Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ze geen kans voorbij schieten om innovators in het zonnetje te zetten en de kracht van digitalisering en systeemverandering uiteen te zetten. Duurzaam Gebouwd spreekt Leontien de Waal over verduurzamingstrends, veranderkansen en … waar doen we het ook alweer voor?
Welke duurzaamheidsthema’s zijn op dit moment volFgens jou belangrijk?
Dat is eigenlijk een drie-eenheid: decarbonisatie, zowel operational als embodied carbon, natuurherstel en biodiversiteitsvraagstukken en klimaatongelijkheid.
Op welke manier komt het verminderen van die CO2-uitstoot steeds prominenter in beeld?
Kijk je naar Nederland met zijn 18 miljoen inwoners, dan is leefbaarheid voor iedereen ontzettend belangrijk. Tegelijkertijd staat dit onder druk, onder andere door klimaatverandering, aangewakkerd door de uitstoot van CO2. Hoewel je de uitstoot van schadelijke broeikasgassen niet in de lucht ziet of kunt beetpakken, zijn overstromingen, hittegolven en steeds extremere weersomstandigheden de orde van de dag en wél goed zichtbaar. In het ergste geval is het op den duur onaantrekkelijk om nog ergens te wonen of daalt de waarde van gebouwen in bepaalde gebieden.
Hoe definieer jij klimaatongelijkheid?
Dat begint bijvoorbeeld al bij het je niet kunnen veroorloven van een duurzame en gezonde woon- en leefstijl. Denk aan het niet kunnen aanschaffen van voeding met voldoende vitamines en mineralen, maar ook aan het niet kunnen investeren in verwarming of koeling en de angst voor een hoge energierekening. Die ongelijkheid zien we zowel bij particulieren als bedrijven. Om deze maatschappelijke opgave in te vullen, moeten we ervoor zorgen dat ook financieel minder weerbare partijen in transities meekunnen en in een leefbare, toekomstbestendige omgeving blijven wonen en werken.
Welke rol zie je weggelegd voor ABN AMRO om hier een positieve versnelling in te brengen?
We hebben de mogelijkheid om onder andere op thema’s als decarbonisatie, circulariteit en klimaatadaptatie impact te maken. We zien daar voor ons als bank een belangrijke maatschappelijke rol, waarbij we ons op verschillende manieren inzetten voor die verduurzaming. Enerzijds doen we dat door te financieren en kennis te delen. Anderzijds geven we advies, zodat onze klanten concrete stappen maken in verduurzaming van hun vastgoed en ondersteunen we bij planvorming. Hierbij vergeten we ook kwetsbare groepen in de samenleving niet.
Welke initiatieven en activiteiten zetten jullie hiervoor in?
Dat zijn er verschillende, waaronder de FIXbrigade Nederland die we gezamenlijk met andere partners ondersteunen. Hiermee helpen we huishoudens met een laag inkomen, om hun huis energiezuinig te maken. Ook klimaatadaptatie is een speerpunt. Zo stootte onze financieringsportefeuille commercieel vastgoed gemiddeld 67 kg CO2 per vierkante meter uit in 2021 en willen we dat verlagen naar 35,7 kg per vierkante meter in 2030. Aan de hand van de Carbon Risk Real Estate Monitor (CRREM) methodologie sturen we op verduurzaming en helpen we klanten met financieringen, subsidieadvies en het maken van een verduurzamingsplan.
Hoe pakken jullie dat aan?
Het geven van leningen voor verduurzaming ligt erg voor de hand, maar we doen dus meer. We zorgen voor een gesprekspartner met subsidie-expertise, die meteen kan aangeven hoe een bedrijf aan de hand van financiële stimulans meer integraal kan inzetten op toekomstbestendigheid. Dat is soms best een puzzel voor een klant, denk bijvoorbeeld aan een producent van bouwmaterialen die zijn nieuwe fabriek energiezuinig en emissieloos wil realiseren. Als iemand met je meedenkt, wordt het eenvoudiger om de stukjes te leggen en het grote plaatje te zien.
De dienstverlening die we aanbieden is erop ingericht om je te laten nadenken over onder andere de CO2-uitstoot van materialen, het overwegen van het gebruik van biobased materialen en hergebruik. Onze aandacht voor deze onderwerpen en de dienstverlening om opgaves optimaal in te vullen zie je terug in het jaarverslag. Hierin hebben we onder andere een duidelijke doelstelling op het gebied van circulaire financiering: 3,5 miljard euro aan financieringen in 2024 voor investeringen rondom de circulaire economie. Daarnaast willen we dat dit jaar het aandeel van duurzame leningen in onze woninghypothekenportefeuille toeneemt van 30 naar 34 procent. Dat betekent dus dat we klanten blijven stimuleren, onder andere door te sturen met rentepercentages, om te verduurzamen of een energiezuinige nieuwbouwwoning te kopen.
In hoeverre kan wet- en regelgeving als de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) versnelling teweegbrengen?
Grote bedrijven in de bouw- en vastgoedsector zijn al in de volle breedte bezig om duurzaamheid in hun bedrijfsvoering en in gebouwen onder te brengen, met een duidelijke toekomstvisie. De CSRD en EU Taxonomie geven een extra stok achter de deur om in te zetten op het verminderen van emissies en doelstellingen expliciet te maken. Het in beweging brengen van de complete keten staat hierbij centraal, wat onder andere vraagt om kennisdelen met ketenpartners, om de uitstoot te minimaliseren. Het gezamenlijke belang van verduurzaming is daarmee erg actueel, om samen met co-makers toekomstbestendigheid na te streven.
En hoe gaat dat bij kleinere bedrijven?
Vanuit hun samenwerkingspartners krijgen ze veel informatieverzoeken om hun uitstoot inzichtelijk te maken of in kaart te brengen hoe ze omgaan met schadelijke stoffen. Dat is wel een extra administratieve belasting en we moeten waken voor een papieren tijger. Echte duurzaamheid gaat niet alleen over aantoonbaarheid, maar ook over het uitvoeren van acties, waardoor verbetering zichtbaar wordt. Kleine organisaties kunnen niet altijd een full-time professional toewijzen aan de duurzame boekhouding en dit kan een hoofdbreker zijn.
Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: Patrick Post
Je leest het complete artikel 'Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben' in het Duurzaam Gebouwd Magazine, via deze link. Of lees het magazine hieronder.