Auteur: Tom de Hoog
In eerste instantie studeerde hij bouwkunde, maar de technische kant van bouwen trok hem meer. Zo studeerde hij begin 2016 cum laude af met een Master Building Technology op zak. Inmiddels is Nick van der Knaap betrokken bij een productontwikkelingslab op de TUDelft, bij de start-up TheNewMakers en trad hij toe tot Octatube.
Wat was je afstudeerproject?
“In eerste instantie studeerde ik bouwkunde, want ik wilde architect worden. De technische kant van bouwen en innovatie trok mij echter meer en ik koos voor de master Building Technology. Ik ben afgestudeerd op een productontwikkelingslab (PO-lab) in samenwerking met Marcel Bilow, Pieter Stoutjesdijk en Tillman Klein (TU Delft) en Jeroen van Veen (medestudent). Met het lab willen we op de faculteit productontwikkeling en innovatie binnen de bouw stimuleren. Bouwen moet je niet meer zien als steeds weer een uniek project, maar als een slim product waarvoor je de hele levenscyclus als uitgangspunt neemt.”
Wat brachten de anderen mee naar het PO-lab?
“Met Pieter raakte ik in gesprek over digitale productietechnieken. Hij had in Amerika al ervaring opgedaan met het CNC-frezen van gebouwen. Door vlakke platen te bewerken met een computergestuurde frees is een soort bouwpakket samen te stellen waarmee je ‘klikbare’ woningen kunt maken. Dit idee is bekend geworden onder de naam WikiHouse als een Open Source-idee. De architect Alastair Parvin hield daar in 2013 een TED-Talk over. Het digitaal ontwerpen en produceren heeft veel potentie en binnen het PO-lab willen we dit nog stap verder brengen door een soort modulair systeem van CNC-gefreesde legoblokken uit te brengen. Dus in plaats van puzzelstukjes maken we wand- en vloerelementen op maat vanuit een database. De compleet digitale productietechniek springt zeer efficiënt met materialen om en geeft weinig afval. Dat is het verschil met veel andere systemen waarvan vaak veel te veel wordt aangemaakt als voorraad. Mijn afstudeeronderzoek richtte zich dus op hoe we met het PO-lab op een duurzame manier kunnen bouwen. Van ‘file to factory’ is daarbij een leidend principe. Een prototype van het afstudeeronderzoek was te zien op de beurs Gevel 2016.”
Wat je ontwerpt moet financieel haalbaar zijn, anders kiezen opdrachtgevers eerder voor minder duurzame oplossingen'
Nick van der Knaap
Waarvan zijn de platen gemaakt?
“Het zijn grotendeels houten platen van 20 mm dik. Om het volledig duurzaam te maken heeft Pieters start-up TheNewMakers contacten met een partij die bouwmaterialen maakt uit reststromen van onder meer bosproductie en agrarische industrie. Dat is iets voor de toekomst als de constructieve sterkte van de plaatmaterialen die deze leverancier maakt is vastgesteld. Nu maken we nog gebruik van standaard materiaal uit de bouwmaterialenhandel.”
Wat ben je allemaal na afstuderen gaan doen?
“Na mijn afstuderen heb ik bij TheNewMakers gewerkt aan enkele projecten en ben ik aan de slag gegaan met de realisatie van PO-Lab (gepland in februari 2017). Na de zomer ben ik via een medestudent terechtgekomen bij Octatube in Delft, opgericht door voormalig TU Delft-professor Mick Eekhout. Ik werk als engineer samen met de architect, om zijn esthetische ontwerp/visie te realiseren. Octatube is een Design & Build bedrijf met kennis van ontwerp tot fabricage van speciale staal- en glasconstructies. Ik werk als engineer samen met de architect, om zijn of haar esthetische ontwerp/visie te realiseren. Door alle kennis binnen één bedrijf zijn er korte lijnen tussen verschillende fases van het bouwproces en kunnen we efficiënt tot een goed ontwerp komen.”
Aan welk advies uit je studietijd heb je nu nog steeds veel?
“Bij Octatube gebruik ik mijn kennis van de studie vooral in het optimaliseren van ontwerpen – met digitale (parametrische) ontwerpsoftware – om een ontwerp zo slim en efficiënt mogelijk te maken op het gebied van onder meer materiaalgebruik en transport. Daarnaast bij het kiezen van de juiste conserveringen, zodat het benodigde onderhoud minimaal is. Maar die studiekennis komt ook van pas bij de toepassing van digitale productietechnieken. Denk aan 3D-modellen die we direct naar bijvoorbeeld staalproducenten sturen, waarbij voorheen veel gecommuniceerd werd met tekeningen. Nu leveren we complete 3D-modellen aan en daar kunnen zij extreem nauwkeurige producten op baseren en leveren. Hierdoor kunnen we complexe gebouwen relatief efficiënt produceren en bouwen.”
Wat maakt de praktijk anders dan je studie?
“Op de TU kijk je vooral naar duurzaamheidaspecten. In de praktijk is alles meer economisch gedreven. Dat heeft wel mijn blik op duurzaamheid wel veranderd: wat je ontwerpt moet economisch verantwoord zijn, anders is het niet haalbaar in de praktijk. Zoeken naar zo min mogelijk materiaalgebruik is op zich al duurzaam en daarbij levert het ook kostenbesparingen op. Wat je ontwerpt moet daarbij financieel haalbaar zijn, anders kiezen opdrachtgevers eerder voor minder duurzame oplossingen.”
Wat wil je bereiken met waaraan je nu werkt?
“Bij Octatube leer ik momenteel veel over hoe de bouw in de praktijk werkt. Ik hoop dat ik de komende jaren mijn visie op slimme ontwerpen, ontwerpmethodes en productietechnieken kan gebruiken in het efficiënter (dus duurzamer) maken van de steeds complexere constructies. Dat kunnen projecten zijn bij Octatube of ergens in het buitenland, dat zie ik wel.”
Lopen we voorop in Nederland?
“Duitsland loopt voorop als het gaat om techniek, maar in Nederland lopen we zeker niet achter. Ik zie ook dat de opdrachtgevers hier echt op zoek zijn naar innovaties bij de projecten. Niet alleen het leuke idee omarmen, maar het echt breed toepasbaar maken. Dat is het mooie aan de praktijk. Na 6 jaar studeren vond ik dat ik op de universiteit te veel met fictieve projecten bezig was en dat de economische haalbaarheid te weinig aandacht kreeg. Het is ook mooi dat je op de universiteit de kans krijgt om dit los te zien, zodat je niet geremd wordt in innovatie creativiteit. Maar nu ben ik met concrete projecten bezig, die ook werkelijk gebouwd worden.”
Dit is het 4e interview in de rubriek 'Genzeloos talent'.