Lente of aanhoudende koude?

Auteur: Frank Donkers

De Nederlandse bouwindustrie snakt naar lente op de woningmarkt. De productie is gehalveerd sinds het uitbreken van de crisis in 2008, bedrijven hebben vaak de helft van hun mensen moeten ontslaan. De nood is hoog. In tijden van economische laagconjunctuur kon de bouw terugvallen op woningcorporaties en gemeenten, organisaties die ook investeren in maatschappelijk vastgoed in mindere tijden.

Die bodem is nu weg. De bouw wordt gegijzeld door de impasse rond de Verhuurdersheffing. Als dit kabinet niet beweegt gaat de Nederlandse bouw nog een keer door de helft, zullen tal van bedrijven failliet gaan, blijft economisch herstel uit en zakt Nederland verder weg in het moeras. Of volgt dit kabinet de wijze raad van oud IMF topman Johan Witteveen op, investeer! juist nu – en wordt het dan eindelijk lente?

Investeringen massaal in de ijskast
Je hoeft geen doctorsgraad in de bestuurskunde te hebben om te begrijpen dat de woningcorporaties hun investeringen massaal in de ijskast hebben gezet toen ‘Bruggen Slaan’ van de persen rolde. Als je in een Regeerakkoord een hele corporatiesector straft met een boete van twee miljard en daar bovenop nog een keer aankondigt dat de gemeente de baas wordt van de corporatie, is dat een recept voor jarenlange stilstand. Onnodig, ondoordacht en heel schadelijk voor de woningmarkt, voor de economie en dus voor ons allemaal.

Meer investeringsruimte
Het EIB heeft de effecten van het Woonakkoord doorgerekend en stelt nu dat er onder meer door verlaging van de Verhuurdersheffing meer investeringsruimte ontstaat. Dat geloven we wel, maar we weten ook allemaal dat dit niets verandert aan de investeringsstop.

De bouwtoelevering pleit voor een investeringsprogramma van – en met – de woningcorporaties en een lump sum uitwerking van de Verhuurdersheffing. De toeleverende industrie staat klaar om, samen met de bouwbedrijven, de woningvoorraad van de corporaties op slimme en duurzame wijze te renoveren en te vernieuwbouwen (slopen en nieuwbouwen dus). Zo leggen we een bodem in de woningmarkt op korte termijn. Tegelijkertijd kunnen ook beleggers en investeerders worden betrokken bij de renovatie en nieuwbouw van woningen, utiliteitsgebouwen en infrastructuur.

Tempo maken
Duurzame Vernieuwbouw – met een energieprestatie van maximaal 0,4 en een schilisolatie van Rc > 5 – zou ook in het lage BTW tarief moeten vallen. Zo kunnen we tempo maken met de verduurzaming van onze gebouwde omgeving.

Groene hypotheken (Triodos Bank) en generatiehypotheken (Rabobank) moeten meer worden gepromoot en verruimd om starters en doorstromers aan een nieuwe woning te helpen. Het NVTB steunt ook de lobby van Vereniging Eigen Huis om de hypotheekrente omlaag te krijgen. Dat maakt kopen weer aantrekkelijker. Ondertussen moet de bouw- en toeleverende sector zich voorbereiden op een omslag bij de aanstormende generatie: huren en leasen van woon- of werkruimte wordt steeds belangrijker, net als in de automotive sector. De toeleverende industrie kan een belangrijke rol spelen bij deze ontwikkeling.

Tekst: Frank Donkers