Verduurzaming bedrijventerreinen: een taai proces

Verduurzaming bedrijventerreinen: een taai proces

Op bedrijventerreinen komen duurzaamheid en circulaire economie moeizaam van de grond. Plannen en initiatieven genoeg, maar van een brede aanpak en efficiënt beheer is weinig sprake, zegt Fontys-lector Ondernemende Regio Cees-Jan Pen. Toch gebeurt er best het nodige.

Het ministerie van Economische Zaken formuleerde het al in 1998 zo: een duurzaam bedrijventerrein is een terrein waar bedrijven en overheden systematisch samenwerken aan een optimaal (bedrijfs-)economisch resultaat, minimale milieubelasting en efficiënt ruimtegebruik.

Hierbij zijn 2 invalshoeken belangrijk:

  • duurzame bedrijfsprocessen
  • duurzame inrichting van een bedrijventerrein

Op een duurzaam bedrijventerrein is het mogelijk economische groei te combineren met beperking van de milieudruk. Duurzame ontwikkeling kan dan op 3 niveaus worden ingevuld: inrichting van het terrein, samenwerking tussen de bedrijven onderling en tussen bedrijfsleven en overheid en tenslotte op individueel bedrijfsniveau. Voor deze 3 schaalniveaus kunnen voor people, planet en profit duurzaamheidskansen worden ingevuld.

Investeringen niet hoopgevend 

Als lector Ondernemende Regio aan Fontys Hogescholen houdt Cees-Jan Pen zich al jaren met deze materie bezig. “Afhankelijk van de staat van een bedrijventerrein is er geïnvesteerd in upgraden, revitaliseren of – het meest ingrijpend – herstructureren. Punt is dat de evaluaties van deze miljoeneninvesteringen niet echt hoopgevend waren. Al weet je ook niet wat er was gebeurd, als je niets zou hebben gedaan.”

Beheren, handhaven en onderhouden van bestaande terreinen wordt weinig sexy bevonden, zegt Pen. “Er is weinig geleerd van alle ervaringen en adviezen. Bovendien hebben bezuinigingen de bodem onder de bedrijventerreinen weggetrokken. Goedkoop bezuinigen lijkt zo zeer duurkoop te worden, ruimtelijk maar ook sociaal-economisch.”

Aanpak blijft hangen in proefprojecten

Er lijkt nu sprake van een soort ‘laat duizend bloemen bloeien’-aanpak, meent hij. “Overal wordt gesproken over verduurzaming en circulair ondernemen. Toch lijkt dit vooral bij politici en beleidsmakers te leven. Uitdaging is vooral om de circulaire, duurzame economie op een hoger gebiedsniveau te krijgen en beheerders van bedrijventerrein, vastgoedbezitters en ondernemersverenigingen het concept te laten omarmen.”

Verduurzaming en circulair ondernemen. Toch lijkt dit vooral bij politici en beleidsmakers te leven.

Cees-Jan Pen,.Fontys Hogescholen

De aanpak blijft nog te veel hangen in pilots, experimenten en labs. “Overheden zijn er wel mee bezig, evenals marktpartijen en ondernemersclubs. Uitdaging is dat beheerders van bedrijventerrein, vastgoedbezitters en ondernemersverenigingen de circulaire, duurzame economie breed omarmen.”

Te weinig doorbraken

Concreet doorpakken, versnellen en doorbraken realiseren: dat gebeurt nog te weinig, zegt Pen. “Illustratief zijn het rijksbrede programma Circulaire Economie en provinciale programma’s. Die proberen van alles samen te voegen en integrale visies te formuleren,  maar helaas blijft het allemaal nog te veel hangen bij inventariseren en inspiratie.”

In zijn ‘eigen’ regio Eindhoven krijgt duurzaamheid van bedrijfslocaties al volop aandacht. Bekende voorbeelden zijn High Tech Campus en Brainport Industries Campus. Maar natuurlijk kunnen niet alle bedrijven op campussen, hot spots en creatieve werklocaties worden gehuisvest, stelt hij. “Vooral provincies die met demografische krimp en economische tegenwind kampen, worstelen met verduurzaming. In Zuid- en Noord-Holland, Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel worden echt stappen gezet.”

Verduurzaming bedrijfsleven als speerpunt

Beleidsmedewerker milieu Jan Minderhoud van de gemeente Middelburg stelt dat verduurzaming van het bedrijfsleven in deze Zeeuwse regio al jaren een speerpunt is. Middelburg wil in 2050 energieneutraal zijn. “Wij hebben alle accountants en boekhoudkantoren aangeschreven over investeringsaftrek van duurzame maatregelen. Er bleek nog best een flinke hiaat in hun kennis te zitten. Verder hebben we een convenant afgesloten met bedrijven in onze gemeente, waarin wij hebben afspraken dat ze binnen 3 jaar 10% energiebesparing zouden bereiken. Ze konden ook gratis deskundig advies krijgen van bedrijven die zijn gespecialiseerd in verlichting of in isolatie. Bij bedrijfsbezoeken promoten we financieringsmogelijkheden via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting en maken we duidelijk dat investeringen snel kunnen worden verdiend.” Via het ZON-offensief kunnen bedrijven tegen een redelijke prijs zonnepanelen laten plaatsen.

Verduurzaming komt bij veel ondernemingen lastig van de grond.

Jan Minderhoud, gemeente Middelburg

Verder is er de Energieke Regio, een initiatief dat op Goeree-Overflakkee is ontstaan vanuit de Rabobank, vertelt Minderhoud. Ook hier worden bedrijven actief benaderd. Hij tekent daarbij aan dat de krenten qua duurzame maatregelen al uit de pap waren gehaald, al leverde de Energieke Regio ook weer een kleine 10 extra deelnemende bedrijven op. “Verduurzaming komt bij veel ondernemingen lastig van de grond. Ze horen het braaf aan, maar gaan al snel weer over tot de orde van de dag.”

Nieuw ten slotte is het plan van de gemeente Middelburg, energiecoöperatie Zeeuwind en chemisch bedrijf Eastman op bedrijventerrein Arnestein om restwarmte in te zetten voor de verwarming van 800 sociale huurwoningen woningcorporatie Woongoed Middelburg. 

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c41 c120 c225
De overheid als aanjager van de renovatiegolf

De overheid als aanjager van de renovatiegolf

De uitdaging: miljoenen vierkante meters vastgoed verduurzamen vóór 2050. Dit ambitieuze project betreft publieke gebouwen zoals scholen, kantoren, ...

Lees verder

c21 c26 c120
De Brinck Haarlem: unieke opgave op uitdagende locatie

De Brinck Haarlem: unieke opgave op uitdagende ...

De transformatie van de voormalige Brinkmanpassage naar 100 appartementen is in vele opzichten een bijzonder project. In project ‘De Brinck’ komt veel ...

Lees verder

c21 c120 c225
Oude school verbouwd tot woningen

Oude school verbouwd tot woningen

De voormalige St. Franciscusschool in de Kootwijkstraat in Eindhoven heeft een nieuwe bestemming gekregen. Woonbedrijf verbouwde de vroegere jongensschool uit 1929 ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c120 c225
Beter perspectief vastgoedsector richting 2025

Beter perspectief vastgoedsector richting 2025

De commercieel vastgoedsector kan na een periode van dalende vastgoedwaarden weer uitkijken naar een bescheiden waardegroei. Toch werken de effecten van de sterke ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c185 c225
In drie dagen volledig houten casco achter metselmuren industrieel pand

In drie dagen volledig houten casco achter metselmuren ...

Een industrieel pand in Haarlem is op basis van CLT (Cross Laminated Timber) gerenoveerd en uitgebreid. Binnen drie dagen werd achter de karakteristieke metselwerken ...

Lees verder

c21 c26 c120
Kantoorgebouw weer toekomstbestendig dankzij transformatie

Kantoorgebouw weer toekomstbestendig dankzij ...

Het kantoorgebouw Glashaven, op het Wijnhaven-eiland in het centrum van Rotterdam, werd aangeschaft door Amvest. Het bestaande gebouw krijgt een transformatie tot ...

Lees verder

c21 c120 c225
<span>Woonvisie 2040 van Den Haag: optoppen en splitsen</span>

Woonvisie 2040 van Den Haag: optoppen en splitsen

De Woonvisie 2040 van gemeente Den Haag werd in samenspraak met woningzoekenden, woningcorporaties en betrokken partijen ontwikkeld. Hierin staan concrete maatregelen ...

Lees verder

c21 c40 c120 c225
100.000 woningen realiseren met optoppen

100.000 woningen realiseren met optoppen

Vijf provincies ontwikkelden, in samenwerking met Aedes, een handreiking om een versnelling van woningbouw te realiseren. Dat willen ze doen door het toevoegen ...

Lees verder

c21 c41 c120 c148 c225
Nieuw kantoor helpt groeiplannen in regio versnellen

Nieuw kantoor helpt groeiplannen in regio versnellen

In het zuiden van het land, op 10 minuten loopafstand van Eindhoven Centraal Station, betrok internationaal adviesbureau Turner & Townsend een nieuw kantoor. ...

Lees verder

c21 c40 c120 c185 c225
Circulair renoveren als nieuwe standaard

Circulair renoveren als nieuwe standaard

De circulair gerenoveerde innovatiebroedplaats The Hive in Rosmalen stond een middag lang in het teken van het hergebruik van grondstoffen, producten en zelfs installaties. ...

Lees verder

c21 c40 c120 c185 c225
Circulair renoveren en CO2-reduceren in e-zine

Circulair renoveren en CO2-reduceren in e-zine

Nu de nieuwbouwopgave op diverse plekken vertraging oploopt vanwege netcongestie en vertraagde afgifte van vergunningen, zijn de ogen gericht op renovatie. Terecht ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up