Auteur: Tim van Dorsten
De gemeente Oss heeft zichzelf als doel gesteld om in 2050 energieneutraal te zijn. Om dit te bereiken, stelt ze steeds nieuwe doelen voor de korte termijn. Drijvende kracht hierachter is Merijn Broeders: “Vanaf 2017 verduurzamen we ons vastgoed naar energieneutraal. Als eerste stappen investeren we de komende 4 jaar € 3,5 miljoen.”
In het najaar van 2015 bleek uit een onderzoek van kenniscentrum Telos dat de gemeente Oss matig scoort op het gebied van duurzaamheid. En dat terwijl de gemeenteraad had besloten dat Oss in de top-3 van duurzaamste gemeenten van Brabant moet komen. Toch vond programmamanager Duurzaamheid Merijn Broeders dit rapport niet vervelend. “Het liet ons zien op welke gebieden we stappen kunnen zetten en hoe we er objectief voorstaan. Gemeenten zijn sowieso lastig met elkaar te vergelijken. Waar een gemeente als Vught bosrijk is, kent Oss een industriële geschiedenis en veel agrarische bedrijven. Daarnaast zijn we op het gebied van waterkwaliteit afhankelijk van de gebied buiten onze gemeentegrenzen, waaraan we niets kunnen doen. En onze gemeente heeft de langste Maasoever van Nederland.”
Direct duurzame stappen zetten
Na zo’n 6 jaar als beleidsmedewerker Milieu te hebben gewerkt, is hij sinds afgelopen zomer programmamanager Duurzaamheid. “Als gemeente nemen we verschillende rollen in: zo geven we de ondernemers de mogelijkheid om duurzame ideeën te ontplooien, maar we nemen ook zelf initiatief in de vorm van de ‘Routekaart duurzame energie 2016-2018’. Deze routekaart hebben we samen met onze inwoners, het bedrijfsleven en woningcorporaties – onze partners – gevormd. Hierin geven we aan wat onze gezamenlijke plannen zijn om energie te besparen en duurzame energie op te wekken. Zo laten we zien direct stappen te willen zetten, in plaats van afwachten tot dat verre doel ons nadert. We gaan dus van ‘veilig ver weg’ naar ‘concreet dichtbij’.”
We laten zien direct stappen te willen zetten, in plaats van afwachten tot het verre doel van energieneutraal in 2050 ons nadert'
Merijn Broeders, gemeente Oss
Omwonenden laten meeprofiteren
Zo zijn er concrete plannen voor een windmolenpark ten noorden van bedrijventerrein Elzenburg-De Geer. “Dit doen we samen met Energiecoöperatie Oss, in samenspraak met de Nederlandse Vereniging Omwonenden Windturbines. Zo willen we omwonenden en de Osse gemeenschap laten meeprofiteren, in de vorm van een omgevingsfonds en een duurzaamheidsfonds. Hoewel zonnepanelen inmiddels maatschappelijk aanvaard zijn, zijn windmolens veel effectiever. 1 windmolen geeft hetzelfde resultaat als 30.000 zonnepanelen. Dat is belangrijk, omdat we massa willen en moeten maken.”
Initiatieven van Osse bewoners en bedrijven
Energiecoöperatie Oss is een van de initiatieven die inwoners zelf hebben geïnitieerd om gezamenlijk aan de slag te gaan met energiebesparing en de opwekking van duurzame energie. Zij plaatsen 200 zonnepanelen op het dak van de Mondriaansporthal. “De Ossenaren die in dit project investeren, moeten profiteren van de opbrengst”, legt Broerders uit. “De panelen liggen op een gemeentelijk gebouw. Als gemeente hebben we nu al geïnvesteerd in de overname van de panelen na 15 jaar. Daarnaast hebben we een bijdrage gedaan in de opstartkosten voor dit en het volgende zonnepanelenproject op andermans dak.” Daarnaast bestaat het Energie Service Collectief Oss: dat biedt diensten en advies aan Osse bedrijven, die hen moeten helpen om energie te besparen en duurzaam op te wekken. “Dit geeft aan dat deze regio veel innovatieve inwoners en ondernemers heeft. Wij bieden hen graag een helpende hand, bijvoorbeeld in de vorm van een financiële bijdrage om echt van de grond te komen.”
Bij de oplevering in 2012 was het gemeentehuis van Oss het duurzaamste gemeentelijke vastgoed van Nederland'
Merijn Broeders, gemeente Oss
Duurzaam stadhuis
Oss geeft zelf het goede voorbeeld. Zo is het gemeentehuis een kleine 5 jaar geleden gerenoveerd van energielabel G naar A+. “Bij de oplevering in 2010 was dit het duurzaamste gemeentelijke vastgoed van Nederland. Inmiddels hebben we tot 2020 € 3,5 miljoen beschikbaar gesteld om ons vastgoed te verduurzamen naar energieneutraal. Ook na 2020 zijn hiervoor nog vele stappen noodzakelijk: uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken we € 60 miljoen moeten investeren om ons gemeentelijk vastgoed energieneutraal te krijgen. Daarnaast willen we in het kader van het klimaat zorgen voor meer groen en water in het centrum. Oss staat namelijk in de top-10 van warmste steden van Nederland.”
Prijsvraag om in NoM-huis te wonen
Daarnaast is deze gemeente aangesloten bij Stroomversnelling Brabant. “Zo is een woningen aan de Potgieterstraat gerenoveerd tot Nul-op-de-Meterniveau”, vertelt Broeders. “Dankzij ervaringen uit het verleden weten we dat het gedrag van bewoners ook belangrijk is. Om extra aandacht te geven aan deze woning, hebben we een prijsvraag uitgeschreven om dit huis een jaar gratis te bewonen en hun ervaringen te delen.” Tot en met 20 november konden geïnteresseerden hun inzending insturen. Vanaf 1 december is het huis gereed om in te wonen.