Rijksvastgoedbedrijf mikt op meer elektrisch bouwmaterieel

timer4 min
Rijksvastgoedbedrijf mikt op meer elektrisch bouwmaterieel

Op weg naar reductie van CO2 en stikstof is het zaak om bouwmaterieel in de toekomst zoveel mogelijk elektrisch te laten rijden. Er zijn al duurzame bouwers die op dit moment dergelijke initiatieven nemen, maar het zijn vooral opdrachtgevers die daar meer om moeten gaan vragen. Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) heeft dit laten onderzoeken en stelt: “Wees niet bang om uit te dagen”.

Slechts een heel klein deel van de stikstofdepositie in Nederland wordt veroorzaakt door de bouwsector: minder dan 0,6% (bron: Bouwend Nederland). Toch moet van elk bouwproject duidelijk zijn dat er geen nadelig effect voor de natuur optreedt. Omdat een derde van die stikstofuitstoot afkomstig is van bouwmachines, heeft het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) de vraag onderzocht: hoe kun je die uitstoot snel verminderen?

Noah Baars is bij het RVB verantwoordelijk voor het programma Schoon en Emissieloos Bouwen. De doelstelling van de overheid is een reductie van 60 procent van de stikstofuitstoot door de bouwsector in 2030 (ten opzichte van 2021). In opdracht van het RVB heeft onderzoeksbureau Fronteer gesproken met bouwbedrijven, machineproducenten en andere experts over bouwmachines zonder uitstoot. Het doel daarvan is meer duidelijkheid te krijgen over wat er al mogelijk is met elektrisch bouwmaterieel. En verder om advies te geven over wat het RVB kan doen om de stikstofuitstoot op de bouwplaats snel te verminderen.

Al veel technisch haalbaar

“Veel marktpartijen zijn daar al mee bezig en uit die ervaringen willen we lessen leren”, zegt Baars. “Het blijkt dat met elektrische kranen en andere machines al veel technisch haalbaar is, maar dat er nog niet altijd voldoende materieel beschikbaar is.”

De vuistregel is: hoe groter het benodigde vermogen - uitgedrukt in kilowatt (kW) - hoe kleiner de beschikbaarheid. Zware heimachines werken bijvoorbeeld nu nog allemaal, op een enkele uitzondering na, met zware dieselmotoren die een vermogen hebben van meer dan 500 kW. Bij de middengroep tot 130 kW - zoals graafmachines - kan er technisch al heel veel, maar is de beschikbaarheid een probleem. Bij kleine machines - zoals shovels - met een vermogen van minder dan 19 kW kun je soepel overschakelen naar nul uitstoot.

Naast het vermogen speelt ook de afhankelijkheid van de seizoenen, aldus Baars. “Misschien is het wel interessant om met een winterstop te werken, omdat bij koud weer accu’s veel slechter presteren.”

Aanbesteden

De onderzoekers raden aan om meteen bij aanbestedingen eisen te stellen aan het in te zetten materieel: “Er kan al heel veel en de ontwikkelingen gaan snel: wees niet bang om uit te dagen. Als je bovendien geen eisen stelt, krijg je het materieel dat over is.”

In de praktijk zijn dat vooral verouderde machines met dieselmotoren. Je kunt volgens de onderzoekers met inkoopcriteria de overstap naar schone machines versnellen. “Het RVB wil de markt stimuleren om zoveel mogelijk emissieloos te bouwen”, zegt Baars. “Het gebruik van schoner materieel zal binnen onze inkoopcontracten daarom de komende jaren een steeds grotere rol gaan spelen.”

Vooralsnog zijn de aanschafkosten van elektrisch materieel nog wel hoger. Een emissieloze machine is gemiddeld 2,5 keer duurder dan de dieselvariant. De onderzoekers raden aan om de kosten van de transitie naar elektrisch materieel te delen. Dat kan met subsidies. Baars: “Je moet overigens niet alleen naar de aanschafkosten kijken. Opladen is vaak minder duur dan diesel. Daardoor kan elektrisch materieel op termijn toch goedkoper zijn.”

Het RVB kan daarom in de aanbestedingen rekening houden met de hogere kosten voor de huur van elektrische machines en met potentiële vertragingen (denk aan de winterstop). Nog een advies: “Bouw marges in, zodat bouwers kunnen experimenteren met innovaties en een nieuwe manier van werken.” Deze marges kunnen volgens Fronteer bestaan uit geld, tijd en ruimte voor falen.

Modulair bouwen

Bij het formuleren van een opdracht kan ook specifiek rekening worden gehouden met uitstootvrije ambities. Moet je bijvoorbeeld per se heien? Of kan de fundering met elektrisch materieel geschroefd worden? En moet je afbreken met sloopkogels, die nu alleen nog op diesel draaien? Kun je misschien ook kiezen voor oogsten? Dan scheelt dan niet alleen materiaal dat je hergebruikt, maar ook meteen uitstoot.

“Vanuit duurzaamheid is ten slotte de ontwerpfase essentieel”, stelt Baars. “We hebben als RVB een maatschappelijke verantwoordelijkheid om zo duurzaam mogelijk te ontwerpen. Door bijvoorbeeld modulair en prefab te bouwen in een fabriek kunnen we voorkomen dat er een betonwagen met een dieselmotor op de bouwplaats nodig is. In plaats daarvan kun je met een elektrische kraan de onderdelen als legoblokjes in elkaar zetten. Zo zijn we samen met de sector aan het leren hoe we kunnen bouwen met zo min mogelijk stikstofuitstoot.”

Lees ook:
Hybride boorrups

Bron: Rijksvastgoedbedrijf
Foto: BAM

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c26 c41 c185 c237 c265
“Dit is een pioniersproject in duurzaamheid”

“Dit is een pioniersproject in duurzaamheid”

“Dit was een renovatieproject van de buitencategorie”, zegt Bas Woldman, Design & Build Manager bij SPIE Nederland. Hij stond mede aan de basis ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225 c265 c302
HNN, CSRD en QCi berekenen met GPR Materiaal

HNN, CSRD en QCi berekenen met GPR Materiaal

Sturen op korte termijn CO2-uitstoot? Rapportageplichtig voor CSRD? Rekenen aan circulariteit met Het Nieuwe Normaal (HNN)? Met GPR Materiaal kan het nu allemaal, ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
CO2-uitstoot en energieverbruik verminderen

CO2-uitstoot en energieverbruik verminderen

Door inzicht te krijgen in manieren om de CO2-uitstoot te verminderen – binnen de kaders van kosten en kwaliteit – berekent HEVO de uitstoot van gebouwen. ...

Lees verder

c223 c265
Whitepaper: Verduurzaming van jouw energievoorziening

Whitepaper: Verduurzaming van jouw energievoorziening

De energietransitie is in volle gang. Als vastgoedeigenaar, -beheerder of projectontwikkelaar sta je voor ingrijpende strategische keuzes die bepalend zijn ...
c21 c225 c243 c265 c301
Samen elektrificeren met concrete praktijkoplossingen

Samen elektrificeren met concrete praktijkoplossingen

Op dinsdag 18 en woensdag 19 maart vindt het tweejaarlijkse ABB Update Event plaats in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Thema dit jaar is: Samen elektrificeren. ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c265
Van Onderopcast: “CO2-uitstoot bouwsector is grote kans”

Van Onderopcast: “CO2-uitstoot bouwsector ...

De bouw stoot 11 procent van onze totale CO2-uitstoot uit. Tel daar het gas- en elektraverbruik van woningen en gebouwen erbij op, en je komt op bijna 38 procent ...

Lees verder

c21 c40 c225 c237 c265
Explainer: carbon budget

Explainer: carbon budget

In de explainer ‘Carbon budget for the built environment’ leer je alles over hoe we kunnen bouwen binnen de planetaire grenzen, zodat we binnen het ...

Lees verder

c21 c184 c225 c243 c265
Flevoland koploper in warmtepompen

Flevoland koploper in warmtepompen

Flevoland staat aan de top in de energietransitie met 7,4% van de woningen verwarmd door warmtepompen, volledig zonder gas. Dit percentage ligt 72% boven het landelijk ...

Lees verder

c21 c225 c265
Onderzoek: “2025 is doorbraakjaar voor thuisbatterijen en energiemanagement”

Onderzoek: “2025 is doorbraakjaar voor ...

De terugverdientijd van zonnepanelen staat onder druk, maar een onderzoek van energieleverancier Sunergy laat zien dat er kansen zijn voor thuisbatterijen en energiemanagement. ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Succesvolle energietransitie door toegankelijke verduurzaming 

Succesvolle energietransitie door toegankelijke ...

Twee vliegen in één klap. Als we de woonopgave invullen met duurzame verwarmingsoplossingen, dringen we de CO2-uitstoot terug én krijgen meer ...

Lees verder

c21 c40 c225 c243 c265
Achmea koopt oudere huurwoningen en verduurzaamt

Achmea koopt oudere huurwoningen en verduurzaamt

Als eerste financieel dienstverlener koopt Achmea oudere, slecht geïsoleerde huurwoningen, om deze te verduurzamen. Hiervoor investeert ze in eerste instantie ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c265
Onderzoek vergelijkt drie scenario’s voor CO2-reductie

Onderzoek vergelijkt drie scenario’s voor ...

“Stimuleer en versnel de ontwikkeling van warmtenetten, bereid het elektriciteitsnet voor op extra belasting en versnel emissiereductie met no-regret maatregelen”. ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up