“Het idee van MaaS is niet nieuw, maar door technologische ontwikkelingen heeft het een vlucht genomen”, vertelt Deborah Nas, hoogleraar Strategic Design for Technology-based Innovation op de faculteit Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft. En daardoor komen allerlei nieuwe partijen op de markt. Hoe overheden daarmee om kunnen gaan, vertelt Nas u tijdens de masterclass MaaS, op 14 november 2018 in Amsterdam.
Na een tweetal eerdere, succesvolle masterclasses Deelfietsen, vindt Nas de tijd nu rijp om een masterclass over Mobility as a Service aan te bieden. “De deelfiets lost nog niets op grote schaal op - het is een onderdeel van MaaS. Daarom wil ik daar nu verder op inzoomen.”
Gebruikersbehoefte
Nas houdt zich bezig met strategische vraagstukken voor nieuwe markten. “Wat me opvalt is dat het in veel systemen gaat over economische of overheidsdoelen, maar bijna niet over de gebruiker.”
Volgens Nas moet de gebruiker centraler gesteld worden. Daarom doet ze geregeld onderzoek naar de kwalitatieve behoefte van de gebruikers. “Ik zie dat gebruikers een keuze maken voor een vervoermiddel op basis van hun korte- of langetermijnbehoefte.”
Zaken als kosten, tijd, zekerheid en comfort spelen daarin een doorslaggevende rol. “Als je een belangrijke werkafspraak hebt, kies je een andere reisoplossing dan wanneer je een dagje uit gaat. Dan neem je bijvoorbeeld een trein eerder, zodat je zeker weet dat je op tijd bent. Of kies je juist de auto.”
De nieuwe Nokia
Nederland is al heel ver met MaaS op ov-vlak: er is één ov-chipkaart die werkt bij alle vervoerders. Maar daardoor treedt ook de ‘wet op de remmende voorsprong’ op, zegt Nas. “Niet-ovbedrijven sluiten lastig aan. Toen die techniek werd bedacht, was een fysieke chipkaart een goede keuze. Maar tegenwoordig zou je liever iets digitaals kiezen. MaaS-partijen zijn webbased en willen mobiel blijven.”
Deborah Nas
Scandinavische landen zijn al veel verder met MaaS-oplossingen, gaat de hoogleraar verder. Met name Finland loopt voorop. “De overheid wil daar een soort van nieuwe Nokia creëren, door te innoveren met de focus op MaaS.” Een voorbeeld van zo’n Finse dienst is de app Whim, waarbij mensen een maandbundel kunnen kopen. “Het is een soort all-you-can-eat-abonnement. Voor bijvoorbeeld 500 euro per maand kun je alle soorten van vervoer gebruiken”, zeg Nas. Andere bedrijven geloven niet zozeer in een maandbundel, maar in betalen per transactie, zoals de Nederlandse app Tranzer. Nas: “Welke abonnementsstructuur het beste werkt? We weten nog niet waar het heen gaat met MaaS, maar dat is ook juist zo leuk. Het kan nog alle kanten op!”
Masterclass
Over deze – en meer – ontwikkelingen vertellen Deborah Nas en Paul Willems u dan ook tijdens de masterclass MaaS, op 14 november in Amsterdam. “We plaatsen MaaS in het tijdskader en laten zien welke kanten MaaS op kan gaan. Daarna zoomen we in op verschillende innovaties die MaaS kunnen versnellen, de rollen die men in de keten kan innemen en de verschillende businessmodellen die daar bij horen. Want de huidige aanbieders hebben MaaS als corebusiness, maar je kunt je afvragen wat er gebeurt als techreuzen als Google zich ermee gaan bemoeien.”
Paul Willems
Deze masterclass is bedoeld voor vakambtenaren van overheden en het mensen vanuit bedrijfsleven. “Na afloop gaan mensen naar huis vol inspiratie en met kennis van kansen voor MaaS, waar ze wat mee kunnen in hun werk. Maar vooral: met een begrip voor gebruikers en een overzicht van alle partijen die in het speelveld actief zijn.”