Duurzame ruimtelijke ontwikkeling

Auteur: Martin Dubbeling

Ruimtelijke en economische ontwikkeling hangt nauw samen met de beschikbaarheid van energie.

Door de eeuwen heen zijn onze landschappen en nederzettingen gevormd door de winning van achtereenvolgens hout, waterkracht, laagveen, hoogveen en door het droogmalen van binnenwateren met windmolens en stoommachines.

Door de winning van steenkool en gas is de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland in een stroomversnelling gekomen. Nederland is dan ook een energielandschap bij uitstek. De Nederlandse samenleving moet in de komende jaren stevige ambities waarmaken op het gebied van een duurzame energievoorziening. Dit zal ongetwijfeld weer nieuwe energielandschappen opleveren.

Stevige ambities
Nederland heeft in de afgelopen decennia nagelaten om met overgave te investeren in de grootschalige winning van energie uit duurzame bronnen anders dan windenergie, zoals zonne-energie, biomassa en bodemenergie.

Onze gasvoorraden dreigen op te raken, het klimaat dreigt te veranderen en we moeten echt wat gaan doen om de uitstoot van CO₂ terug te dringen. Veel steden en regio’s in Nederland afspraken gemaakt om in 2020 of 2030 een volledig duurzame energiehuishouding te hebben.

De ruimtelijke veranderingen die deze ambities met zich mee brengen moeten we niet onderschatten. Zo zal bijvoorbeeld het stedelijk landschap veranderen door het toevoegen van windmolens en zonnecollectoren op bedrijventerreinen.

Klein beginnen
Ik heb thuis samen met Saskia, architect en mijn echtgenote, een serre aan ons huis gebouwd. Het is een onverwarmde buitenruimte van 30 m². De serre zorgt voor een natuurlijke voorverwarming van de natuurlijke ventilatie in de woning.

In het glazen dak van de serre hebben wij 20 m² zonnepanelen opgenomen. Deze zonnepanelen leveren niet alleen stroom aan ons huis en aan het elektriciteitsnet, maar doen ook dienst als zonwering. De zonnepanelen zijn goed voor ongeveer een kwart van ons elektriciteitsgebruik. Daarnaast hebben we een zonnecollector op het dak voor warm tapwater.

Kansen benutten
Ik ben klein begonnen om te weten hoe het werkt. Als ik zelf al een hele bescheiden bijdrage kan leveren met het opwekken van duurzame energie, wat kunnen we dan allemaal wel niet bereiken op een veel groter schaalniveau?

Wanneer we op de daken van alle bedrijfshallen, sporthallen en gemeentehuizen zonnepanelen plaatsen en dit aanvullen met windenergie, dan hebben we vast geen nieuwe kolencentrales meer nodig.

Ambities waarmaken op het gebied van een duurzame energiehuishouding en duurzame ruimtelijke ontwikkeling is helemaal niet moeilijk. Kiezen voor duurzaam is meer dan emotie, het is een kwestie van visie en het besef dat de kansen voor het oprapen liggen.

Foto: Arnold Baron uit Assen