De kosten voor het bouwen van bijna energieneutrale schoolgebouwen met een goed binnenklimaat blijken alleszins mee te vallen. Dit volgt uit een financiële analyse van zes recent opgeleverde duurzame schoolgebouwen.

Het doel van deze analyse, uitgevoerd in opdracht van RVO.nl, is om schoolbesturen en gemeenten inzicht te geven in de (meer)kosten voor de realisatie en exploitatie van zeer duurzame scholen. In deze analyse zijn de volgende zes nieuwbouwprojecten bestudeerd:

• Plein Oost in Haarlem
• Focus-Huygens in Heerhugowaard
• Brede School Houthaven in Amsterdam
• Klaverblad in Amsterdam
• Multifunctioneel Centrum (MFC) in Westergeest-De Triemen
• IKC Zeeburgereiland in Amsterdam

Alle zes gebouwen zijn (bijna) energieneutraal en beschikken over lage energie- en onderhoudslasten en een goed binnenklimaat (minimaal klasse B). De laatste twee gebouwen hebben naast de onderwijsfunctie ook een wijkfunctie. Binnenkort publiceert RVO.nl een whitepaper waarin de zes projecten uitvoerig worden beschreven.

VNG-normvergoeding niet toereikend

De stichtingskosten van de zes schoolgebouwen bedragen gemiddeld €2.066,- per m² incl. BTW. Hiermee overschrijden deze kosten de VNG-normvergoeding voor de (ver)bouw van scholen. Dit is niet verwonderlijk, ook gelet op de discussie over de hoogte van de normvergoeding. Op de website van VNG is hierover te lezen: ‘De financiële doorrekening van het Kwaliteitskader bevestigt dat er voor de (ver)bouw van onderwijsvoorzieningen (als onderdeel van de zorgplicht van gemeenten) meer geld nodig is dan de normatieve vergoedingen waarmee gemeenten sinds 1997 rekening moeten houden.’ (www.vng.nl, 6 maart 2014).

Niet veel duurder dan Bouwbesluit

Bovengenoemde doorrekening van het Kwaliteitskader is uitgevoerd door instituut BDB (Bureau Documentatie Bouwwezen). Hierbij heeft BDB geconstateerd dat de normvergoedingen in een normale markt circa 26% te laag zijn om een schoolgebouw te realiseren binnen de wettelijke eisen van het Bouwbesluit. Als we deze ‘BDB-factor’ loslaten op de zes nieuwbouwprojecten, dan vallen de kosten alleszins mee: de stichtingskosten van vier van de zes nieuwbouwprojecten overschrijden het kostenniveau als gevolg van eisen uit het huidige Bouwbesluit met 0 tot 10%. Daarbij is het goed om te realiseren dat in de stichtingskosten van de zes projecten ook kosten zijn opgenomen voor de extra maatregelen om de gebouwen fris en (bijna) energieneutraal te maken. Terwijl het huidige Bouwbesluit voor nieuwbouwscholen een EPC voorschrijft van 1,3 en minder vergaande eisen stelt aan de kwaliteit van het binnenklimaat.

Ook hebben de onderzochte projecten een hoog innovatief karakter en dit brengt extra kosten met zich mee voor onderzoek en advies. Dit is ook te terug te zien in de hoogte van de uiteindelijke bouwkosten, die met gemiddeld €1.686,- per m²  incl. BTW aanmerkelijk lager liggen dan de stichtingskosten.

Relatief lage exploitatiekosten

Uit de analyse blijkt ook dat het beheer van deze nieuwbouwscholen relatief goedkoop is. De (geprognotiseerde) exploitatiekosten voor energie, schoonmaak en onderhoud van de schoolgebouwen waarvan deze gegevens bekend zijn, liggen onder de materiële instandhoudingsvergoeding (MI-vergoeding), die PO-scholen jaarlijks ontvangen van het Rijk. Hierdoor zullen deze scholen de meerkosten voor de realisatie van een (bijna) energieneutraal schoolgebouw deels of geheel terugverdienen gedurende de exploitatiefase.

Deze financiële analyse laat zien dat de kosten voor de bouw en exploitatie van frisse, zeer energiezuinige scholen geen show stopper hoeft te zijn. Volgende projecten kunnen via de websites van ondermeer RVO.nl en Ruimte-OK kennis opdoen over deze en andere nieuwbouwprojecten. Daarmee kunnen kosten verder naar beneden worden gebracht, met nog veel meer zeer duurzame scholen tot gevolg.

Auteurs: Hans Korbee - RVO.nl, Albert Hulshoff - AHB Consultancy

De rapportage kunt u ontvangen door een e-mail te sturen naar info@ahb-consultancy.nl.