Een structureel programma, wijk voor wijk, om Nederlandse woningen energetisch op orde te maken. Dat is volgens Diederik Samsom nodig, zo zei hij gistermiddag in zijn keynote op Building Holland. De kans is groot dat hij deze aanpak gaat adviseren aan het kabinet, aangezien Samsom door het kabinet is gevraagd de onderhandelingen te doen voor het nieuwe Klimaatakkoord met de gebouwde omgeving.
Samsom begreep gisteren maar al te goed dat hij met deze boodschap op Building Holland aan het goede adres is. “Er is al veel werk verzet door jullie, maar we hebben jullie nog meer nodig. Het gaat namelijk te langzaam. Als we in 2050 100% klimaatneutraal willen zijn, moeten we in 8000 werkdagen 8 miljoen gebouwen verduurzamen. Dat zijn er 1000 per dag, terwijl we er nu 20 per dag verbeteren.” Maar voegde hij er aan toe, “hoe cynisch ook vanwege de aardbevingen in Groningen: het momentum is nog nooit zo goed geweest. Dat moeten we gebruiken.”
Hoe?
De hamvraag is: hoe gaan we die immense klus klaren? Samsom: “Dat begint door met elkaar te gaan samenwerken. Er is een tijd geweest dat de zonnepaneelproducenten afgaven op de windturbine-sector, en de biogasproducenten niets wilden horen over warmte-/koudeopslag. Die tijd ligt nu definitief achter ons. Alle opties zijn nodig.”
Daarnaast, zegt Samsom, moeten we niet meer wachten maar gewoon beginnen. “Er is gelukkig al genoeg gebeurd, want van bijvoorbeeld het 100 wijkenprogramma hebben we veel geleerd. Technisch kan het allemaal, we hebben nu sociale innovaties nodig: hoe overtuigen we de ruim 4 miljoen huiseigenaren om hun huis stap voor stap te verbeteren.”
'Gedragen doorzettingskracht'
Samsom heeft daarover veel gesprekken gevoerd de afgelopen maanden met spelers in de gebouwde omgeving, sinds hij in februari is aangesteld om deze ‘klimaattafel’ te leiden. “Mij is duidelijk geworden dat we met ‘gedragen doorzettingskracht’ wijk voor wijk, buurt voor buurt, aan de slag moeten. Desnoods bellen gemeenten aan bij hun inwoners en leggen uit waarom dit moet gebeuren. Dat zijn waarschijnlijk lastige gesprekken, maar daarom is ook een goed plan nodig om de kosten te dragen”, aldus Samsom, die daarbij refereerde aan de vorige energietransitie: van kolen en stadsgas naar aardgas. Ook toen is men in korte tijd overgestapt op aardgas.
Kosten
Samsom: “Voor die kosten moeten we gezamenlijk opdraaien. We kunnen die kosten niet alleen neerleggen bij particulieren. Hoe precies is nog niet duidelijk, maar in 2021 moeten we dat wel weten. Wat we echter niet moeten doen, is roepen dat die zo hoog zijn. Ik heb bedragen van 100 miljard gehoord, en dat zou best kunnen. Maar als we zulke ‘bergen’ gaan opwerpen, is het risico groot dat er gezegd: dan doen we wel niets. Stapje voor stapje moeten we deze opdracht uitvoeren."
Lef
Samsom riep op tot nieuwe concepten. “Creatieve concepten zijn nodig om huiseigenaren te overtuigen. Mooi voorbeeld uit Engeland: daar adverteerde een bedrijf in buurten om hun huizen te komen isoleren. Niemand reageerde. Daarop maakte het bedrijf een draai: wij ruimen jullie zolder op. En passant deden ze een aanbod om het dak maar direct te isoleren. Ze kunnen de aanvragen niet meer aan. Dus ik vraag jullie: welk bedrijf heeft het lef om deze opdracht - ook kostentechnisch – grootschalig uit te rollen?”