Veel schoolgebouwen in Nederland zijn aan renovatie onderhevig door hoge daglicht- en ventilatie-eisen. Een ogenschijnlijk fikse uitdaging, maar door slimme keuzes zijn die eisen vaak al te behalen met bestaande voorzieningen. Dat zegt Jordy Aarts, architect bij Duurzaam Gebouwd-partner LIAG, die tijdens het webinar Frisse en Circulaire Scholen op 22 september kansen voor schoolrenovatie uit de doeken doet.
​Foto boven: Jordy Aarts, architect bij LIAG
“Door kritisch te kijken naar hetgeen je voorhanden hebt, kun je linksom of rechtsom vaak meer dan je in eerste instantie voor mogelijk houdt”, stelt Aarts. Dit illustreert hij aan de hand van twee spraakmakende voorbeelden: de Leister Igge in Opeinde en Hogeschool Windesheim in Zwolle. “We hadden te maken met scholen waar geen luchtbehandelingssysteem aanwezig was”, vertelt Aarts. “De ramen konden open en er was een ouderwetse verwarming, maar dat was het.” In beide gevallen werd door slimme keuzes aan de eisen voldaan, zonder dat daar een kostbare nieuwbouw tegenover stond.
Minder volume = lager vebruik
Bij Leister Igge was dat een kwestie van gebouwstructuur. “De school kenmerkte zich door een aantal aanbouwen die in de loop der jaren waren gebouwd, met een soort doolhofstructuur als gevolg”, legt Aarts uit. Door de plattegrond opnieuw vorm te geven en het aanbouwgedeelte weg te halen, heeft LIAG een compacter gebouw weten neer te zetten. “De structuur is nu dusdanig logisch dat er minder verkeersruimte nodig is. We hebben dus minder BVO, maar netto meer functioneel oppervlak.”
Door de vraag te stellen of het gebouw anders en slimmer kan worden gestructureerd, is Leister Igge een frissere omgeving geworden. Want, legt Aarts uit: “Omdat je minder volume nodig hebt, heb je te maken met een andere dimensionering. Je hebt minder kuub en dus een lager verbruik.” De luchtbehandeling is vervolgens per lokaal vraaggestuurd geregeld, omdat een algemeen systeem in het bestaande gebouw niet mogelijk bleek. Ook hier gaf effectief omgaan met de ruimte die je hebt de doorslag.
De Leister Igge. Foto door Mart Stevens
Modulair en circulair
De renovatie van Windesheim volgde een soortgelijke route. “De verdiepingshoogte in het gebouw waren niet voldoende om een extra plafond aan te hangen voor de installaties en nog te voldoen aan het Bouwbesluit”, vertelt Aarts. “Dus kozen we voor een modulair en circulair gevelsysteem waar alle ventilatieconcepten in werden opgenomen.”
Dat bracht andere uitdagingen met zich mee, stipt Aarts aan, iets waar de architect tijdens het webinar op door wil gaan. “De daglicht- en ventilatie-eisen behalen bij renovatie is toch lastiger dan bij volledige nieuwbouw”, aldus de architect. “Er zijn wat valkuilen en moeilijkheden. In het geval van Windesheim brachten we door het nieuwe systeem veel perforatie aan in de gevel, wat weer wat doet met de isolatie. Laat staan het feit dat je op het kozijnoppervlakte moet letten om aan de daglichteisen te blijven voldoen.”
Impressie van het modulaire en circulaire gevelsysteem van Hogeschool Windesheim in Zwolle. Beeld door LIAG
Webinar Frisse en Circulaire Scholen
Door het modulaire gevelsysteem kunnen de twee gebouwen van Hogeschool Windesheim er weer minimaal 20 jaar tegenaan, geheel met beter binnenklimaat en lager energieverbruik. Ook Leister Igge intussen een Nul-op-de-Meter-school, haalde veel baat uit de renovatie. Dit succes, maar ook de uitdagingen die LIAG onderweg tegenkwam, staan centraal in de presentatie van Aarts tijdens het webinar Frisse en Circulaire Scholen op 22 september.
Benieuwd geraakt? Meld je dan nu aan voor het webinar.