Hoeveel licht voor uw geld?

Auteur: Marcel van Haren

Een aantal van u gaat er wellicht van uit dat de definities en eisen van verlichting allemaal perfect vastliggen in normen en voorschriften. Helaas is dat maar deels waar, waardoor er toch nog wel eens teleurstellingen zijn in de markt.

Deze teleurstellingen worden veelal veroorzaakt door de wijze waarop een lichtberekening wordt uitgevoerd. Natuurlijk bestaan er standaard softwarepakketten en methodes, maar bij lichtberekeningen komt meer kijken dan alleen de output van een lamp of armatuur. Reflecties van wanden, inval van daglicht, omvang van de ruimte en functie van de werkplek, zijn allemaal factoren waarmee rekening moet worden gehouden.

Interpretatieverschillen
Het zijn ook factoren die op verschillende manieren kunnen worden geïnterpreteerd. Hierdoor heeft een lichtadviseur een aantal knoppen waarmee hij het berekende resultaat kan beïnvloeden. Nu is dit geen betoog dat lichtadviseurs per definitie boeven zijn die willens en wetens hun berekeningen in het voordeel van hun eigen product willen manipuleren. In tegendeel; ik ben er van overtuigd dat de overgrote meerderheid naar eer en geweten een lichtberekening uitvoert.

Artistieke vrijheid
Maar het ontbreekt aan een dichtgetimmerde set van afspraken, om zodoende berekeningen van leverancier A voor honderd procent te kunnen vergelijken met die van leverancier B. Enerzijds wil je een lichtadviseur niet zijn artistieke vrijheden ontnemen, anderzijds veroorzaakt het ontbreken van afspraken onduidelijkheid bij het uitvoeren van een lichtberekening.

Appels met appels
Het zou daarom mooi zijn als klanten kunnen uitgaan van een eenduidige manier van lichtberekeningen en zodoende appels met appels kunnen vergelijken. Als dat zo wordt vormgegeven dat een lichtadviseur de mogelijkheid heeft om hiervan af te wijken omwille van artistieke of esthetische doelen, is het een mooie oplossing. De lichtadviseur kan dan aangeven het volgens een standaardmethode te hebben berekend en daarnaast aangeven waar hij voorstelt om hiervan – omwille van hiervoor genoemde redenen – af te wijken. De klant kan dan oplossing A met oplossing B vergelijken en toch kiezen voor een door de lichtadviseur aangegeven interpretatie.

Keurmerk
De ideale wereld, zou ik zeggen. Als Nederlandse Licht Associatie (NLA) en Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde (NSVV) hebben we recent gezamenlijk het initiatief hebben genomen om te komen tot een Keurmerk Lichtberekeningen. Dit is juist bedoeld om aan deze wensen invulling te geven.

Transparantie
Er is nog een lange weg te gaan, maar ik volg de discussies van dichtbij. Het zal best nog wat tijd kosten om overeenstemming te bereiken over de juiste manier van berekenen en het instellen van de parameters. Maar als dit lukt – en daar ben ik van overtuigd – is het weer een stuk duidelijker en transparanter voor de markt.

Marcel van Haren, Branchemanager NLA