De aandacht voor energietransitie is nationaal gezien nog steeds groter dan die voor circulair bouwen. Dit zie je ook in de regio terug. Cirkelstad Deventer en Apeldoorn ging met een aantal partners in gesprek over de kansen die zij zien om circulariteit toch hoger op de agenda te krijgen.
De traditie van de bedrijfstak bouw maakt dat er wetgedreven gewerkt wordt. Wensen van de klant worden nog wel eens genegeerd als deze ‘lastig’ uitvoerbaar zijn. Op circulair gebied zijn er ook wensen en doelen, maar die zijn nog niet zichtbaar genoeg. Dit kan veranderen als wetgeving voorschrijft dat we eerst materialen moeten oogsten of hergebruiken. Maar als we hierop wachten, verliezen we te veel tijd. Koplopers die nu al aan de slag zijn gegaan, zorgen voor goede voorbeelden en werken als ambassadeur voor een duurzamere toekomst.
“Circulariteit is nog veel te vrijblijvend”, vindt Erik van Emst (Derbigum). “Wij laten zien dat de huidige prijs van ons circulaire product, met een levensduur van veertig jaar, al dezelfde prijs kan krijgen als onze traditionele producten. Het overtuigen van de opdrachtgevers gaat heel langzaam, dat kost nog steeds veel moeite. Het gaat het ons helpen als de grenswaarden naar onderen worden bijgesteld.”
Bij de EPC is hetzelfde gedaan en daar zien we dat het wel heeft gewerkt. Hier is de norm inmiddels bijna energieneutraal. “Deze eis loopt zo’n vijftien jaar voor op de MPG”, aldus Eric Kouters, spinner van Cirkelstad Deventer en Apeldoorn. “Maar wat als we dit nu ook eens bij de MPG gaan doen? Zou de lat dan ook sneller hoger kunnen liggen? Hoe mooi zou het zijn als in 2030 bouwprojecten grotendeels circulair zouden zijn.”
Total Cost of Ownership
Onderpand Vastgoedbeheer heeft circulariteit inmiddels als speerpunt in haar beleid opgenomen. Door de aansluiting bij Cirkelstad Deventer wordt deze ambitie ook samen met regionale partners opgepakt. Demi Roelofzen, verantwoordelijk voor circulair bouwen binnen Onderpand: "Wij willen heel erg graag nieuwe duurzame en circulaire producten gebruiken in onze projecten. We schrijven het in een plan, maar zien uiteindelijk dat er door de opdrachtgever toch vaak voor de goedkoopste en meest bekende oplossing wordt gekozen.”
“Om circulariteit meer in projecten te laten ‘leven’, moet je je afvragen of je circulaire oplossingen gaat pushen of dat er een pull effect moet ontstaan bij de opdrachtgever. De opdrachtgever moet immers intrinsieke motivatie hebben om daadwerkelijk circulaire keuzes te maken. Hoe kunnen we elkaar in de markt helpen om bij opdrachtgevers circulariteit hoger op de ladder te zetten en hier in projecten daadwerkelijk tijd en geld voor vrij te maken?”
De deelnemers aan de bijeenkomst zijn het erover eens dat als opdrachtgevers meer zouden werken vanuit Total Cost of Ownership (TCO), circulair bouwen of onderhouden voor opdrachtgevers echt mogelijk is. Roelofzen: “Wij zitten al vroegtijdig met de opdrachtgevers aan tafel om hen ook de andere, circulaire keuzes te laten zien. De beperkende factor is dan toch vaak het inmiddels vastgestelde budget, tijd, planning en de traditionele markt waarin we werken. Hierdoor is er soms weinig ruimte om circulaire keuzes te maken. Dat is jammer, want circulair bouwen is in de basis niet altijd duurder en wanneer je de TCO bekijkt over een langere termijn is het financieel ook rendabeler. Het gehele project benaderen met TCO vergt een omslag in gedrag en denken. We gaan kijken naar de langere termijn en niet meer alleen naar de investering die er op dit moment nodig is.”
Rekenmodel
Binnen de MPG wordt nu gekeken naar het koppelen van circulaire kenmerken. Gerhard Hospers, manager van Greenworks: “Als je kijkt naar een levenscyclusanalyse, dus een LCA voor bouw- en installatiematerialen, dan is daar de zogeheten module D aan toegevoegd, die ‘afdank-scenario’s’ weergeeft. Als je naar de circulariteit van een product gaat kijken, wil je ook weten wat het percentage biobased en/of secundaire grondstoffen is.”
“Een opdrachtgever duikt niet gelijk de MPG in. Hiervoor moet je wel enige kennis van het systeem hebben om ook de juiste keuzes te maken. Greenworks heeft daarom een systeem waaraan elf kenmerken zijn gekoppeld, waarvan er vijf heel erg geënt zijn op circulariteit. Hierbij kun je filteren op kenmerken, dus als je veel waarde hecht aan duurzame, circulaire of biobased producten, rollen die er vanzelf uit.”
“Onze klanten zijn wel heel product-georiënteerd. Uit een onderzoek dat wij hebben uitgevoerd, bleek dat er maar enkele bedrijven zijn die zelf hun MPG-berekeningen maken. Met de komst van de Wet Kwaliteitsborging Bouwen wordt de MPG nog meer bepalend en onderdeel van het opleverdossier. Er ligt daarom een grote taak bij de leveranciers om te blijven investeren in merkgebonden LCA’s en te laten zien dat de milieukosten, dus de schaduwkosten van hun producten, laag zijn.”
Lees nu vervolg en complete verslag op de website van Cirkelstad Deventer en Apeldoorn.
Tekst: Carmen Oude-Wesselink