Kunnen we ook ergens vinden welke gemeenten nog wel, en welke niet meer deze verouderde redenering toepassen?

"het is goed om de restwarmte te benutten, maar er moeten vraagtekens gezet worden bij de mate van duurzaamheid" en "zijn kleinschalige, collectieve systemen die gebruik maken van duurzame bronnen toch duurzamer en ook rendabeler". Als zonnepanelen zo rendabel zijn, waarom worden deze dan niet meer benut? Vanuit milieu lijkt stadsverwarming in nieuwbouw ongewenst, maar wat te doen met de restwarmte of willen de bouwers alleen van die verplichting af en gebruiken ze het vage duurzaamheid als argument? Minder elektriciteitsverbruik helpt beter en is nog duurzaam ook.

Dag Claudia, Amsterdam gaat voor stadswarmte, en wel om de volgende redenen: 1] 4 á 5.000 aansluitingen (woningequivalenten) per jaar; 2] toepasbaarheid in nieuwbouw (LT) én bestaande bouw (HT); 3] 50 - 80% CO2 reductie, 4] transitie voor de toekomst. Alle bronnen kunnen worden aangesloten en geen enkele duurzame bron wordt uitgesloten; 5] integratie met duurzame koudelevering, zoals grootschalige stadskoude en/of kleinschalig, bv WKO of luchtkoeling; 6] laagste kosten voor de consument. De aansluitplicht klinkt niet erg vriendelijk in dit liberale tijdperk, maar is nodig om voldoende massa te krijgen. Uiteindelijk is iedereen er beter mee af, want hierdoor wordt de goedkoopste en meest duurzame oplossing gekozen. De aansluitplicht in Amsterdam geldt overigens gebiedsgericht, en uitzonderingen zijn mogelijk. De voorbeeldstad is Kopenhagen, met 98% van de bebouwde omgeving op stadswarmte. De stadswarmtebranche zal de eerste sector in de economie zijn die volledig klimaatneutraal is. Ten aanzien van WKO het volgende. Kan je me uitleggen: 1] waarom de warmtewet niet voor WKO's zou moeten gelden; 2] waarom labels wel voor WKO worden toegekend, maar niet voor stadswarmte; We zouden nog steeds een keer koffie gaan drinken, dus laten we die afspraak maar snel een keer effectueren. Vr gr Rob Kemmeren

“Dan zijn kleinschalige, collectieve systemen die gebruik maken van duurzame bronnen toch duurzamer en ook rendabeler.” – Waar ligt de grens tussen kleinschalig collectief en stadsverwarming? Waarom zou het een wel en het ander niet duurzaam zijn? Kun je dat met cijfers onderbouwen?

"Warmtelevering levert weliswaar op macroniveau CO2-reductie op, echter op woningniveau levert het géén energiebesparing en ook géén lagere energierekening op." -- Aha, dus CO2-reductie op macro-niveau telt niet? En daarom moeten we stadsverwarming maar nalaten?? Dat is wel erg dubieus geredeneerd. Gelukkig redeneren we in Purmerend anders: met het project Stadsverwarming 2.0 realiseren we de overstap naar groene warmte (mbv biomassa en diepe aardwarmte) voor 24.000 huishoudens en 1000 bedrijven in Purmerend. Resultaat: vanaf 2014 een CO2-reductie van 100.000 ton per jaar. Me dunkt dat een duurzame toekomst ook in het belang van de consument is...

In de eerste plaats dank voor de reacties tot nu toe. Als ik samenvat is de hamvraag: vanuit het collectieve belang moeten we iets met de restwarmte uit elektriciteitscentrales, maar hoe verdelen we de lasten. Mijn vraag aan jullie is: bekijk het eens vanuit de consument. Waarom zou een koper van een nieuwbouwwoning op moeten draaien voor een collectieve CO2-reductie, waar hij zelf geen profijt van heeft? Nieuwbouwwoningen worden (nu ook al, maar vooral in de nabije toekomst) zò goed geïsoleerd dat warmtelevering vanuit een energiecentrale een flink eind verderop, met bijbehorende hoge kosten voor het distributiesysteem en warmteverliezen onderweg, geen slimme optie is voor nieuwbouw. Daar is de warmtevraag gewoonweg te laag voor. Ik lees een goede promotie van de stadswarmtelevering in Amsterdam en Purmerend: beide zijn bezig om de warmteproductie te verduurzamen. Amsterdam is ook bezig met aansluiten van decentrale warmte-opwekking. Dat is de kant die we op moeten. Mijn vraag aan jullie, om de focus op de klant te krijgen: wat zijn de nadelen van stadsverwarming voor consumenten? En hoe pak je die aan?

In het benutten van restwarmte voor het verwarmen van woningen zitten een aantal bezwaren die al door Claudia zijn genoemd en waar ik het zeer mee eens ben. Vanwege de hoge (voor)investeringen in infrastructuur en en het lage tempo waar woningen mee aangesloten worden, veroorzaakt door het lage verkooptempo in deze crisistijd, zijn de aansluitkosten erg hoog. Als we de energievraag van woningen en gebouwen steeds meer beperken (Lenteakkoord EPC = 0 in 2020) zal de warmteafname steeds verder dalen. Om toch een sluitende businesscase te houden moeten de aanlsuitkosten en tarieven omhoog waardoor de consument uiteindelijk de dupe is. Voor nieuwbouwwoningen is een warmtenet geen optie meer. Het meest efficient blijft nog steeds energievraag beperken, en benodigde energie daar duurzaam opwekken waar die nodig is. Dat betekent overigens niet dat we restwarmte niet kunnen inzetten. In de bestaande bouw is restwarmte efficienter in te zetten en laten we niet vergeten dat productieprocessen van niet duurzame restwarmte vaak nog veel verbetert kunnen worden. Het verduurzamen van betsaande restwarmtenetten is daarbij ook een uitstekende ontwikkeling. Op gebiedsniveau zal een goede afweging gemaakt moeten worden welke duurzame bronnen ingezet moeten worden, boven op de gebouwgebonden energievoorziening en het maximaal uitwisselen van energiestromen tussen gebouwen, om uiteindelijk energieneutraal te kunnen zijn. De consument staat daarbij centraal en zal het voordeel van een laag energieverbruik en het feit dat zijn energie uit duurzame bron komt ook in zijn beurs terug willen zien.

Dag Claudia, Ten eerste: we zijn het niets eens, dus die uitnodiging voor de kop koffie blijft staan. Ten tweede: de kern van mijn betoog is dat in stedelijk gebied stadswarmte collectief en individueel, het goedkoopst en het duurzaamst is, voor zowel bestaande als nieuwbouw. Groet Rob Kemmeren

Om nieuwe inzichten op het gebied van duurzaamheid en participatie goed te benutten, is een omgekeerde route nodig. Een woonwijk kan eigen spelregels en processen hebben. Dat vraagt actieve inzet en betrokkenheid van toekomstige bewoners, dat vraagt ook een meedenkende en begripvolle houding van bestuur en ambtenaren. Bestuurders moeten het lef hebben om burgers eigen verantwoordelijkheid te geven. Dat kan boeiende en bruikbare oplossingen bieden. Ook op het gebied van duurzaamheid en energievoorziening komt een doorbraak dichterbij, als meer op wijkniveau en perceelsgebonden wordt gedacht en gewerkt.

Bij wisselend aanbod van wind- en zonenergie is biomassa goed bruikbaar als aanvulling, zodat elektriciteitsopslag minder noodzakelijk is. Inzet van biomassa als aanvullende restwarmte staat hier haaks op. Ook aardwarmte is geen restwarmte. Dat het gebruik van restwarmte een aansluitplicht nodig maakt, is veelzeggend. Een stadswarmtenet wordt tegen hoge kosten voor zo'n 40 jaar aangelegd, vertraagt de overgang naar energieneutrale bouw en verlengt de afhankelijkheid van fossiele brandstof. Massaal gebruik van windenergie staat haaks op een grootschalig warmtenet, maar maakt WKO (warmte-koude opslag) met warmtepomp aantrekkelijker, zeker bij een toenemende koudevraag. Met WKO volstaat een net, bij gebruik van stadswarmte is naast het warmtenet een afzonderlijk koudenet nodig, dus een dubbelnetwerk! De verplichte aansluiting, waarmee WKO wordt weggedrukt, moet deze netwerken rendabel maken. Begrijpelijk want de toenemende koudevaag is nadelig voor stadswarmte. Verbeterde elektriciteitscentrales geven minder restwarmte en maken een warmtenet minder noodzakelijk. Geef die warmte aan bedrijven, waar het hele jaar vraag is. Stadswarmte bij woningen is in de zomer weinig inzetbaar, hooguit voor warm water en vergt in koude periode, als de warmtevraag groter wordt dan de elektriciteitsvraag, bijstook. Gevoegd bij transport verliezen is grootschalige stadswarmte weinig rendabel. De genoemde 50% CO2 reduktie is veelzeggend. Begrijpelijk want de vraag naar elektriciteit en warmte verschilt aanzienlijk en gebruik van wind van zon zal dat verschil nog vergroten

Woningcorporatie de Alliantie Amsterdam is al sinds eind jaren negentig een groot tegenstander van de verplichte aansluiting op het stadswarmtenet bij nieuwbouw. Daar zijn een hoop redenen voor. Die zijn voor een groot deel in vorige reacties al genoemd. Echter ik wil er nog een paar noemen: Zolang het volstrekt onduidelijk is wat de kosten van aanleg en exploitatie bedragen en er nog steeds volgensd het principe NMDA wordt afgerekend blijft het volstrekt onduidelijk of de afnemer goedkoper uit is met een eigen systeem of niet. Bovendien is het kunstmatig opgeschroefde rendement in de EPC berekeningen tov individuele HR(e) 107 CV ketels nodig om aan te tonen dat stadswarmte wel degelijk scoort in EPC berekeningen. Deze vaagheden wegen m.i. veel zwaarder dan een eventueel misplaatst vaag argument wat aantoont dat je vooral moet afzien van stadswarmte. Dhr. van Wolfferen van TNO heeft op diverse symposia en congressen al aangetoond dat stadswarmte qua rendement absoluut niet opweegt tegen het toepassen van meer individuele systemen en andere alternatieven. Als laatste wil ik nog toevoegen dat bij het gebruik van stadswarmte de consument verplicht wordt om een contract voor dertig jaar af te sluiten. Dat is een nog veel grotere blokkade voor de ontwikkeling van nieuwe energiealternatieven dan alle andere genoemde argumenten.

Ten eerste: de komende tijd zal ik veel kopjes koffie drinken. Ten tweede: het doet me een genoegen dat Peter Weppner TNO, dhr Van Wolfferen aanhaalt. TNO heeft namelijk net een kwaliteitsverklaring voor het AEB (het Amsterdamse Afval Energie Bedrijf) van 206% afgegeven. Het wordt in Amsterdam allemaal nog mooier als we de grote ring gaan sluiten, en AEB dé bron wordt voor de gehele stad. Ten derde: het doet me een genoegen dat Roland voor de inzet van wind, zonne-energie en biomassa pleit. Denemarken - het land van de duurzaamheid, windmolens en biomassa - heeft zijn lijn al lang in de praktijk gebracht. De warmtenetten vormen er de basis van de energietransitie (FYI: 98% van Kopenhagen, en meer dan de helft van hele land, inclusief kleine dorpen, is aangesloten op collectieve warmtenetten). De warmtenetten maken de inzet van biomassa mogelijk, en fungeren inmiddels ook als als \'batterij\' voor de fluctuerende windproductie. Groet Rob Kemmeren

Tot slot nog een toevoeging bij het rendement van 206% van het AEB. De gemeente heeft de lijn gekozen om een maximum opwekkingsrendement van 112% en dus een zeer beperkte EPC korting toe te staan. Dat gebeurt immers in den lande ook met andere (collectieve) technieken.

beste allen, Terecht wordt er in de voorgaande discussie op gewezen dat een (significant) slechtere gebouwschil ongewenst is bij een aansluiting op een warmtenet. Hoera. Maar waarom zou dat alleen toegepast moeten worden bij netwarmte, en niet bij de overige opties voor duurzame warmte? Wie helpt mij snappen dat we met biomassa en met warmte uit WKO wel kwistig mogen omspringen? Daar lijkt niemand het raar van te vinden dat de gebouwschil ertegen mag worden afgeruild.... Of toch? Ik houd mij aanvevolen voor medestanders, ik hoop dit ooit nog eens te laten doordringen bij de EPC-normschrijvers......

Het afvalbedrijf is een beperkte bron voor stadsverwarming, belangrijker zijn de (kolen)centrale bij de Coentunnel - Amsterdam is een grote kolenhaven! - en de Diemer centrale, die een nieuwe fossiele centrale krijgt voor vergroting van het warmtenet. Vreemd, we horen juist, dat we minder afhankelijk van fossiele brandstof moeten worden! Hoe meer we wind (en zon) benutten hoe minder restwarmte, maar dat staat haaks op en steeds groter warmtenet. De houthavens kunnen hun energie uit het IJ halen met warmtepompen, maar krijgen statswarmte voor een periode van tenminste 30 jaar (dus tot na 2040!) Met WKO, goed bruikbaar met windenergie, is al veel ervaring en warmtepompen kunnen nog verder verbeteren. Bij weinig wind kan biomassa aanvullend ingezet worden. Gebruik van biomassa voor het warmtenet maakt dat onmogelijk. Denemarken is gekoppeld aan het Noorse net, waar bij teveel wind water wordt opgepomp om later bij windstilte te gebruiken voor elektriciteitsopwekking. Ook met zonnepanelen kun je volstaan met een slechtere gebouwenschil en krijgt ook nog subsidie!

Ik begrijp je standpunt als projectontwikkelaar dat je voorkeur voor WKO hebt t.o.v. stadsverwarming, omdat dit meer waarde toevoegd aan je pand en dat lekker verdiend bij de verkoop. Dat is jullie belang. Prima, iedereen moet een boterham verdienen. Wat ik niet begrijp is het punt om dan maar een slecht geïsoleerd gebouw neer te zetten. Neem je verantwoordelijkheid als projectontwikkelaar! Een lage energierekening voor de huurder begint niet bij de energiesoort of energielevering, maar bij isolatie en een goed ontworpen gebouw.

Veel gemeenten geven korting op de EPC als de nieuwbouwwoning wordt aangesloten op stadsverwarming. Deze zin begrijp ik niet. Voor bestaande bouw is er regelgeving en voor nieuwbouw ook. Het zijn dus de spelregels, gecertificeerd en wel, die bepalen of en welke waarde stadsverwarming heeft in de epc of de ei bij bestaande woningen. Hierbij wordt levensduur of onderhoud in algemene zin niet meegenomen. Ik heb ook voor nieuwbouw nog geen berekeningen gezien waarmee een koper kan zien wat de onderhoudskosten en vervangingskosten op korte en lange termijn zijn. Natuurlijk is dat een tekort, maar dat geld niet alleen voor stadsverwarming. De levensduur van een geïsoleerde schil en de lage onderhoudskosten zijn van een geheel andere orde dan die van stadsverwarming maar ook dan die van warmtepompen. Terugkomend op het being: ik ben ook heel benieuwd naar die lijst van gemeenten; als het waar is lijkt het me dat ze iets doen wat niet mag. Zich bezighouden met waardering van elementen die de epc/ei bepalen. Ik hoor graag.

Een energiebewust gebouw hoeft niet te beschikken over goed geïsoleerde gevels, een goed ontworpen gebouw al helemaal niet. Het is een denkfout die zelfs in de wetgeving is verwerkt: isolatie = zuinig = goed. Met opslag van warmte en koude is het heel goed mogelijk om ook slecht geïsoleerde gebouwen (bijna) energieneutraal te laten zijn. Het gaat dan om slim oogsten: menig gebouw, zelfs woningen, beschikt over koeling. De overtollige warmte niet weggooien maar bewaren, en gebruiken in koude periodes is daarmee een sleutel tot een energiebalans die energiezuinig te onderhouden is. Daarmee is direct het probleem van de 'verplichte' aansluiting op stadsverwarming duidelijk: andere, betere en duurzamere technieken of innovaties worden op afstand gezet. Het lijkt daarmee op het bewerkstelligen van een voordeelpositie voor leveranciers van stadsverwarming. Is dat wenselijk in een vrije markt? Is dat goed voor de bewoners, gebruikers? Is het goed voor de innovatie?

Benutting van restwarmte is één van meest effectieve maatregelen om CO2-reductie te realiseren en het broeikaseffect tegen te gaan. Er kan op dat terrein ontzaggelijk veel winst gehaald worden. Deze milieuvriendelijke vorm van warmtelevering is weliswaar niet direct gebouwgebonden, maar een korting op de EPC niet meer dan logisch en ook zeer verdedigbaar. Dat wil beslist niet zeggen dat warmtebenutting de enig zaligmakende milieumaatregel is. Het is jammer dat Neprom hier verwarring over zaait. Zo is het gebruiken van restwarmte en de mogelijkheden die duurzaam opgewekte warmte uit biomassa en aardwarmte altijd een keuze die afgewogen wordt tegen de alternatieven. Bij die afweging spelen comfort, gezondheid, en de integrale kosten voor een gebruiker de hoofdrol die goed afgewogen worden door de ontwikkelaar. Laat het betere hier niet een vijand zijn van het goede. Het objectief vergelijkbaar maken van de diverse opties helpt daarbij. Binnen de branchevereniging Energie-Nederland willen we daar onze bijdrage constructief aan leveren in discussies over EPG, EMG etc. Daar Neprom ook hierin ook participeert verwachten wij van hen hetzelfde. Sjoerd Marbus woordvoerder Energie-Nederland

@Sjoerd Marbus woordvoerder Energie-Nederland "Benutting van restwarmte is één van meest effectieve maatregelen" Is beperken van restwarmte niet nog effectiever? Een EPC korting bevordert dat je meer afhankelijk bent van andere bronnen, wat maakt dat logies en verdedigbaar? De afweging behoort te zijn, minder restwarmte en die op de meest nuttige plekken benutten. Dat zijn niet woningen, maar zwembaden e.d.

@martijn de gier, stichting WarmBouwen "Een goed ontworpen gebouw hoeft al helemaal niet te beschikken over goed geïsoleerde gevels" Opmerkelijk! Natuurlijk kun je WKO (warmte-koude opslag) benutten, maar dat vergt (pomp)energie, - met de vaak voorkomende slechte afstelling - soms veel stroom. Een dicht bebouwd gebied met veel "goed ontworpen" van veel glas voorziene panden, geeft beperkte WKO mogelijkheden. Een groot deel van de energie wordt zo in de Amsterdamse Zuidas verkregen met het netwerk van stadsverwarming, aangevuld met nog een netwerk voor stadskoude, drie netwerken dus; allemaal heel "duurzaam"genoemd.

o.a. mevrouw Bilius geeft aan dat uitruil van schilisolatie tegen WKO of stadsverwarming fout is. Het leidt immers tot een hogere energierekening (als de svw tegen NMDA afrekent). Volgens mij klopt dat. Het lijkt ook niet verstandig, zelfs al zou (nu?) de besparing op de investering in de schilisolatie op kunnen wegen tegen de verhoging van energierekening door de slechtere isolatie. Er zijn vast voorbeelden waarin het anders ligt, maar als regel lijkt me isoleren beter dan aansluiten op WKO of svw om de EPC te halen en de kalnt financieel gelukkig te maken. Een verschil wat dat betreft tussen WKO etc en grootschalige collectieve verwarming (restwarmte of wat dan ook) zie ik niet!. Nog beter is natuurlijk èn èn. Gelukkig zie je dat nu meer en meer gebeuren. Al ben ik vanuit het aardwarmteproject in Den Haag misschien bevooroordeeld....

De uitruil tussen isolatie en duurzame opwek wordt m.i. niet goed begrepen. Het zit zo (correct me if I am wrong). De EPC kent twee pijlers: isolatie en installatie. Efficientere installaties, zowel individuele als collectieve, leiden altijd tot minder isolatie. Het principiele verschil is dat bij een indivuele installatie de gebouweigenaar de investeerder én exploitant is, bij een collectieve installatie is de investeerder en exploitant de energiemaatschappij.

Is met de uitspraak: "...Efficientere installaties leiden altijd tot minder isolatie.." bedoeld: ".... met efficientere installaties kan voor eenzelfde EPC volstaan worden met minder isolatie..." ? Dan wordt hiermee (een deel van) de winst ongedaan gemaakt. met als gevolg: "...Aanscherpingen EPC leidden niet tot noemenswaardige energiebesparingen..." http://www.otb.tudelft.nl/live/pagina.jsp?id=edb90e22-c4bd-4dac-9be7-e9d1e4dc16a4&lang=nl

Dank voor alle reacties! Her en der zijn vragen gesteld. Ik heb de wijsheid niet in pacht maar probeer waar mogelijk antwoorden te geven. Jan en Rike de Boer vragen naar de gemeenten met aansluitplicht en EPC-korting. Een overzicht van de gemeenten met 13 grootste warmtenetten staat in het zeer inzichtelijke rapport voor de NMA n.a.v. de warmtewet, Warmtenetten in Nederland, CE, oktober 2009. Alice vraagt waar de grens ligt tussen kleinschalig collectief en stadsverwarming, en waarom het een wel en het ander niet duurzaam zou zijn. In mijn ogen is de opwekking van warmte het minst duurzaam als het met fossiele bronnen grootschalig wordt opgewekt. Dan is er immers veel warmteverlies om het naar de gebruiker te transporteren. Het meest duurzaam is warmteopwekking uit oneindige bron (zon, bodem,…) dicht bij de gebruiker. Roland vraagt: wat dan te doen met de restwarmte, als nieuwbouwwoningen geen zinnige optie zijn? Hij geeft zelf al prima suggesties. Als ik probeer om het in logische stappen om te zetten kom ik uit op de nieuwe stappen strategie van Andy van den Dobbelsteen: 1 Verminder de vraag Stop waar mogelijk/verminder de grootschalige warmteproductie uit fossiele bronnen (elektriciteitscentrales). 2 Hergebruik reststromen Gebruik restwarmte uit industriële processen voor beste functies (grote gebouwen, zwembaden etc.) en op verstandige manier, dus lokaal en lage temperatuur 3 Vul de resterende vraag duurzaam in Gebruik duurzame bronnen voor aanvullende warmtelevering, kleinschalig collectief. Marieke Bilius, Richard en Martijn kan ik geruststellen: nieuwbouwwoningen, met of zonder stadsverwarming, zijn altijd goed geïsoleerd. In het Bouwbesluit is een Rc van minimaal 2,5 verplicht, maar in de praktijk wordt meestal nog beter geïsoleerd. Anders haal je de EPC niet. In het nieuwe Bouw(werk)besluit wordt een Rc van minimaal 3,5 verplicht. Ter vergelijking met de bestaande bouw: nieuwbouwwoningen hebben altijd minstens een energielabel A.

ik deel het standpunt van Claudia - dat het uiteindelijk niet zo mag zijn dat de bewoner door de keuze van stadsverwarming uiteindelijk hogere energeilasten heeft. want het is zeker dat de correctie bij de EPC berekening tot een hoger verbruik leidt. De argumenten die worden ingebracht door de voor en tegenstanders van stadsverwarming zijn niet geheel ontdaan van hun eigen beperkte beeld van de materie. Alle getallen worden op tafel gegooid - zonder dat ze worden geobjectiveerd. veel is beredeneerd vanuit het gezichtveld techniek zonder dat men de vergelijkbare kosten kent en zonder alle aspecten erbij te betrekken. Als ik de stukken van de NMa/energeikamer goed begrijp hebben de stadsverwamingsbedrijven nog nooit wat verdiend - het heeft uitsluitend veel geld gekost. het distributieverlies komt niet in alle rekensommen van de voorstanders voor ( fossiele bijstook) - dat je wat moet met restwarmte is natuurlijk niet vreemd - maar is het wel de meest laagwaardige uitkoppelbare warmte - of gaat het toch ten kosten van het opwekkingsproces etc. Ook bij duurzame energieprojecten zijn financiele onderbouwingen aan de orde die niet altijd kloppen en nog maar niet te spreken over het feit dat een aantal partijen maar doen, met uiteindelijke resultante dat de bewoner betaald. Maak eens een overzicht van de energie-kosten per GJ bij de verschillende energieconcepten, van gas gestookte, klein collectief WP, individueel WPen de samenhangende parameters. de uiterste komt u tegen van €41,95 per GJ tot € 8,13 per GJ - dus de inkoop van de energie gas en of elektriciteit. voeg aansluitend de onderhoudskosten en de kapitaalslasten toe naast de energievraag van de woning. Ga bij de beoordeling er dan van uit dat het niet meer mag zijn dan €750 tot €1200,-- per jaar voor een eengezinswoning met een EPC van 0,6 voor verwarmen, warmtapwater, onderhouden en een deel van de kapitaalslast die samenhangt met het opwekken. komt u daarboven kies dan voor een ander energieconcept. er is nog veel meer over te zeggen - maar ik laat het hierbij. Louis Hiddes

Volgens mij zit het zo: - op stedelijk niveau: de combinatie van warmte en electriciteitsnetten (W en E) zijn noodzakelijk én voldoende voorwaarde voor een energietransitie naar een volledig duurzame warmtevoorziening. - individueel niveau: laagste kosten zijn alleen haalbaar bij voldoende schaalvoordelen, dus bij grootschalige warmtenetten.

@ Rob ""individueel niveau: laagste kosten zijn alleen haalbaar bij voldoende schaalvoordelen, dus bij grootschalige warmtenetten."" Toch wel jammer dan dat (hier in ieder geval?) bijverwarming met fossiele brandstoffen het transportverlies in grootschalige netten moet compenseren! En dat het zogenaamde prijsvoordeel wordt omgezet in een NADEEL door de belachelijk hoge VASTRECHTKOSTEN van de aansluiting. Nog véle jaren vast zitten zonder concurrentie? Innovatie? Waarom zou bvb NUON in bestaande netten serieus innoveren? Ik wil van mijn StadsverArming af! :-( Wie helpt / deelt dit idee?

In Rotterdam is men ook bezig het warmtenet aan te sluiten op restwarmte. Met het doel uiteindelijk een warmtenet volledig gevoed door duurzame bronnen. Ik zie er de voordelen wel van in. Een verplichting is volgens mij niet nodig, wanneer het een serieus en goed alternatief is voor de huidige voorzieningen. een gunstige ontwikkeling zou volgens mij zijn als je ook de mogelijkheid had terug te leveren aan het net middels een zonneboiler (zonder de boiler dan). Op deze wijze ontstaat een smartgrid, waarbij iedereen warmte levert in een overal aanwezig net.....

Wat ik mis in deze discussie is waarom duurzame warmte/koude, zeker als er geen fossiele brandstoffen meer aan te pas komen, alsnog volgens het nmda principe afgerekend worden. Waarom heeft een alsmaar stijgende gasprijs daar uberhaupt invloed op? Duurzaam kan ook betekenen dat het in de toekomst betaalbaar is en blijft. Als je voor elkaar krijgt dat je niet meegaat in de stijgende gasprijs, dan concurreer je toch pas echt? Dan wil iedereen een aansluiting. Anders blijf je je businesscase rijkrekenen met de stijgende gasprijs, waar niemand op zit te wachten.

Hoi Claudia, die stadsverwarming is een achterhoedegevecht. Juist voor jullie maat projecten is het veel goedkoper en energiezuiniger om een eigen fluistergenerator op een aardgasmotor te nemen. Dan sla je 's zomers de koel-en uitlaatwarmte op in de grond (100-200 meter diep), en daar verwarm je in de winter mee. (via een warmtepomp) Koelen doe je passief (op grondwater van 70 meter diep) Dit geheel is 30, 40 procent energiezuiniger dan centraal opgewekte energie. De pogingen om stadsverwarming verplicht te houden gaan feitelijk over het voortbestaan van centrale energieopwekking. Die gaat tgv de concurrentie van bovengenoemde lokale generatoren langzaam verdwijnen, en daar graven ze zich tegen in. Dat is de echte issue achter de stadsverwarming. Meer uitleg? mail of bel naar 0626-154.355 Groet Pieter.

Als we in 2020 naar EPC 0 willen, kunnen we beter nu al naar zo veel mogelijk zonne-energie en kleine warmte opslag in de vorm van latente energie gaan denken. Niet een belachelijk duur warmtenet of bronnet wat zwaar gesteund wordt door subsidie's. Om de invloed van zonne-energie te zien kunt u de gratis rekentool gebruiken via www.rekenmaar.woelmuis.nl Succes, Arend

Hallo Claudia, wat late reactie op een heel goed stuk wat ik al googlend naar deze materie heb gevonden. Ik heb, kijkend uit het kosten oogpunt, een NMDA berekening gemaakt en mijn laatste energie rekening vergeleken met wat ik kwijt zou zijn geweest bij stoken op aardgas. Essent heeft mijn klacht weggewuifd met de mededeling dat ik onder andere de aansluitkosten niet in de vergelijking mee mag nemen, zelfs als ik dat niet doe betaal ik nog 20% teveel, maar die kosten moet je wel meenemen in de berekening. Ik kan het keihard aantonen, en doe dat met een spreadsheet. Indien je geinteresseerd bent mail me dan, en stuur ik hem door. Ik zou o zo graag willen dat we duurzaam verwarmen, maar een rekening van 4 miljoen euro per jaar bij een stadswijk in Tilburg neerleggen slaat helemaal nergens op

Claudia, ik kwam de kreet restwarmte tegen in je betoog, het is wellicht belangrijk om te weten dat deze warmte van hoge kwaliteit is en uitstekend ook voor andere doeleinden gebruikt kan worden, (bijv, elektriciteit opwekking). Restwarmte is dus geen "afval product" wat je mbv wijkverwarming kan terugwinnen, maar gewone energie, en hiermee is het rendement van wijkverwarming niet erg hoog te noemen.

Beste J van de Kamer, hoe wil je de restwarmte dan opwerken naar elektriciteit? Daar hoor ik graag meer over.