Hij studeerde af in Architectural Engineering (AE) aan de TU Delft, een gecombineerde masterrichting waarin architectuur en bouwtechniek samenkomen. In zijn werk zoekt hij de verbinding tussen techniek en beleving om gebouwen nog ‘smarter’ te maken, vertelt Bernard Aukema in de rubriek Grenzeloos Talent.

Wat was je afstudeerproject?

“Architectuur als machine op waterstof. Dit klinkt apart, maar het gaat om een gebouw dat werkt als een machine. De routing door het gebouw toont als het ware de processen van de waterstoftechnologie: het splitsen van water met elektriciteit (opgewekt met zonnecellen) naar waterstof en zuurstof wanneer de zon schijnt. Als de zon niet of onvoldoende schijnt zoals in de winterperiode, kan de reactie de andere kant op plaatsvinden. Door waterstof te laten reageren met zuurstof, ontstaat elektriciteit. Deze machine, het gebouw, heeft zo een eigen energieopslagsysteem. Het rendement hiervan is heel laag, de energieverliezen (warmte) kunnen echter worden benut in het gebouw. Dit maakt de toepassing van deze techniek in gebouwen ineens reëler. De haalbaarheid van dit idee heb ik destijds onderzocht en daarbij parallel een gebouw ontworpen. (Waterstof)technologie en architectonische beleving gingen daarbij hand in hand, wat heeft geleid tot een 10 als eindcijfer.”

Wat ben je met die kennis na het afstuderen gaan doen?

“Ik vind techniek interessant en zo kwam ik terecht bij installatieadviseur Deerns in Rijswijk bij de adviesgroep Vastgoed, Onderwijs en Cultuur (VOC). Dat lijkt wellicht een minder voor de hand liggende keuze voor een architect, maar bij het ontwerpen van installaties komt ook veel samenwerking kijken tussen disciplines. Zo is bijvoorbeeld een ruimtelijke vertaling van de installaties vanaf het begin vaak noodzakelijk. Die maken we dan samen in 3D met BIM. Vanuit mijn achtergrond als architect merk ik dat het zeer wordt gewaardeerd wanneer afstemmingsvraagstukken met betrekking tot installaties duidelijk gevisualiseerd worden. Ook de opdrachtgever vindt het uiteraard een pluspunt, wanneer techniek voor hem hierdoor beter inzichtelijk wordt. En, het levert een mooi en afgestemd resultaat op.”

Bernard Aukema: "Ik ben ervan overtuigd dat de rol van verlichting toeneemt in de informatietechnologie in gebouwen en daarbuiten."

Wat is je dagelijkse werk?

“Nu ben ik veelal bezig met de ruimtelijke coördinatie van de ontwerpen, tezamen met andere externe partijen en directe collega’s. Hoewel veel collega’s om me heen specialistisch zijn in hun vakgebied, probeer ik juist de spin-in-het-web te zijn en probeer zoveel mogelijk zaken integraal af te stemmen.”

Waarin zit de connectie met waarin je bent afgestudeerd?

“De combinatie van techniek en architectuur, niet zozeer de waterstoftechnologie. Hoewel ik ervan overtuigd ben dat dit op den duur een opslagmethode wordt voor energie die algemeen toegepast gaat worden, zie je dat de ontwikkeling langzaam gaat. Dit vanwege het rendement, maar ook vanwege het gevaar omdat waterstof zeer explosief is. De connectie met mijn opleiding Architectural Engineering ligt wat mij betreft voornamelijk in het meedenken naar oplossingen met alle betrokken partijen.”

Heb je nog contact met de profs in Delft?

“Niet zozeer direct met mijn docenten, maar ik ben wel geregeld op de TUDelft te vinden. Nu als gastdocent klimaatontwerp voor 2^e- en 3^e-jaars bachelor studenten. Dat studenten duidelijk maken dat ze echt iets van je leren geeft mij veel voldoening. Vooral wil ik ze leren dat techniek niet iets is wat er ‘even’ bij komt, maar een groot deel is van het ontwerp. En, dat het daarom juist heel bepalend kan zijn voor je ontwerp.”

Wat zijn je toekomstplannen?

“De afgelopen 4 jaar was ik veel bezig met het coördineren van verschillende installaties in het architectonisch ontwerp. Hoewel ik installatietechniek erg interessant vind, wil ik me in de toekomst meer richten op techniek, die een brug kan slaan met mijn architectuuropleiding. Techniek dus die bijdraagt aan de beleving en de interactie met gebruikers. Ik verdiep me daarom in het leren ontwerpen van verlichting. Dat kan bepalend zijn voor de – architectonische – beleving van een gebouw of ruimte naast het comfort dat goede verlichting kan geven. Ik volg nu de opleiding Hogere Verlichtingskunde en ondersteun waar mogelijk de ervaren lichtontwerpers binnen Deerns. Ik combineer deze studie met mijn passie voor ICT en programmeren in mijn vrije tijd. Verder heb ik de ambitie om me te specialiseren in ‘Experience Design’, waarbij natuurlijk ook multimediatoepassingen een grote rol spelen.”

Wat maakt verlichting zo interessant voor je?

“Ik ben ervan overtuigd dat de rol van verlichting toeneemt in de informatietechnologie in gebouwen en daarbuiten. Denk je eens in dat je kunt internetten via de frequenties van je verlichting, of dat je auto informatie krijgt vanuit straatverlichting. Deze ontwikkelingen vind ik zeer interessant. Gebouwen worden complexer en slimmer en zullen daarom steeds vaker voorzien zijn van slimme technieken waardoor ze zich kunnen aanpassen aan individuele gebruikers . Het zwaartepunt van de installatietechniek verschuift daardoor steeds meer richting ICT, interactie met het gebouw, zogenoemde smart buildings en multimedia. Al deze ontwikkelingen maken mijn werk heel interessant.”

Illustratie: Een voorbeeld van een kantoorontwerp in 3D BIM-coördinatie.