave in de rest van het land maakt Groningen bij uitstek geschikt als locatie voor industriële productie van renovatieoplossingen. Goedkopere, snellere en hoogwaardiger producten helpen de Groningers aan veilige en energiezuinige huizen. Daarnaast biedt een productie-eenheid de Groningers zo’n 500 structurele arbeidsplaatsen op de langere termijn.Groningen kan daarmee de katalysator worden van een beweging waarmee de rest van Nederland van het gas af kan.

Een Groningse Renovatie Fabriek

Een Groningse Renovatie Fabriek kan op verschillende manieren vorm gegeven worden. Koplopende bouwers kunnen worden uitgedaagd om te investeren in Groningen, met mogelijke ondersteuning van Provincie en de Economic Board Groningen. Ook valt te denken aan een samenwerking met de toeleverende industrie los van de aannemerij. Beide kennen zo hun problemen. Feit is dat het ideale product om industrieel op te schalen nog niet bestaat.

Er zal dus eerst fors geïnvesteerd moeten worden in productontwikkeling vanuit het perspectief van industriële opschaling. Gelukkig beginnen we niet helemaal op nul en zijn er voldoende verbindingen, kennis, competenties en mensen met goede ideeën voorhanden. Het ontwikkelen van een product met productielijnen zal zo’n twee tot drie jaar in beslag nemen, met ontwikkelingskosten van ongeveer 3 miljoen. De verwachting is dat een deel daarvan gealloceerd kan worden bij de toeleverende industrie. De investeringskosten in een fabriek zullen rond de 15 miljoen euro liggen.

De toekomstige markt voor een Groningse Renovatie Fabriek

In de stabiliserende woningmarkt van Europa ligt een enorme uitdaging met betrekking tot de renovatie van de bestaande voorraad. Woningen worden nauwelijks nog gesloopt. De woningen moeten aangepast worden aan moderne maatstaven en in toenemende mate voldoen aan vergaande duurzaamheidsnormen. De huidige bouwpraktijk is hier simpelweg niet toe in staat. De kwaliteit die wordt geleverd is slecht, de prijs hoog en de levering duurt lang en gaat gepaard met veel overlast. Het aanbod zal gekenmerkt worden door industriële productie, snelle assemblagetijd, weinig overlast,prestatiegarantie en een substantieel lagere prijs. Met deze ingrediënten wordt het potentieel van een enorme markt ontsloten. Het wordt betaalbaar, acceptabel en cool om je woning te renoveren. Daarbij is de NoM-ambitie uitgangspunt.

Wat levert de Groningse Productie Unit

De nieuwe fabriek ontwikkelt, produceert en levert woning make-overs, in eerste instantie met de focus op Groningen. Integrale producten waarmee de versterkingsopgave snel en betaalbaar gerealiseerd kan worden bij voorkeur in combinatie met vergaande energiebesparingsopties. Op een later tijdstip zal de fabriek zich ook gaan richten op de markt daarbuiten. De fabriek koppelt innovatieve maakbedrijven (groot en klein, lokaal en globaal) aan dwarsdenkers door middel van multidisciplinaire teams. De onderneming werkt intensief samen met vaste partners uit de toeleverende industrie. Het liefst met partijen die in staat zijn cross-overs te maken met andere industrieën. Dit moet leiden tot nieuwe concepten voor geveltechnologie, energieopwekking, installaties, productietechnologieën (3D print, robotica, 3D visualisatie etc.) en industrialisatieprocessen.

10-punten actieprogramma voor duurzaam Groningen

Deze expertpost werd gepubliceerd in het 10-punten expertplan voor duurzaam Groningen, een boek vol visies van koplopers in de markt. Het boek is gratis te downloaden.

Foto en expertvisie: Jan-Willem van de Groep