Eefje Baas was het moe hoe partijen in de bouw elkaar benaderden. “Begrijp dat je gelijkwaardig aan elkaar bent. Ga niet buigen.”

Het was een opvallende move, afgelopen zomer. Eefje Baas, al enige tijd terug van zwangerschapsverlof, trad toe tot de organisatieadviseurs van PRO6 managers. Eerder was ze altijd actief aan de kant van de aannemerij (Wensink en Prins, Nikkels en Nijhuis). 

Baas barst van de energie en stapte de bouwwereld in met een forse dosis bewijsdrang. Tijdens haar opleiding HTS bouwkunde koos ze voor de richting bouwmanagement. Daarna wilde ze meteen graag laten zien wat ze kon betekenen voor de bouwwereld. De functie van werkvoorbereider leek haar daarvoor geknipt. Baas: “Dan kom je echt goed te weten waarover je het hebt.”

Uiteindelijk bleek ze vooral talent te hebben voor de zachtere kant van de bouw en infra. Al haar passie legt ze nu in het samenbrengen van partijen en het bouwen aan teams. En het bouwteam? Dat is volgens Baas juist een goed voorbeeld van de strubbelingen in de bouw.

Eefje Baas

Eigenlijk is het bouwteam als contractvorm volgens haar heel conservatief. Iedereen zit daarbij te veel in de eigen rol: die van de opdrachtgever en van de opdrachtnemer. Baas: “Het lijkt dan wel dat je het werk samen doet, maar als puntje bij paaltje komt en het vertrouwen is verdwenen, is het los zand. Daar zit onvoldoende balans in.”

Bundelen

Daarom bouwt Baas liever aan teams in de breedste zin van het woord. Samenwerken, daar gaat het haar om. De UAV-GC biedt een goed raamwerk, stelt Baas, en zij probeert dan in een team alle capaciteiten van de mensen goed te bundelen. “Ik wil ervoor zorgen dat iedereen doet waar hij goed in is. Soms hoef je er maar één iemand bij te zetten om de hele groepsdynamiek te laten veranderen.”

Dat je een klus vanaf het begin samen oppakt, betekent volgens Baas niet dat er geen goede afspraken nodig zijn. Maak juist heldere afspraken als je elkaar nog aardig vindt. Dankzij de geïntegreerde contractvormen zijn er al grote stappen gemaakt. De eerste knoppen moeten echter wel worden omgezet in de hoogste regionen van een bedrijf, aldus Baas, anders krijg je de mensen daaronder niet mee.

“Pas op het moment dat je vrij mag denken,” vervolgt Baas, “en je niet voor het minste of geringste wordt afgeschoten, krabben mensen zich achter de oren. Geef ze het gevoel dat ze hun eigen ding mogen doen. Dan pas kom je in je kracht te staan. Dat proces van vrijlaten is nu langzaam groeiende.”

Oud gedrag

Het verandertempo in de bouw is op dit moment niet al te hoog, omdat de crisis volgens Baas eigenlijk nog te kort heeft geduurd. Nu er meer geld op de bank staat, ziet Baas dat velen weer hun oude gedrag vertonen. Dat gedrag verandert wel, maar langzaam.

Zelf was ze die cultuur na drie aannemers wel moe. Ze vond het heel erg hoe de partijen in de bouw elkaar bejegenden. Steeds weer dat mes op de keel. “Dan moest je wéér je prijs laten zakken, en vervolgens nog eens een procentje of wat ervan afhalen.”

Doordat men elkaar onvoldoende gunt en door een gebrek aan respect, gaat er in de sector volgens Baas veel energie verloren. Er is - opnieuw - geen balans. Zo zag ze ook dat aannemers heel erg dienend voor hun opdrachtgever waren, terwijl ze de eigen omgeving en de onderaannemers kritischer benaderden.

Als zzp’er en projectmanager werkt Baas nu ook met opdrachtgevers en verbaast zich een enkele keer over de machtswellustelingen onder hen. Mede daarom vertelt ze nu de aannemers dat zij ook weleens ‘nee’ mogen zeggen. “Begrijp dat je gelijkwaardig aan elkaar bent. De opdrachtgever heeft een pakketje geld, maar de aannemer heeft de kennis. Ga niet buigen.”

Spanning

“Ik heb meestal goed in de gaten hoe er door beide partijen wordt gedacht. Als er in een team spanning ontstaat, ga ik met de waarschijnlijke veroorzaker ervan apart zitten. Vaak is er dan iets dat veel dieper zit. Die psychologie vind ik heel interessant. Daar zit, denk ik, mijn talent. Net als in het aanvoelen hoe een groep met elkaar beweegt. Daar word ik me steeds meer bewust van en dat sluit goed aan bij de holocratische bedrijfsvoering van PRO6 managers.”

“Elke vrijdag komen wij bij PRO6 een dag bij elkaar voor kruisbestuiving. Onze organisatie is heel plat ingericht, waarbij iedereen een rol heeft en elkaar daarvan op de hoogte houdt. De een doet meer aan acquisitie, de ander de IT. Als er dan een taak bij zit die niet goed bij je past, kun je die aan een ander overdoen. Zo kom je uiteindelijk ook zelf steeds meer in je kracht te zitten.”

Tekst: Ysbrand Visser

Voor opdrachtgevers, adviseurs of aannemers die met bouwteams willen gaan werken of benieuwd zijn wanneer deze contractvorm voor hen geschikt is, organiseert de Leerfabriek cursussen Starten met een Bouwteam. Lees hier alles over deze cursus.