De deadline voor de 17 doelen van de Verenigde Naties (SDG’s) nadert snel. In 2030 willen we onder andere armoede, ongelijkheid en klimaatverandering uitbannen. De bouw- en vastgoedsector is onderweg met de doelen en Nederland staat op plek 17 op de ranking. Hoe kan deze ‘voldoende’ uitgroeien naar een ‘goed’? We horen van partners van Duurzaam Gebouwd welke doelen zij kozen als focuspunten, hoe ze erop inzetten en wat de resultaten (tot dusver) zijn.
Dat de inzet op de duurzaamheidsdoelen nodig is, blijkt uit recente rapportages van SDG Nederland. Te zien is dat we nog achterlopen op klimaat- en energiedoelen én inkomensgelijkheid tussen mannen en vrouwen. Die klimaat- en energiedoelen zijn welbekend: in 2030 hebben we graadmeters van 50% minder uitstoot van schadelijke broeikasgassen en de helft minder primaire grondstoffen gebruiken. Kijken we naar twee decennia later, dan hebben we als het goed is een volledig circulaire economie en zijn we zowel energie- als CO2-neutraal.
Om te versnellen is het belangrijk dat er kennis wordt gedeeld over de manieren waarop organisaties die doelen daadwerkelijk invullen. Het is niet alleen belangrijk om het beleid te formuleren, maar het gaat er uiteindelijk vooral om hoe het in de praktijk wordt vormgegeven. Daarover horen we verschillende experts aan het woord vanuit Duurzaam Gebouwd-partners, in het Rondetafelgesprek SDG’s.
Sociale en maatschappelijke thema’s
We horen eerst van Leonie Portanger van Unica hoe zij met haar organisatie inzet op verschillende duurzaamheidsdoelen: “We voerden een analyse uit om focus te brengen op de onderwerpen waar we de grootste impact in en invloed op hebben. Op basis van die analyse zijn we nu bezig om deze focusgebieden integraal te verankeren in de strategie met een concreet en meetbaar plan. Sinds augustus 2021 houd ik me daarmee bezig en bouwen we verder aan bestaande en nieuwe initiatieven die bijdragen aan de doelstellingen.”
Om de impact op milieu en sociale thema’s te vergroten richt Unica zich in het bijzonder op vier maatschappelijke transities, vertaald in een aantal kernpijlers. Een eerste is Energie & klimaat, waarover Portanger vertelt: “We onderzoeken nu hoe we als organisatie naar Net zero emissies kunnen bewegen. Een voorbeeld daarvan is dat er vanaf 2025 geen auto’s met verbrandingsmotor meer worden besteld voor ons wagenpark.”
Vervolgens is er de sociale component, ondergebracht in de pijler Mens & maatschappij: “We besteden veel aandacht aan veiligheidsbewustzijn. Ook hebben we het diversiteitsplatform Unique opgezet en bieden we ruimte aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat creëert werkgelegenheid voor mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken en vergroot tegelijkertijd de poule van technisch personeel die zo hard nodig is om de energietransitie mogelijk te maken.”
Vanuit de pijler Circulariteit & milieu zet Unica ook het duurzaam gebruik van materialen op de agenda. Portanger vertelt verder: “Zowel binnen onze eigen activiteiten als voor onze klanten leren we steeds beter hoe we circulariteit kunnen toepassen. Zo worden oude werkkleding en schoenen gerecycled, maken we op verschillende kantoorlocaties gebruik van tweede-kans meubilair en werken we samen met verschillende ketenpartners en opdrachtgevers aan circulaire pilots. Een mooi voorbeeld hiervan is dat we overtollige of tweede-kans materialen registreren in het bestelsysteem, zodat we tussen al onze vestigingen elkaar beter weten te vinden als het gaat om het efficiënt (her)gebruik van materialen.”
Het belang van samenwerking(en)
John de Beijer van Giesbers gaat verder over hoe zijn organisatie de doelen oppakt. “Als ontwikkelende bouwer zijn we actief in de gebouwde omgeving en kunnen hier impact maken. We nemen dan ook onze verantwoordelijkheid door altijd plannen met toekomstwaarde te ontwikkelen en realiseren. Op deze manier dragen we substantieel bij aan een duurzame, toekomstbestendige leefomgeving. De SDG’s leveren ons een leidraad daarvoor. Wij hebben er vijf omarmd waarmee we de meeste impact kunnen maken binnen ons werkveld: duurzame en betaalbare energie, duurzame consumptie en productie, klimaatverandering aanpakken, herstel ecosystemen en behoud van biodiversiteit en partnerschappen om de doelen te bereiken. Als we onze kinderen nog een gezonde toekomst willen geven zullen we samen onze schouders eronder moeten zetten. Kritisch durven zijn, wat kunnen wij doen en bijdragen, welke duurzame impact hebben wij op de gebouwde omgeving. Het is belangrijk continu kleine, overzichtelijke stappen te zetten die meetbaar zijn zodat we blijven verbeteren. Daarom zijn we ook partner van Duurzaam Gebouwd.”
Hoe de doelen concreet worden gemaakt, dat weet De Beijer te omschrijven in verschillende voorbeelden: “Denk bijvoorbeeld aan biobased en circulair bouwen zoals PUUR Wonen in gemeente Eindhoven, 56 woningen van duurzaam kruislaaghout die CO2 opslaan in plaats van uitstoten. Maar ook het verduurzamen van bestaande gebouwen, bijvoorbeeld het gemeentelijk vastgoed in Den Bosch, hergebruik van de bebouwde ruimte en het natuurinclusief en klimaatadaptief maken van gebieden. Zoals in Westrik, waar de natuur een prominente rol kreeg in de vorm van een leef- en voortplantingsgebied voor dieren en planten en het hemelwater van het plangebied in wadi’s en poelen wordt geïnfiltreerd, dat onder meer een grotere biodiversiteit als gevolg heeft.”
Daarnaast onderstreept hij het belang van samenwerkingen: “Daar zetten we vol op in. We zijn sinds 2018 partner van Madaster en toegetreden tot het Urban Mining Collective van New Horizon, dat gebouwen ‘oogst’ voor zoveel mogelijk hergebruik van materialen. We werken graag samen met partners die ook inzien dat we in actie moeten komen. We delen kennis en zetten samen stappen vooruit.” Portanger sluit aan en licht toe hoe Unica inzet op samenwerkingen: “We hebben een Code of Sustainable Supply, die afspraken bevat op onder andere de vlakken gezondheid en veiligheid en ethiek. We werken alleen samen met partners die de code onderschrijven en we zoeken samen met hen naar nieuwe initiatieven om duurzaamheid, productiviteit en connectiviteit te ontplooien.”
In dit artikel leer je hoe verschillende Duurzaam Gebouwd-partners inzetten op de SDG's.
Product as a service en terugnameoptie
Circulariteit is ook voor Johan Mellegers van Faay een belangrijk thema. Zijn organisatie richt zich op het leveren van de meest duurzame wand, gemaakt van biobased materialen en met een terugname-optie, waardoor toegepaste materialen steeds een nieuw leven krijgen. Hij licht toe: “De basis bestaat uit onder andere vlas, gips en hout, hernieuwbare grondstoffen die schadelijke broeikasgassen opslaan in plaats van uitstoten. De uitstoot van CO2 wordt nog verder verlaagd omdat er minder transportbewegingen nodig zijn, want grondstoffen worden vooral lokaal geteeld en geproduceerd.” Hij geeft aan dat dit geen recente ontwikkeling is, maar dat het product al decennialang duurzaam is: “Al in 1960 werd gekozen voor deze productsamenstelling. Recent hadden we een primeur met de terugnameoptie: we zijn de eerste wandproducent mondiaal die dit doet voor de circulaire vlaskernwand. Restproducten worden in nieuwe bouwproducten ondergebracht, zodat ook dit weer terug de keten in kan.” Om de doelen versneld in te vullen vindt hij dat er meer aandacht moet zijn voor het onderwerp flexibiliteit: “We zien dat bestaand vastgoed zijn functie verliest en dat er vanwege ontwerpkeuzes destijds, weinig bewegingsvrijheid mogelijk is om een nieuwe bestemming te realiseren. Door rekening te houden met de toekomstige aanpasbaarheid naar een andere functie of indeling, bijvoorbeeld van kantoren naar woningen, geef je gebouwen toekomstwaarde. Daarnaast zorgt het voor het terugdringen van sloopafval en minder uitstoot van stikstof en schadelijke broeikasgassen.”
CO2-arm produceren
Roger Cremer van Hydro Building Systems legt uit dat zijn organisatie met alle 17 doelen bezig is, maar dat er ook focusgebieden zijn waarvan hij verwacht dat het meeste impact gemaakt wordt. Dit wordt omvat in drie hoofdonderwerpen: de voetafdruk verkleinen, een positief verschil maken en het sturen op innovatie. “We zetten onder andere grote stappen als het gaat om het verlagen van de CO2-uitstoot van productieprocessen. Enerzijds doen we dat door zoveel mogelijke duurzame energie te gebruiken, onder andere opgewekt door de zonnepanelen op onze productiefaciliteiten. Anderzijds proberen we producten zo lang mogelijk circulair in te zetten en in de keten te houden.” Twee voorbeelden daarvan zijn Hydro CIRCAL en Hydro REDUXA. Cremer vertelt over eerstgenoemde: “Dit is gemaakt van gerecycled post-consumer schroot en daarmee maken we het aluminium. Hoe hoger de ambities van de opdrachtgever, hoe hoger het percentage schroot is. Kijken we naar REDUXA, dan zien we een CO2-arm aluminium, door de toepassing van hernieuwbare energiebronnen als waterkracht, verkleinen we de CO2-uitstoot per kilogram aluminium tot minder dan een vierde van het wereldwijde gemiddelde.” In het jaarlijkse rapport (2021) vinden we verder enkele mijlpalen van Hydro, waaronder de bouw van een state-of-the-art recyclingfaciliteit in Cassopolis, Michigan, het acquireren van een windproject en het onderzoeken van mogelijkheden van waterstof.
Hoewel Thomas Leenders van Signify niet aanwezig kon zijn bij het rondetafelgesprek, deelde hij achteraf de manier waarop zijn organisatie inzet op de duurzaamheidsdoelen. Er zijn zes focuspunten: betaalbare en duurzame energie, verantwoorde consumptie en productie, klimaatactie, goede gezondheid en welzijn, eerlijk werk en economische groei, duurzame steden en gemeenschappen. “De focuspunten passen in ons programma ‘Better World, Brighter Lives’. De eerste pijler is het bieden van duurzame energie. We draaien volledig op hernieuwbare elektriciteit en dragen bij aan de transitie voor meer duurzame elektriciteitsgrids. Een mijlpaal is dat we 100% CO2-neutraal zijn.” Over verantwoorde consumptie en productie en klimaatactie vertelt Leenders: “We stoppen met plastic voor de verpakkingen voor consumentenproducten tegen het einde van 2022. Daarnaast recyclen we voor 89% onze producten en willen we de CO2-emissiedoelen die in het Parijsakkoord voor 2031 zijn vastgesteld al voor 2031 halen.” Ook het thema duurzame steden en gemeenschappen heeft een belangrijke plek gekregen in het duurzaamheidsbeleid van Signify. Leenders vervolgt: “We zorgen voor slimme en veilige wegen en voor duurzame werkplekken, terwijl we renovatie van gebouwen bespoedigen.”
Je leest meer informatie over de duurzaamheidsdoelen van deze partners op de volgende websites: