Het is super dat Triodos de hypotheekrente afhankelijk maakt van het energielabel. Daarmee gaat duurzaamheid ook zichtbaar worden in de economische waarde van de woning. De andere banken kunnen volgen door bij een hypotheek een energielabel te eisen. Simpel maar krachtig. Het kost de banken niks en zij krijgen inzicht in de kwaliteit van de woning en het toekomstige risicoprofiel. Het onderzoek naar de EPC prestatie laat goed zien dat een zwak label zonder goede toetsing geen zin heeft. Het voorstel om een goedkoop label in te voeren is dus niet verstandig. Dan liever geen label voorgeschreven door de overheid. Het is weggegooid geld en geeft geen enkele garantie. Het label loopt dan nog meer averij op en succesvolle invoering wordt nog moeilijker. Doe het goed of doe het niet. Een goed label kent prestatieborging, een goede onafhankelijke expert die de controle doet en een oplevercontrole.

Beste Claudia, Een mooi en evenwichtig betoog. Een paar opmerkingen van mijn kant: - de Kamer heeft de minister niet op pad gestuurd voor een vereenvoudigd energielabel, waar geen deskundige aan te pas hoeft te komen; de aangenomen motie spreekt alleen over een vereenvoudiging. - alleen vanuit dat vertrekpunt is het haalbaar om, zoals je bepleit, alle woningen in NL in afzienbare tijd te voorzien van een vergelijkend energielabel. - de tijger die bij de auto's tot leven is gekomen is alleen door nieuwe auto's te labellen (bestaande auto's zonder label, zijn niet gelabeld, toch?), gekoppeld aan een fiscaal voordeel. En zo jakkeren heel wat zakelijke Prius-rijders met 130 km/u op benzine over de snelweg, maar dit terzijde. Juist als we generiek instrumenten als OZB willen toepassen, moet er een methode zijn waarmee we snel 5 miljoen woningen van een label kunnen voorzien, met direct handelingsperspectief voor maatregelen, want daar is het om te doen. De vereenvoudigde labelmethode kan dan gewoon in stand blijven om de verbetering in het label te geven, want die is voor dit doel betrouwbaar genoeg. Zeker nu we weten op basis van het TU-onderzoek hoe groot de afwijking is van het werkelijk energieverbruik t.o.v. het gemiddeld verbruik volgens het label.Nauwkeuriger vaststellen heeft geen meerwaarde. Zoals ook de Priusrijder ervaart dat hij vaker moet tanken dan de specificaties die hij van de dealer krijgt.

Chris, Je Priusrijder is geen goed voorbeeld. Je sluit hiermee een groep huurders/eigenaren uit die doelbewust in hun woning investeren om energie te sparen. Deze mensen zullen beslist niet de ramen en deuren open zetten om de energie te verspillen die door hun dure bouwkundige ingrepen gespaard wordt. Het TU-onderzoek toont dat de EPC oneigenlijk gebruikt wordt. Kwaliteit wordt gebruikt om kwantiteit te verkopen. De uitkomst van de oplevertoets, mits de EPC gegarandeerd is, zal aan deze misstand een einde maken. De uitvoerende partijen dragen verantwoording en zijn aansprakelijk als de vooraf berekende EPC bij oplevering niet gehaald wordt. Onnodige investeringen, waar de opdrachtgever geen baat bij heeft, worden voorkomen. Maakt het bouwen per saldo zelfs goedkoper.

Beste Sjir. Het TU-onderzoek toont o.a. aan dat mensen in slechte woningen (waarschijnlijk) juist wel de ramen en deuren sluiten en koude slaapkamers niet verwarmen. Daarom levert hun nieuwe HR++ glas minder op dan voorspeld door het energielabel. Je zou dus kunnen zeggen dat dat 'Nieuwe Rijders' zijn in een oud ongelabeld Fordje. Natuurlijk zijn dan 'Nieuwe Rijders'in een Prius nog beter.

De Priusrijder is inderdaad geen goed voorbeeld. Daarnaast begrijp ik de reactie van Chris omdat hij vanuit MMM zijn voordelen behaalt bij de invoering van het energielabel light. Eigenlijk heel vreemd omdat MMM in het verleden uitsluitend subsidies verstrekte indien de maatwerkadviezen en energielabels werden opgesteld door gecertificeerde adviseurs en bedrijven. Triest om te zien dat de lobby een juiste implementatie van het energielabel al zo lang heeft tegengehouden. Nederland staat in Europa echt voor schut als het energielabel light zou worden ingevoerd. Je zou maar in de schoenen van Stef Blok staan en dit voorstel moeten verkondigen. Laat staan als daar de OZB nog aan gekoppeld zou worden! Dan heeft ineens iedereen een A++ label. Het moet niet gekker worden hier in Nederland. Inderdaad Stefan, doe het goed, of niet!

Beste Martijn. Ik heb niks tegen het energielabel dat opgesteld wordt door de adviseurs. Ik heb er zelf ook één, zonder subsidie. Punt is, dat zaonder deze subsidie de afname stagneerde en dat we (dus) naar een ieuwe oplossing zochten om het doel 'energiebesparing' in de omvang van 300.000 labelsprongen van woningen per jaar te realiseren. Als de woningeigaar het energielabel massaal zou omarmen zou dat prima zijn. Maar helaas gebeurt dat niet. Maar nogmaals: er blijft een belangrijke rol voor de energieadviseurs, zeker als we grote aantallen woningeigenaren weten te mobiliseren.

Een verplicht label lijkt me noodzakelijk, maar ik zeg erbij dat er veel werk nodig is om ervoor te zorgen dat niet alleen de berekening van de EPC-waarde gunstig uitvalt, maar vooral de aannemer ervoor zrogt dat zijn werknemers de berekening waarmaken door het gebouw ook zo energiezuinig te maken als de berekening indiceert. Een van de belangrijkste aspecten bij het bereiken van een hoge luchtdichtheid en een lage EPC-waarde is ZORGVULDIG werken. Wij hebben als opdrachtgever een gangbare aannemer een training gegeven in duurzaam bouwen en hen daarin gemotiveerd een hoge score te halen voor de BREEAM-certificering, nl. de excellent-score. Dat gaat waarschijnlijk lukken. Als we terugkijken is DE succesfactor geweest: zeer zorgvuldig werken met folie en isolatieplaten, afwerking van hoeken, afdichting van kozijnen enz. Het gaat hier om de verbouwing van een oude schuur tot gezonde en duurzame cursusruimte voor de Praktijkschool voor Duurzaamheid (Aarde-Werk 'de Stegge'), een relatief klein project van ongeveer 300.000 euro. Hoe meer mensen in grote projecten werken aan de bouw, hoe sneller slordigheid, onachtzaamheid of oude gewoontes in het werk leiden tot mindere resultaten. Hoe krijg je werknemers gemotiveerd tot zorgvuldig werken, terwijl verspilling en weggooien van nog bruikbare materialen usance is? Door mensen persoonlijk te inspireren, zodat het project HUN project wordt. In de grootschalige (nieuw)bouw is dat behoorlijk lastig en zal dus voorlopig niet tot geweldige resultaten leiden. Bij de oplevering blijkt immers vaak een te groot verschil tussen de berekening en het uiteindelijke resultaat, helaas. Maar wij hebben gezien dat in persoonlijk contact en door de inspirerende training de werknemers steeds enthousiaster werden en zelf ideeen gingen aandragen voor hergebruik van oude materialen, de keuze voor isolatiemateriaal en de oplossing van problemen die zich voordeden. Het kan, want de luchtdichtheidsmeting door Bureau Nieman kwam uit op een waarde van 0,27, terwijl we als voorwaarde gesteld hadden 0,6. Een prachtig resultaat dat nog bijna nergens vertoond is volgens Nieman. Hulde dus voor aannemer Huiskamp Bouw in Winterswijk - Woold. Deze aannemer had voorheen geen ervaring met duurzaam bouwen, dus dat gegeven sterkt ons in het idee dat er onder goede voorwaarden veel te bereiken is.

Beste Claudia, Goed Artikel! Zelf ben ik afgelopen jaar afgestudeert op een duurzaam onderwerp, namelijk: adviseren en informeren van de consument naar een duurzamere woning. Deze probleemstelling komt dan ook overeen met jou opmerking "manieren vinden om het energielabel voor de consument tot leven te brengen". Naar mijn mening een interessant en onmisbaar onderwerp! - Gerard Ruiten

Nu de discrepantie tussen theoretisch berekende EPC en bereikte EPC na realisatie door TU Delft wetenschappelijk is onderzocht en vastgelegd, is dit een vaststaand en geaccepteerd gegeven. Als oorzaak wordt inmiddels aangevoerd: 1. De bewoner gebruikt niet optimaal de kwaliteit van zijn woning. 2. De verwerking/toepassing van de gekozen bouwkundige maatregelen is slordig. Opmerkelijk vind ik dat de in de NEN 7120 voorgeschreven rekenmethodiek en de toe te passen rekenwaarden zonder twijfel als vaststaand wordt geaccepteerd terwijl ook hier vragen gesteld kunnen worden, zeker nu de NEN-commissie zelf aangeeft dat de toegepaste indicatoren en rekenwaarden nog nader onderzocht dienen te worden. Opmerking 1: De thermische geleidbaarheid wordt uitgedrukt in de lambda-waarde. Deze waarde is in een voor alle producten gelijke laboratoriumomgeving bepaald. Bij toepassing van het product in de praktijk zal deze laboratoriumomgeving nooit en te nimmer bereikt worden of gelijk zijn. Gebruik ik de lambda-waarde zonder de variabelen (temperatuur, dichtheid, vocht, enz.) mee te laten wegen, weet ik vooraf dat de uitkomst fout is. 2: Worden de NEN-commissies niet gestuurd door belangenverstrengeling? Het is een bekend gegeven dat in de commissies leden zitten die direct of indirect belang hebben in/met de verwarmingsindustrie. Interessant in deze is dat deze "vraagstelling" in Duitsland, dat net als Nederland onder de EPBD valt, heeft geleid tot een rechtszaak. In het vonnis erkend de rechter dat deze mogelijkheid bestaat en heeft daarop het dwingend karakter van de berekening verlaagd tot een adviserend gegeven. Nu in Nederland de focus op energiebesparing dusdanige vormen aanneemt dat er koppelingen ontstaan tussen enerzijds het label en anderzijds de waardebepaling van een woning en de hypotheekrente (Triodos-bank), wordt het tijd dat niet de theoretisch berekende EPC geldt, maar de EPC-waarde berekent nadat de woning gerealiseerd is. De koper kan dan kopen wat hij verwacht te kopen en blijft verschoond van aansprakelijkheidsstellingen achteraf met alle narigheden van dien! Hij kan vertrouwen op het aanbod!