Met een Energiemasterplan om van het gas af te komen en BREEAM-NL Excellent ambities voor nieuwe onderwijspanden, streeft de VU Amsterdam naar een top-10 positie in de ranglijst van internationale duurzame universiteiten. Binnen de omvangrijke ambities verdienen de huisvestingsstrategie en een innovatief samenwerkingscontract met Strukton Worksphere rondom een belangrijke transportader de aandacht: door het meten van het aantal liftbewegingen kan het bedrijf doelmatig onderhoud uitvoeren.
Met de bouw van het Wis- en Natuurkundegebouw vestigde VU Amsterdam zich als één van de eerste bewoners op de Zuidas. Destijds heette het nog gewoon Buitenveldert. Inmiddels is de vastgoedportefeuille van de VU uitgegroeid naar een complete campus met panden voor onderwijs en onderzoek, ontmoetingsplekken, studieruimtes en laboratoria. De meest recente telg is het nieuwe universiteitsgebouw, met BREEAM-NL Excellent ambitie.
“Excellent houden we aan als maatstaf voor al onze nieuwe panden”, zegt Jan van der Velde (VU Amsterdam). Het nieuwe universiteitsgebouw (foto onder) wordt multifunctioneel en kan flexibel worden ingezet. “Zo zijn de collegezalen geschikt als theater- en filmzalen. Daarnaast komt in het hart van het gebouw een atrium, als ontmoetingsplek. Op de begane grond vind je juist weer publieke voorzieningen en ook een grand café.”
Energiemasterplan
De onderwijsinstelling heeft als overkoepelende ambitie om in 2035 gasvrij te zijn. Dit is ook het jaar waarin de onderwijsinstelling geen gebruik meer maakt van fossiele brandstoffen. “We hebben nu een eigen energiecentrale en we gaan de komende tijd ontdekken hoe we onze plannen kunnen uitbouwen vanuit een energiemasterplan. Zo wegen we opties af voor initiatieven die we zelf kunnen inzetten en gaan we samenwerken met derden om elkaar te versterken.”
In het Energiemasterplan van VU Amsterdam lees je meer over hoe de onderwijsinstelling inzet op onder andere de Trias Energetica en hoe ze de uitstoot van broeikasgassen terugdringt. Daarnaast krijg je een blik op de energiehuishouding van de VU Campus.
Zo zie je wat de VU Amsterdam zelf doet met energie en welke stappen er worden gezet naar het toekomstbestendige energieconcept voor de campus van de VU. Voorbeelden zijn het grootschalig groen inkopen op de markt (buy), WKO inzetten waar mogelijk (make) en warmte- en koudenetten op de Zuidas koppelen met WKO (ally).
Prestatiecontracten
Als alle onderzoeks- en zorgfaciliteiten, nieuwe plein en onderwijsruimtes er zijn, begint de echte uitdaging: de beheer- en onderhoudsfase. “In dit stadium van het vastgoed sturen we op optimalisatie en resultaat. Daarom werken we met prestatiecontracten, die pas een succes worden als je elkaars businesscase snapt. We willen voor onze investering een optimale kwaliteit voor alle mensen die aan onderwijs en onderzoek meedoen.”
Om invulling te geven aan dit gedachtegoed kwam een verbinding met Strukton Worksphere tot stand. De nadruk van de samenwerking ligt op een belangrijke mobiliteitscomponent, namelijk de liften van de VU Amsterdam. “Het verticale transport van onze gebruikers heeft voor ons een belangrijke functie en is daarmee een kritisch proces. Vanzelfsprekend willen we ervoor zorgen dat onze liften altijd beschikbaar zijn. Als uitgangspunt hebben we onder andere dat een lift een beschikbaarheid heeft van 99,8%, voldoet aan geldende wet- en regelgeving en dat er sprake is van minimaal klachtenonderhoud.”
Optimaal resultaat
Die uitdagingen greep Strukton Worksphere aan en plaatste sensors, die data genereren over onder andere de intensiteit van gebruik en de staat van de liften. Deze liftsensor werd in eigen beheer ontwikkeld en is onderdeel van het Pulse-platform van Strukton Worksphere, waarmee het bedrijf gebouwen 24/7 monitort, afwijkingen en gedrag kan voorspellen en daardoor storingen kan voorkomen.
“Door het plaatsen van de sensors kunnen we actief aansturen op prestaties en weten we wanneer we welke liften moeten aanpakken”, vertelt Robin Wisdom van Strukton Worksphere. “Dankzij predictive maintenance weten wij wat het ideale moment is voor een monteur om langs te komen, zodat er effectief wordt gewerkt en we eventuele storingen voor kunnen zijn. Belangrijk is dat we direct aansturen op de prestaties die de VU Amsterdam ons stelt, daar sparren we samen over om tot een optimaal resultaat te komen.” Het gevolg is een doelmatiger onderhoud, met minder verspilling en transportbewegingen voor monteurs. In tijden van beperkte beschikbaarheid van professionals is laatstgenoemde geen overbodige luxe.
“Verder is het niet noodzakelijk om overal verstand van te hebben, om toch het proces en de kwaliteit van je liften te kunnen bewaken”, gaat van der Velde verder. “Strukton houdt ons op de hoogte van de belangrijkste kernwaarden, die wij weer kunnen communiceren naar belanghebbenden. Het is slim onderhoud, waarbij wij zelf aan de knoppen draaien.”
Innovatief contract
Het contract tussen de twee partijen is dan ook innovatief en stuurt op resultaat en flexibiliteit. “Strukton Worksphere plukt onder andere de financiële vruchten als ze excellent presteert. Dat betekent voor ons tegelijkertijd dat onze liften optimaal werken en onze gebruikers tevreden zijn. Er is sprake van een samenwerking van zes jaar. Die tijdspanne geeft ons de mogelijkheid om nóg beter op elkaars wensen in te spelen.”
Voor Strukton betekent dat een betrokkenheid die verdergaat dan af en toe klachtenonderhoud. “Dit is ook wat wij willen, omdat we met deze contractconstructie kunnen laten zien wat we kunnen en daarmee impact maken”, voegt Wisdom toe. “We kunnen sturen op de waarden die VU Amsterdam aangeeft en die kunnen ook veranderen gedurende ons partnership.”
Meebewegen
Zo kunnen de diverse KPI’s veranderen, op verschillende vlakken. Dat vraagt van beide partijen een grote mate van flexibiliteit. “Het is mogelijk dat onze ambities veranderen en dat we bijvoorbeeld een specifiek jaar voor een hoger beschikbaarheidspercentage gaan”, aldus van der Velde. “We hebben een partij nodig die met ons meebeweegt. Dat is geen vanzelfsprekendheid voor leveranciers en het vraagt van beide kanten transparante communicatie.”
Deze uitvraag vraagt van Strukton op zijn beurt een adaptief vermogen. “Wil de klant een 8, dan krijgt hij een 8. Doordat we betrokken blijven, kunnen we zelf oplossingen en optimaliseringsmogelijkheden aandragen”, zegt Wisdom.
De contractconstructie moet bijdragen aan meer waarde voor beide partijen. “Elke stuiver die wij in het onderhoud stoppen, moet iets toevoegen aan ons proces als onderwijsinstelling”, vindt van der Velde. “Aan onze partner Strukton geeft het de mogelijkheid om uit te blinken in wat ze goed kunnen en maximaal beloond te worden voor hun inzet. Met deze opzet hebben we de data en dus de bewijslast in handen. Onderhoud is een noodzakelijk kwaad, maar wij maken het duurzaam en effectief.”
Strukton Pulse
Om onderhoud optimaal te kunnen uitvoeren plaatst Strukton sensoren en meetapparatuur op installaties en in gebouwen. Deze sensoren genereren grote hoeveelheden data. Via het Gebouwbeheersysteem worden deze doorgegeven aan het Strukton Pulse platform, de ‘hartslag’ van installaties en gebouwen.
Het systeem werkt met vooraf ingestelde grenswaardes; bij dreigende overschrijding van deze waardes (aantal liftbewegingen, afwijking in temperatuur, onnodig pendelen van een installatie e.d.) zorgt een automatische melding dat een monteur de installaties kan nakijken nog voordat een storing optreedt. De data verschaffen tevens inzichten waarmee klanten geadviseerd kunnen worden over de juiste frequentie van preventief onderhoud dan wel verduurzamingsmaatregelen.
Tekst: Marvin van Kempen; beeld (liften): Too van Velzen