Hechtere samenwerking tussen projectstakeholders, lagere faalkosten en gestructureerde, actuele assetinformatie ligt binnen handbereik. BIM kan in zowel ontwerp-, uitvoerings- als exploitatiefase een positief verschil maken.

Dat inzicht blijkt de bijeenkomst Duurzaam Gebouwd Op Locatie BIM, gehouden bij YouMeet in Utrecht. Daar stond onder andere de verduurzaming van Rijnstate Ziekenhuis centraal, waar BIM werd toegepast en in de beheerfase dienst blijft doen als hulpmiddel. “We gaan onze hoofdlocatie in Arnhem-Noord, die 80.000 m² telt, de komende jaren volledig renoveren”, vertelt programma manager vernieuwbouw Willem Jan Hanegraaf van Rijnstate Ziekenhuis. “We bevinden ons op dit moment in een sterk veranderende omgeving. Van een gezondheidszorg waarbij de route van eerste- naar tweedelijnszorg centraal staat, gaan we naar gecombineerde en alternatieve vormen. Zo zien we steeds vaker woonzorgcombinaties en kunnen we eenvoudiger communiceren met patiënten die bijvoorbeeld thuis zorg krijgen.”

Mede door de nieuwe vormen van gezondheidszorg wordt de huisvesting van Rijnstate klaargestoomd voor de toekomst. “Zo werken we aan de vernieuwbouw van een vleugel in Zevenaar. Deze ruimte van zo’n 2500 m²  hebben we in BIM uitgewerkt, samen met onze projectpartners. Het integrale project omvat onder andere ICT, medische techniek, vernieuwen van het zorgproces en de facilitaire services. Met stakeholdersparticipatie laten we deze belanghebbenden in een vroeg stadium meedenken over het project.”

Daarmee verandert ook de rolverdeling van de opdrachtgever richting opdrachtnemers. “Doordat je je projectpartners snel laat meedenken, kom je tot de beste oplossingen. Je ontdekt gezamenlijk sneller fouten en kunt hierdoor, voordat het geld gaat kosten, inspringen en een aanpassing in het ontwerp doorvoeren.” Installatietechnisch adviesbureau K & R Consultants realiseerde het BIM-model. “Het is verstandig om BIM op een hoog abstractieniveau toe te passen in een vroege fase”, geeft partner Mark Kok van K & R Consultants aan. “Voor de aanpassing van de locatie in Zevenaar maakten we in BIM enkele afwegingen. Zo hadden we de keuze om dit al in de conceptuele fase in te zetten of juist niet. Het wel of niet koppelen aan BriefBuilder – de standaard bij Rijnstate -, vormde ook een onderwerp van overleg.”

Coördinatie tussen disciplines

Het Programma van Eisen voor de vernieuwbouw werd ondergebracht in deze tool en hiermee kregen het bestek en het 3D-model verbinding. Volgens directeur projecten zuid Arjan van Haperen van Unica zijn de voordelen hiervan duidelijk en zijn deze ook in de beheerfase te proeven. “De voordelen van BIM in de ontwerp- en uitvoeringsfase zijn bekend: je verlaagt faalkosten, hebt alle projectinformatie in één database en er is een eenvoudigere coördinatie tussen disciplines en partijen.” Minder doordrongen is informatie omtrent de winst die BIM in de beheerfase opbrengt. “Ten eerste heb je gestructureerde en actuele assetinformatie. Daarnaast ontdek je samenhang tussen elementen, heb je geografische informatie beschikbaar en kun je realtime op zoek naar correlaties. Andere voordelen zijn Predictive Maintenance, waardoor je beter kunt vooruitkijken op onderhoudsplanning en te voeren reparaties.”

Gemeenschappelijke taal

Ook marketing platform manager Koen Bogaert onderstreept de voordelen van BIM voor alle projectfases. “Als fabrikant investeerden wij en brachten we meer dan 2600 objecten uit 21 productfamilies in BIM onder. De plafondsystemen van Rockfon kregen een BIM en hierin wordt informatie opgenomen over duurzaamheid, akoestische waarde, kleuren en afmetingen.” Toch wordt de fabrikant nog geconfronteerd met een aantal uitdagingen. “Zo heb je per land verschillen in software en communicatieprotocollen die worden ingezet. Hiervoor hebben we één gemeenschappelijke taal nodig. Tegelijkertijd zijn we overtuigd van de meerwaarde van informatiemodellen, omdat het oplossingen kan bieden voor belangrijke vraagstukken in de bouw- en vastgoedsector. We hebben onder andere te maken met verschillende zienswijzen en behoeften van de stakeholders. Daarnaast is onze industrie gefragmenteerd en hebben we integrale oplossingen nodig die in andere industrieën, zoals bijvoorbeeld automotive, al jaren in voege zijn. Door vroegtijdig met stakeholders aan tafel te gaan en gezamenlijk het ontwerp en beheer te optimaliseren, kunnen we kansen met beide handen aangrijpen.”