Elektriciteitsnetwerken sluiten niet meer altijd goed aan bij de behoeften van klanten en bedrijven. Met slimme en creatieve oplossingen blijkt er echter toch nog veel mogelijk. Dat ontdek je op dinsdag 12 oktober tijdens het webinar over elektrificatie op bedrijventerreinen van TKI Urban Energy.
Binnen TKI Urban Energy zijn programmamanager Maarten de Vries en innovatie-analist Jasmijn Kleij actief op het gebied van Smart Energy Systems. Ze houden zich vooral bezig met elektriciteitsnetten en de elektrificatie van ons hele energiesysteem. Door kennis, geld en netwerken samen te brengen, proberen zij de innovatie te stimuleren, projecten van de grond te krijgen en oplossingen voor alle uitdagingen te zoeken én te delen. Dat laatste is zeker het geval op dinsdag 12 oktober, tijdens het gratis te volgen webinar ‘Elektrificatie op bedrijventerreinen: knelpunten & kansen’ uit de Webinarreeks ‘Verduurzaming en renovatie van bedrijventerreinen’.
Netcongestie
De wereld krijgt steeds meer met elektrificatie te maken door het opwekken van duurzame energie met zonnepanelen en windmolens. Anderzijds groeit ook de behoefte aan stroom door de opkomst van warmtepompen en elektrische voertuigen die met stroom worden gevoed. Zo ontstaat er, aldus De Vries, op twee manieren netcongestie. “Door het voortvarend uitrollen van zonneparken gaat er te veel stroom het net op. Netbeheerders kunnen pas nieuwe duurzame opwek aansluiten als het net is verzwaard en dat kost tijd. Hierdoor staan er al veel projecten voor nieuwe zonnedaken in de ijskast. Op andere plaatsen is er juist een grote vraag naar stroom en dus ontstaat er congestie de andere kant op. Dat laatste heeft er al voor gezorgd dat nieuwe bedrijven die niet meer konden worden aangesloten naar het buitenland zijn uitgeweken.”
“De netten komen dus steeds meer onder druk te staan”, vervolgt De Vries, “en wij zoeken naar oplossingen om verdere elektrificatie mogelijk te maken en het systeem tegelijkertijd betaalbaar te houden. Dan moet je op een slimme manier omgaan met jouw energiebehoefte. Bijvoorbeeld door elektriciteit te gebruiken als er veel duurzame energie beschikbaar is. Of door zelf opgewekte zonne-energie op te slaan, om het op een ander moment te gebruiken. Het kan voor bedrijven complex klinken om met die elektrificatie aan de slag gaan, maar er liggen ook mooie commerciële kansen om eraan te verdienen.”
Er is ook een extra (nood)zaak om met dit onderwerp verder aan de slag te gaan, aldus De Vries. “We gaan steeds meer elektrisch rijden en straks volgen ook nog alle vrachtwagens. Het opladen van al die voertuigen vraagt zoveel stroom, dat je het wel slim moet organiseren. In het webinar gaan we vertellen hoe je dat aanpakt en wat de mogelijkheden zijn.”
Creatieve oplossingen
Het duo gaat creatieve oplossingen laten zien en ook hoe je die oppakt, zowel individueel als collectief. Kleij vervolgt: “Je moet het vooral gaan zoeken in een goede afstemming van vraag en aanbod van elektriciteit. Dat kan binnen één bedrijf gebeuren, maar ook collectief op een bedrijventerrein. Zo kan de duurzame zonne-energie van het ene bedrijf de productieband van een ander bedrijf voeden. Afhankelijk van de beschikbaarheid van stroom moet je die processen wel kunnen stilleggen of juist aanzetten. Ook laadpalen kun je zo slim afstemmen op vraag en aanbod van de beschikbare energie. In de toekomst kun je er zelfs voor kiezen om auto’s te ontladen op het moment dat er juist te weinig energie op het net beschikbaar is.”
“Dat elektrisch rijden”, vervolgt De Vries, “wordt steeds meer bevorderd door de overheid. Sinds 2020 zijn bedrijven verplicht om 1 laadpaal te installeren per 10 parkeerplaatsen en 1 op de 5 parkeervakken moet voorzien zijn van loze leidingen. Zo moeten er steeds meer parkeerplaatsen geschikt worden gemaakt voor laadpalen. Er komt een enorme groei van elektrisch rijden en dus ook groei van de behoefte aan stroom. Dat gaat waarschijnlijk een versneller zijn om hiermee aan de slag te gaan.”
“Bij het opladen van auto’s is het logisch om dat slim te doen. Het komt bijna nooit voor dat een heel parkeerterrein elektrisch gaat laden. Neem dan ook niet een netaansluiting die deze grote vermogens moet leveren, maar kies een kleinere netaansluiting en verdeel het beschikbare vermogen over de verschillende laadpalen. Slim laden van elektrische auto’s gaat volgens mij echt een katalysator zijn om ook andere bedrijfsprocessen slim aan te sturen.”
Batterij
Je kunt ook batterijen aan het systeem toevoegen, aldus De Vries. “Technisch kan er al heel veel”, vervolgt hij. “Voor individuele bedrijven zijn er al oplossingen mogelijk met die batterij. Soms zijn ze nog te duur en kan het niet uit. Als een batterij echter het verschil maakt en je project dan juist wel kan doorgaan, wordt het ineens een heel andere financiële afweging.”
Met een vaste batterij wordt het mogelijk om overdag zonne-energie op te slaan, die je ’s avonds via de laadpalen weer vrijgeeft. Zo kun je op diverse manieren vraag, aanbod én opslag bij elkaar brengen en is het alleen nog een kwestie van slim aansturen.
“Zo kun je ook energiehubs creëren”, vervolgt Kleij, “die je naast laadpleinen steeds meer ziet opkomen. Je zet dan alles achter één aansluiting, dus niet alleen je laadpalen, maar ook je zonnepanelen en batterij. Omdat je zo productie, afname en opslag bij elkaar hebt en dat slim organiseert, is het een goede manier om het net te ontlasten. Daar is veel potentie voor en komt steeds meer onder de aandacht van bedrijventerreinen.” Een energiehub bestaat dus uit twee of meer actoren, zoals een zonnepark en een energie-afnemer, die collectief hun vraag en aanbod zoveel mogelijk in balans brengen.
Inregelen
“Je kunt zelf je hele interne proces ook slimmer inregelen. Door bijvoorbeeld zoveel mogelijk energie te gebruiken als er duurzame energie beschikbaar is”, vertelt De Vries. “Soms is er echter binnen een bedrijf slechts een beperkt aantal knoppen waaraan je kunt draaien. Wanneer je het hele bedrijventerrein meeneemt, wordt er vaak meer mogelijk. Het vraagt organisatorisch wel meer wanneer je processen afstemt op de beschikbare energie van anderen. De sector is op dat vlak nog aan het leren. Hoe kun je bijvoorbeeld samen gebruikmaken van een te kleine aansluiting op het net? Hoe staat het met de zekerheden dat iedereen stroom heeft, wanneer die het nodig heeft? Hoe verdeel je de kosten en baten, wat zijn de rechten en plichten? Allemaal vragen die in het webinar aan bod komen.”
Wet- en regelgeving
Onderling energie delen is wat betreft wet- en regelgeving nog niet goed mogelijk, weet Kleij. “Maar er zijn wel manieren om daar omheen te werken. Daar zijn al enkele bedrijventerreinen mee aan de slag gegaan door bijvoorbeeld een handelsplatform op te richten binnen een bedrijventerrein.” Toch is niet alles wat technisch mogelijk is, juridisch haalbaar. Daarom wordt ook gekeken naar cable pooling, waarbij je meerdere aansluitingen aan elkaar verknoopt achter één aansluiting op het publieke net. De Vries: “We zien dat nu al gebeuren met zonne- en windenergie. Die komen dus op één aansluiting samen. Technisch en softwarematig is dat niet heel spannend. Dat wordt in de toekomst allemaal plug-and-play. Het is eerder een organisatorische kwestie.”
“Bedrijven moeten vooral in kansen blijven denken. Als een netbeheerder ‘nee’ zegt, is dat meestal ‘nee, tenzij’. Je moet dan echter wel zoeken naar creatieve oplossingen en dat is de grote boodschap die we op 12 oktober willen meegeven tijdens het webinar”, besluit De Vries.
Check alle info en schrijf je in voor het webinar op deze webpagina: Elektrificatie op bedrijventerreinen: knelpunten & kansen