Duurzaam bouwen: de menselijke maat vormen

Auteur: Marlon Huysmans

Marlon Huysmans schetst een beeld van hoe intelligent duurzaam te bouwen aan de hand van een case study.

De impact van gebouwen op het welzijn van mensen is enorm. Gebouwen gaan om mensen. Het zijn plekken waar je kinderen naar school gaan, waar je met je gezin woont, waar je uit eten gaat en natuurlijk waar bedrijven hun productie draaien. Als je er zo over nadenkt, klinkt het heel simpel. In de bouw- en vastgoedsector verliezen we die eenvoud van de menselijke maat wel eens uit het oog.
Gezonde gebouwen
Gelukkig heeft deze menselijke maat tegenwoordig ook een naam: ‘Duurzaam bouwen’. Bij dit begrip moeten we dus niet alleen denken aan energiezuinig bouwen of aan het gebruik van milieuvriendelijke materialen, maar juist aan gebouwen die goed zijn voor mensen. En dat in de breedste zin van het woord.

Gebouwen die gezond zijn, mooi voor de omgeving en functioneren voor mensen. Gebouwen die energie opleveren, in plaats van gebruiken. Gebouwen die ondernemerschap stimuleren. En tot slot, gebouwen die zo gebouwd zijn, dat ze passen in deze tijd en langer meegaan omdat rekening gehouden is met later.

Het is mijn wens om de menselijke maat verder vorm te geven in de bouw. Bovenal niet op een zweverige, maar juist op een heel concrete en intelligente manier. Als je dit in vastgoed echt wilt, wat moeten we dan veranderen? Wat zijn de uitdagingen die op ons pad liggen? Hoe krijgen we dit voor elkaar? Hoe maken we de gebouwde omgeving duurzaam, op een manier die ook volhoudbaar is?
Vaak wordt mij gevraagd hoe je een duurzaam gebouw maakt. Deze vraag beantwoord ik vaak met een case study.

Green Office Project
Op dit moment werk ik bijvoorbeeld met mijn bedrijf OVG aan een ambitieus Green Office Project voor opdrachtgever TNT. We doen dit samen met architect Paul de Ruiter. Iemand die al lang werkt volgens het principe: ‘form follows climate.’ Paul noemt zijn creaties ‘intelligente gebouwen’. Gebouwen die slim gebruik maken van zonlicht, zonnewarmte, wind, bodem, mensen en andere natuurlijke energiebronnen.

Paul heeft een simpele stelregel: Maak je een dom gebouw of een slim gebouw? Zelden vraagt iemand mij naar het maakproces. Is de huidige manier van bouwen eigenlijk wel duurzaam en volhoudbaar?

Verloren vakmanschap
In de bouw horen wij vaak de noodkreet dat vakmanschap verloren gaat: mensen die weten hoe je iets met de handen maakt. Feitelijk klopt dat. De ouderwetse vakman op de bouw wordt steeds schaarser. Een bouwplaats is geen sexy werkplek. Met het vooruitzicht op het fileleed van Nederland wil geen jonge handige knul nog vroeg op om in de bouw te werken.

Aangezien de overheid hier nu niets aan verandert, moeten we anders denken. Daar komt de technologie om de hoek kijken. Als de vakman op de bouwplaats schaars wordt en bouwplaatsen onbereikbaar worden voor leveranciers, moeten we denken in termen van prefabricage. In de bouw hebben we dus slimme ingenieurs nodig die kunnen denken in prefabricage, componenten, design en just-in-time delivery.

Dit alles moet ondersteund worden met ICT-technologie om virtueel te kunnen bouwen op de computer. Zodat bouwplaatsen intelligente productieplaatsen worden, waar arbeid een minder kritische factor is dan nu en waar we drastisch minder milieubelasting hebben op de weg. Duurzaam bouwen is dus niet alleen een energiezuinig gebouw, maar ook een ‘volhoudbaar en duurzaam bouwproces’.

Breed beeld
Ik hoop u hiermee een breed beeld te hebben gegeven van duurzaamheid. Zaken waar u over na kunt denken en debatteren. Om dit in versnelling te brengen, is er in mei 2008 een opinieplatform in het leven geroepen; www.duurzaamgebouwd.nl. Een website die als doel heeft om samen de zin en onzin van duurzaam bouwen te ontdekken. Waar case studies, visies, technieken en ontwerpen op een visuele en gemakkelijke manier dagelijks gedeeld worden. Doe er uw voordeel mee. Kennis hebben over duurzaam bouwen is namelijk geen assett meer. Kennis delen in mijn beleving wel!

Marlon Huysmans