Om bestaande- en nieuwbouw in 2050 circulair, aardgasloos én CO2-neutraal te krijgen, moet er nog een hoop gebeuren. Door een beperkte financieringsruimte staat vooral de betaalbaarheid van duurzaamheidsingrepen centraal. Daarnaast zien we consumenten (nog) niet springen om een gasloze woning. Welke initiatieven overtuigen en geven de energietransitie het zetje in de rug?
Van alle doelstellingen die Nederland zich voor 2050 gesteld heeft, is het laten verdwijnen van CO2-emissies wellicht de meest ambitieuze. “Het CO2-vraagstuk wordt vaak naar de achtergrond verwezen, omdat het een onzichtbaar probleem is”, geeft Duurzaam Gebouwd-expert Marco Bijkerk, tevens manager innovative technologies bij Remeha, aan. “Daarnaast is het behoorlijk abstract voor de meeste consumenten.”
Bewoners die de komende jaren te maken krijgen met verduurzaming, doen dat vooral uit het oogpunt van comfort en het verbeteren van levenskwaliteit. “Die moeten we meekrijgen en dat moet nú. De oplossingen die we leveren zetten daarom in op comfort en het creëren van een gezonde omgeving.” Om als maatschappij de achterstand op de duurzaamheidsdoelstellingen in te lopen, moet de maatschappij een enorme inspanning leveren. “Die versnelling kunnen we alleen inzetten door goed te kijken naar de inzet van hernieuwbare energie, afgestemd op laag energiegebruik.”
Weggegooide energie
Duurzaam opgewekte energie wordt op dit moment vaak opgewekt in de vorm van elektriciteit en meteen gebruikt om laagwaardige warmte te maken die verdwijnt naar de omgeving, feitelijk ben je in 1 klap door het potentieel van de energie heen. “Zonde”, vindt Bijkerk, “want er zijn manieren om deze energie, opgewekt door zonnepanelen en windturbines, beter in te zetten. We zitten met een enorme onbalans tussen aanbod en vraag van energie in de tijd, dat vraagt allereerst om een goed en efficiënt opslagsysteem. Om te laten zien hoe dat werkt. “Daar zie je hoe flora energie opvangt uit zonlicht en dat opslaat in de vorm van bijvoorbeeld glucose als opgeslagen energie, het bijproduct is zuurstof. De fauna zet de zuurstof en glucose weer om in energie en creëert daarbij CO2 in een gesloten kringloop met het zonlicht. Dat kunnen we ook in de bouw en vastgoed, maar daar hebben we te maken met uitdagingen rondom het opslaan van energie.”
Totaalconcepten brengen soelaas
Toch is het bewaren van energie geen onoverkomelijke horde. “Waterstof kan hierin een rol vervullen. Wanneer we de duurzame bronnen waterstof laten maken kunnen we dat laten reageren met CO2 uit de atmosfeer. Hierdoor krijg je gemethaniseerd waterstof. Dit kunnen we maken op het moment van aanbod en opslaan en transporteren naar waar en wanneer we dat nodig hebben Dit gas kan je vervolgens, als je de energie nodig hebt, laten reageren met zuurstof, waarbij elektriciteit wordt opgewekt. Het restproduct daarvan, warmte, wordt gebruikt voor de verwarming. De elektriciteit kan je voor hoogwaardiger toepassing gebruiken voordat je die laat vervallen tot restwarmte die ook weer meehelpt het huis te verwarmen. Streef dus naar lokale opwekking en hoogwaardige toepassing van de kostbare energie. De CO2 wordt zo circulair en de energie wordt gecascadeert in plaats van in 1 keer verbruikt en weggegooid.
CO2-belasting
Wet en regelgeving kan een impuls geven om dergelijke initiatieven leven in te blazen. “Waarom hebben we bijvoorbeeld geen CO2-belasting in de plaats van de huidige energiebelasting? Het belonen van het beperken van de impact kan een grote impact hebben op de branche. De techniek hebben we voorhanden, maar de financiële drivers blijven nog wat uit. Die kunnen we dankzij zulke mechanismen naar voren brengen, om de markt te bewegen naar circulaire energiesystemen en CO2-neutraliteit.”