Circulaire bouweconomie? Werk samen aan de ‘bigger picture’

Onze lineaire economie is al lange tijd niet houdbaar. Door de alsmaar groeiende bevolking en vraag naar producten is de circulariteit in Nederland sinds 2014 nauwelijks toegenomen. En dat terwijl de hele economie in 2050 een kringloop zou moeten zijn. Verschuiven naar een duurzamer economisch model is noodzakelijk. Vooral in de bouw.

De bouwsector speelt een belangrijke rol in de transitie naar circulariteit. De bouw is namelijk verantwoordelijk voor de helft (!) van het totale nationale grondstoffengebruik. Het terugdringen hiervan is noodzakelijk voor een circulaire economie. Niet alleen onze productieprocessen, maar ook de manier van samenwerken binnen ketenpartners in de bouwsector moet veranderen. Rob Kragt, manager CSR Communications en Training bij Tarkett (foto rechts), deelt speciaal aan het einde van de Week van de Circulaire Economie vier tips voor het aanjagen van een circulaire bouweconomie:

1. Samenwerken is noodzakelijk

“Wie circulair wil ondernemen, moet samenwerken. Dit doe je onder andere met een uniform systeem voor het meten van de ecologische impact - zoals het materialenpaspoort waarin dit staat beschreven - en door met elkaar kennis te delen over circulariteit. Door samen op te trekken, vergroot je de bewustwording binnen de sector. Met die ambitie was je tien jaar geleden nog een roepende in de woestijn, nu zijn er steeds meer positieve ontwikkelingen. Om echter sneller tot een circulaire economie te komen, moeten we ook sneller gaan samenwerken. Er wordt vaker geroepen dat wet- en regelgeving makkelijker moeten worden en de belasting op giftige stoffen omhoog moet gaan. Dat is allemaal waar, maar laten we beginnen met onderling samen te werken om te komen tot een zo gunstig mogelijke duurzaamheidsoplossing op korte termijn.”

2. Kijk naar het grotere (ronde) plaatje

“In de bouwsector wordt er veel gefocust op het terugdringen van de CO₂-uitstoot. Dat is goed, maar leidt soms te veel af van de mogelijkheden om circulair te ondernemen. De belangrijkste oplossing voor het terugdringen van CO₂ en equivalenten ís namelijk circulariteit. Dit betekent ondernemen zonder dat er afval wordt geproduceerd - of in ieder geval zo min mogelijk - en dat ook grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt. Op deze manier zijn er geen virgin materialen nodig tijdens de productie, vindt er achteraf geen verbanding plaats en is er aan het einde van de levensduur ook geen CO₂-uitstoot. Er zijn enorm veel mogelijkheden als het gaat om circulair ondernemen. Enkele voorbeelden hiervan zijn het hergebruiken van producten tot het einde van de levensduur is bereikt, om vervolgens te recyclen of het leasen van producten in plaats van aanschaffen.”

ReStart recycling- en terugnameprogramma van Tarkett.

3. Houd rekening met hergebruik

“Hergebruik is een mooi onderdeel van circulariteit en zelfs beter dan recyclen. Neem tapijttegels, die gaan wel tien tot maximaal twintig jaar mee. De levensduur is vaak langer dan bijvoorbeeld de leasecontracten van kantoorcomplexen. Een nieuwe huurder betekent een nieuw interieur en een nieuwe vloer. De vloer die eruitgaat is meestal nog prima, maar wordt gerecycled omdat er te weinig kanalen zijn voor hergebruik. Dat is veel te vroeg en een verspilling van energie, dus voordat je gaat recyclen moet onderzocht worden hoe vaak producten hergebruikt kunnen worden. Kan de nieuwe huurder de vloer misschien toch hergebruiken? Of kan die vloer naar een vloerenkringloop worden gebracht? Dit geldt overigens niet alleen voor vloeren, maar voor alle producten in de bouw.”

4. Aanbieden van leasing

“In de praktijk is het lastig om producten terug te krijgen. Als bedrijven bijvoorbeeld verhuizen, verdwijnt een vloer vaak uit het zicht. Waardoor er minder producten terugkomen in een circulatieproces dan gewenst. Met een servicemodel heb je wel de zekerheid dat producten terugkomen. Dat is een belangrijke drijfveer in het huidige economische klimaat. Een servicemodel biedt ook op de lange termijn voordelen. Doordat er niet de behoefte is om producten zelf aan te schaffen en uiteindelijk weg te gooien, ontstaat er een systeem waarin iedereen begrijpt dat dit proces bijdraagt aan een circulaire oplossing en uiteindelijk aan een kringloopeconomie.”

“De materiaalprijzen zijn aan het stijgen”, besluit Kragt. “Zowel de uitstoot van broeikasgassen als de arbeidstekorten nemen toe en hier lijkt voorlopig geen einde aan te komen. Kortom, de bouwsector moet veranderen. Deze noodzakelijke kentering biedt ook kansen. Namelijk om samen te verbeteren en circulair ondernemen in de bouw te omarmen.”

Bron tekst & foto's: Tarkett, met dank aan Maud van der Elsen (Team Lewis)
Foto bovenaan: Recyclingcentrum Tarkett