Met een mooi filmpje en een inspirerende presentatie won UBA eind vorig jaar de DigiDare Award. Wouter Ackermans en Mariëtte Nauta vertellen hoe het bedrijf de cultuuromslag in gang zette om te kunnen werken met BIM. “Met verschillende prikkels proberen we de mensen uit hun traditionele werksfeer of standaard overleggen te halen.”

De winst van deze award voor digitaliseringsprojecten, in het leven geroepen door het BIM Loket en Duurzaam Gebouwd, had veel impact voor bouwer UBA uit Uithoorn. Dat stelt Wouter Ackermans, de BIM-manager bij UBA, waar 160 werknemers actief zijn. “Ik word nog regelmatig door bedrijven gebeld”, begint Ackermans. “Men wil bij ons op bezoek komen om te kijken hoe wij het doen. Daar maak ik graag tijd voor. Vooral de partners waarmee we samenwerken, willen we in ons proces meenemen, want wij kijken nu verder dan één project. Het is geven en nemen, en kennis delen is ook leerzaam. Veel kinderziektes kun je omzeilen door het gesprek vroegtijdig aan te gaan.”

Bedrijfscultuur

De manier van implementeren van BIM in het bedrijf moest wel passen bij de cultuur van UBA, aldus Ackermans. “We kennen hier lange dienstverbanden, zijn betrokken bij elkaar en hebben echt wat voor elkaar over. Als het bij één project niet goed gaat, springt er zo iemand van een ander projectteam bij om even een paar weken te komen helpen.”

“Het was hier echter ook de bedrijfscultuur”, vervolgt Mariëtte Nauta, verandermanager bij UBA, “dat we enorm veel kennis in huis hadden, maar dat die kennis en ervaring niet door de projectteams onderling gedeeld werd. Er waren weinig momenten van kruisbestuiving, terwijl dat met en van elkaar leren juist essentieel is bij de implementatie van het digitaliseringsproces.”

BIM werd eind 2016 binnen UBA geïntroduceerd met werkvoorbereider Ackermans als motor, want hij was hiervoor opgeleid. Met behulp van adviesbureau BASED waren na anderhalf jaar de hard skills en software wel allemaal in de werkprocessen ingebed. Het schortte echter aan kant van de soft skills. “Projectleiders ontbeerden de kennis van de tools, misten de grip op projecten en zo dreigde BIM in een kast te belanden”, aldus Ackermans.

Fase 1 van Allure aan de Amstel (Uithoorn), Afbeelding: UBA

Zachte kant

Met inzet van Nauta en adviesbureau ANNO1809 (winnaar van een eervolle vermelding tijdens de uitreiking van de DigiDare Award) werd vervolgens de zachte kant in de organisatie geïmplementeerd. Het ging ineens over vaardigheden als communicatie, leiderschap en gedrag. Nauta: “We zijn ook begonnen met bewustwordingsdagen. Dat gebeurde op een mooie locatie, hier vlakbij aan de Amstel. Lekker even het pand uit en met aandacht voor het werk, los van de software. Het ging ons daarbij vooral om de sociale interactie.”

“Eerst is er dan een uurtje weerstand”, aldus Nauta, “en hoor je dat BIM hier niet zou kunnen werken. Daarna ging het over wat er voor de betrokkenen ging veranderen. Wat het voor hen persoonlijk betekende en hoe ze ermee zouden omgaan. En ook hoe het zou zijn als ze niet zouden veranderen. In zogeheten ‘heilige koeien sessies’ werden verder vragen gesteld als: ‘Welke heilige koeien moeten veranderen om dit alles een succes te maken?’ ‘En wat moet ik zelf veranderen?’ Nauta: “Een van de belangrijkste uitkomsten van dit alles was het eerder betrekken van projectleiders tijdens de ontwerpfase.”

Mariëtte Nauta en Wouter Ackermans.

“We benaderen veel zaken nu anders dan we gewend waren”, aldus Ackermans. “Dat kan gaan om de indeling van een ruimte, staan in plaats van zitten, maar ook door het af en toe houden van een ontbijtsessie, kennisquiz en intervisie. Met verschillende prikkels proberen we de mensen uit hun traditionele werksfeer of standaard overleggen te halen. In het begin werd daar wel apart op gereageerd, maar nu wordt het steeds energieker en leuker. Daar plukken we inmiddels al wat vruchten van, want er wordt onderling veel meer gepraat en kennis gedeeld.”

Leercurve

“Bij het digitaliseringsproces”, vervolgt Ackermans, “zie je dat er eerst een stukje angst naar boven komt, over wat er kan misgaan. Daar reageren we op met een goede uitleg en relativering. De werkmethode van vroeger is veranderd. Alles start eerder, maar de volgorde blijft hetzelfde. We doen nog steeds dezelfde dingen, alleen nu digitaal en vroegtijdig op elkaar afgestemd.”

“Vroeger had je een tekening en gebruikte je een gele marker voor wat gecontroleerd en goed was, en een rode pen voor fouten. Een projectleider kon zo fysiek alles zien en kon daardoor zijn controle op het project houden. In BIM mist hij die gele marker. De tools die daarvoor wel beschikbaar zijn, kende hij nog niet. De werkvoorbereider kent deze tools vaak beter en werkt nu wel volledig digitaal.”

De Regentes fase 2 in Uithoorn, pal naast het kantoor van UBA, Foto: UBA

“Nu zie je ook dat de leercurve versnelt. Door de intervisiesessies merken we dat er meer onderlinge interactie is en men elkaar meer ondersteuning biedt op onder anderen het gebruik van de tools. We doen ook vaker grote projecten en zorgen er op deze manier voor dat de kennis niet in één project blijft zitten, maar verder verspreid wordt.” “Onze eerste BIM-werken zijn nu in uitvoering”, vervolgt Ackermans, “en dat levert nog geen extra winst op. Iedereen moet eerst ervaring opdoen en er volledig grip op krijgen. Op deze manier kunnen we wel de toekomstige projecten beter aanvliegen.”

BIM gaf UBA de urgentie om als bedrijf te moderniseren, maar is niet het hogere doel. “UBA is een familiebedrijf”, aldus Nauta, “waarin vooral duurzaamheid en continuïteit altijd belangrijke drijfveren zijn geweest en ook zullen blijven. We willen graag dat het personeel aan boord blijft.” Ackermans besluit in dat kader: “Net als de rest van de bouwwereld hebben we lang aan onze waarden vastgehouden en dat ging ook goed. Nu zien we dat de bouwbranche op veel vlakken veeleisender wordt, waar het gaat over duurzaamheid, faalkostenbeheersing en kwaliteitsborging. Digitalisering is daarbij een must en BIM is daar een onderdeel van. Deze digitalisering met 3D-modellen is gewoon de nieuwe manier van werken en dat maakt het alleen maar leuker voor de mensen. Dat hoor je wel.”

Tekst: Ysbrand Visser

Foto bovenaan: In opdracht van Wonam gaat UBA samen met De Nijs aan de slag in het stationsgebied van Amsterdam-Noord, UBA