Urban sprawler Stefan van Uffelen over Zugunruhe.

Aan het eind van de zomer krijgen de vogels de instinctieve behoefte om te vertrekken en naar een betere omgeving te gaan om in hun behoeften te voorzien. Zugunruhe is de Duitse term hiervoor.

In onze samenleving lijkt het ook of de zomer ten einde komt. Zekerheden worden onzekerheden, bestaande systemen veranderen. Klopt het nog wel zoals ik leef, het enorme aantal liters diesel, m³ gas, elektriciteit, chemische rommel die het putje in gaat, de enorme hoeveelheid afval die ik om de week aan de weg zet, de hoeveelheid spullen die ik bezit, hoe kort deze meegaan, etc. etc.

Ik ben onderdeel van dit systeem maar zou graag anders willen. Steeds meer mensen krijgen een soort duurzame Zugunruhe: een verlangen naar iets beters. Hoe ziet de wereld eruit na de financiële- , energie- , klimaat- en materialencrisis?

Vasthouden
Wanneer je probeert vast te houden aan de oude zekerheden (de pensioenleeftijd, vaste contracten, lage renteprijs, goedkope spullen, lage huur, etc.) ziet de toekomst er somber uit en sluit je je aan bij de verliezers van de transitie. De chaos in Londen helpt niet in de beeldvorming. Opvallend was daar dat de reformwinkel niet geplunderd werd.

Jason MClennan neemt je in zijn boek Zugunruhe mee op pad om te verduurzamen. Een inspirerend boek als je even over de Amerikaanse manier van complimenten geven heen leest en een paar open deuren hoofdstukken overslaat (komen de Amerikanen nu op het idee om een groentetuin aan te leggen).

Waar verlang ik naar?
Inspirerend in het boek is dat het een verlangen uitspreekt naar een andere toekomst. Wat dat is, is moeilijk te definiëren. Maar zoals wij nu bezig zijn, kan niet lang meer doorgaan. Het heeft te maken met verantwoordelijkheid nemen en gewoon op weg gaan (migreren) naar een onbekende maar betere bestemming.

De migratie beginnen
De eenvoudigste manier om de reis te beginnen, is bij mijzelf. Het begint met de inhoud van de winkelkar en natuurlijk het huis. De grootste barrière om te verduurzamen is niet de economie of de techniek, het is mijn eigen gedrag. Het maakt niet uit wat jouw startpunt is, iedereen moet een keer beginnen.

Duurzaamheid is een lifestyle. En een leuke ook. Het is een gezonde manier van optimaliseren. Het begint al bij de agenda. Wanneer je rust inbouwt in de agenda, voorkom je niet duurzaam gedrag. Een rondje fietsen na het eten van groente uit eigen tuin (tjonge, dat klinkt jaren zeventig zweverig) versus snel met de auto een snelle hap halen en door naar de sportschool waar je op een elektrische loopband traint om vervolgens met de roltrap de school weer te verlaten (wat zullen ze in de toekomst veel grappen maken over ons).

Urban Sprawl
Mijn levensstijl brengt mij ook juist af van een stukje verduurzaming. Ik ben van Den Haag, met een tussenstop in Zoetermeer, verder het groene hart in getrokken. Urban sprawl heet dat. Daardoor wordt je bijvoorbeeld afhankelijker van de auto (zie filmpje onderaan dit artikel).

Wat ik iedereen aanraad, is zoveel mogelijk aflossen van de hypotheek en de woning verduurzamen. Ik heb een bijna ziekelijke neiging om te krenten zodat ik zoveel mogelijk kan aflossen. Telkens als de krant weer volstaat met berichten over de financiële crisis is dat weer olie op het vuur. Aflossen is het vergroten van vrijheid en verlagen van risico's.

In nood... gas
Het verduurzamen van de woning is een zekere investering met een hoog rendement. Met een zonneboiler haal je al snel 20% rendement op je vermogen. Volgende maand worden de collectoren, het buffervat en de speksteenkachel geplaatst. Ik hoop dan alleen nog gas nodig te  hebben voor nood.

Met de computermodule kan ik overal de temperaturen in het buffervat en de warmtewisselaars bekijken. Dat wordt heerlijk freaken. Hopelijk is er al een Iphone app.

Living Building
Terug naar de schrijver Jason MClennan. Hij was ooit actief met het LEED-systeem wat voor hem een eerste stap was met verduurzamen. Uiteindelijk heeft hij de Living Building Challenge ontwikkeld. Een filosofie en certificeringssysteem dat compromisloos hoge eisen stelt aan gebouwen.

Een nieuw certificeringssysteem wil ik niet promoten maar het is zeker inspirerend. Zeker voor architecten eens goed om het document door te nemen.

Bij DGBC leggen wij graag dit systeem naast BREEAM Outstanding ten behoeve van de doorontwikkeling. Dus als iemand geïnteresseerd is in een dergelijke pilot, dan doen wij dat graag samen met u.

 Meer informatie: Zugunruhe