Een warmtepomp is NIET duurzaam. Hij draait op kolenstroom en kost 5000 euro (omgebouwde airco) of 15000 euro (met bodem). Een warmtepomp voor tapwater is duurder dan een HR-ketel. En over 15 jaar moet een heel legertje aan monteurs de loodzware warmtepomp verwijderen en vervangen door een nieuwe a 8000 euro. Een nieuw keteltje kost 1000 euro. Passiefhuisbouw met een HR-ketel is pas het toppunt van duurzaamheid. Dat kleine beetje gas veroorzaakt veel minder CO2-uitstoot dan de kolenstroom voor de warmtepomp. Is er wel eens uitgerekend hoeveel CO2 vrijkomt bij de bouw en installatie van een warmtepomp. En van een heel eenvoudig doch superbetrouwbaar HR-keteltje. Over 5 jaar is er volop biogas voor het verwarmen van passiefhuizen en over 15-20j volop synthetisch aardgas dat zomers met pv-panelen en power-to-gas wordt omgezet. Waarom is die warmtepomplobby zo sterk? En waarom rijden al die warmtepomp account managers in zo'n zware leasebak. En waarom sponsort Nathan, de bekende importeur van warmtepompen, een zwaar milieuvervuilend autoraceteam?

Verdorie Maarten, nou vergeet je de noodzaak om te isoleren of een gedragsaanpassing bij een WP. Mensen die denken dat ze gewoon op dezelfde manier kunne blijven stoken komen echt van een koude kermis thuis voor wat betreft hun E-rekening. Dat hele gasverhaal geloof ik niet Rene. 1500 PJ produceren kost onnoemelijk veel elektrische energie. Daar is de hele Noordzee nog niet genoeg voor.

Jan Willem, bedankt voor de aanvulling. Het is zeker veel beter om eerst goed te isoleren voor het overstappen op een warmtepomp. Het ging me vooral om de verandering van 2015 richting 2016 en hoe deze veranderingen zorgen voor een beter klimaat voor het installeren van warmtepompen (nadat het huis eerst goed geïsoleerd is!). Rene, natuurlijk is een warmtepomp niet zo duurzaam als je hem op kolenstroom laat draaien. Maar wat we zeker weten is dat dat 'kleine beetje gas' sowieso niet duurzaam is, terwijl we elektriciteit wel duurzaam kunnen maken. Het is een kip en het ei verhaal. In feite is een warmtepomp geen heel ingewikkeld apparaat. Bij grootschalige toepassing gaat de prijs dus sowieso omlaag. Die subsidie kan daarbij helpen. Voor de grootschalige toepassing van de HR-ketel kostte deze ook geen '1000 euro', dat komt door prijsreductie na grootschalige toepassing. Bij voorbaat de warmtepomp afwijzen omdat het nu te duur is of nog niet genoeg groene stroom voorradig is, houdt elke vorm van innovatie in ons energiesysteem tegen. Alle innovaties beginnen namelijk als inferieur en duurder dan hun reguliere concurrent.

Maarten, dank voor je reactie. Ik bedoel te zeggen dat je het geld van de warmtepomp beter kunt steken in nog extra isolatie tot PH+-niveau (10W/m2/j). En die 100 kuub gas met een HR-ketel laten verzorgen. Geen warmtepomp die gevoelig is voor 'gebruiksfouten'. Mijn ouders stoken op 24 gr, met de warmtepomp betalen zij zich scheel. En ze douchen zich veel minder lang, dus die 200 l warmwater op voorraad geeft ontzettend veel verliezen. En waar haal je de wijsheid vandaan dat een WP in prijs daalt? Het ding is er al 20 jaar en ik zie alleen maar prijsstijgingen. Zo'n 8000 euro voor een bodem-WP, excl installatie en bron is toch horror? Ik hoor ook nooit iemand over de vervangingskosten. Kan iemand bij een kapotte WP over 15-20 jaar zomaar 10.000 euro ophoesten voor een nieuwe warmtepomp. En onze elektramix blijft vooral in de winter leunen op kolen en gas. In 2030 is volgens ECN technisch gezien slechts 20% duurzaam op te wekken in de winter. We kunnen nooit NL volzetten met windmolens en de zon schijnt niet in de winter (bij mij is de opbrengst al dagen lang 0W, ja 0 W. Deze maand teruggeleverd 0 kWh. Een zomerse week in juli: met gemak 90 kWh teruglevering, met op de meter pieken van 2500 W. Zodra we een 100% duurzame elektravoorziening hebben zeg ik JA tegen de warmtepomp. Zolang power-to-gas kansrijk is (omdat geproduceerd gas in de zomer veel gemakkelijker op te slaan is tot de winter) vind ik dat alle woningen passiefhuis moeten worden met een HR-keteltje van Intergas, liefst CW3, want anders verspillen mensen veel te veel warmwater en gas. Even kijken in de prijslijst van Intergas: Intergas HRE CW3: € 650 incl BTW.

Ik denk dat warmtepompen nu alleen interessant zijn voor heel erg goed geïsoleerde nieuwbouw. Dan kun je de bijbehorende zonnepanelen, warmteopslag en vloerverwarming meteen meenemen en heb je bij meer identieke woningen een schaalvoordeel. De bestaande woningen moeten eerst aangepast worden voor warmtepompen daar zin hebben. Die tijd kan mooi gebruikt worden om te werken aan enerzijds betaalbare warmtepomp-ketels en bronnen en betaalbare elektrische auto's en anderzijds aan grootschalige technieken om duurzame elektriciteit tot de winter te bewaren. en veel meer biogas en windenergie te produceren. Tegen die tijd kunnen mensen dan gewoon een afweging maken of ze op groengas of elektriciteit overstappen voor verwarming van hun huis of om te rijden.

Als in het bezit bent van zonnepanelen komt het toch al duurzame plaatje van een warmtepomp er nog beter uit te zien. Bij een momentaan te kort aan elektra productie kon je natuurlijk nog stroom afnemen bij bijvoorbeeld Pure Energie of van de bron. Dus niks geen kolenstroom.

Wederom bedankt voor de reacties! Ik zou graag een laatste keer willen antwoorden richting Rene, om te voorkomen dat hier een eindeloze discussie wordt gehouden. Er zijn twee dingen waar geen rekening mee wordt gehouden in je betoog: er is minstens een gelijkwaardige noodzaak voor koeling als voor verwarming bij een passiefhuis (PH) concept. Een warmtepomp kan deze (vrijwel) gratis leveren, dat zie ik een intergasketeltje nog niet doen. Tuurlijk, met goede zonwering en vrije nachtkoeling kom je een heel eind, maar het is verre van ideaal. Daarnaast heb je het over 100 kuub gas per jaar dat je nog gebruikt voor verwarming. Het is erg inefficiënt om een heel gasnetwerk in stand te houden voor slechts 100 kuub gas per jaar. Het kost al meer dan 150 euro per jaar aan vergoedingen voor de netbeheerder om dat gasnetwerk in stand te houden. Je betaalt dan dus ongeveer 60 euro aan het gas zelf en 2,5 keer zoveel aan de aansluiting. Daarnaast wordt voor nieuwe wijken een groot gasnetwerk uitgerold voor maar heel weinig gasvraag. Zeker niet optimaal zou ik zo zeggen. Ten slotte loopt power-to-gas tegen bepaalde limieten op. Al snel zit je op een systeem dat een efficiëntie van 50% heeft. Dat betekent dat de helft van de elektriciteit verloren gaat. Dan liever een warmtepomp met een COP van 3 of 4. Verder heb je in bepaalde punten zeker gelijk hoor. Daarom moet je ook per situatie bekijken wat de optimale configuratie is. Dat is nou precies wat wij bij Merosch ook doen. We kiezen niet perse voor een warmtepomp, maar voor de optimale mix van efficiëntie, betaalbaarheid en duurzaamheid. Frans heeft zeker gelijk dat warmtepompen pas interessant worden na goede isolatie. Echter dat hoeft zeker niet alleen bij nieuwbouw het geval te zijn. Bij een grondige renovatie van bestaande bouw kom je ook een heel eind.

Een warmtepomp kan ook goed functionereni n een minder goed geïsoleerd huis. Vloerverwarming en Lage temperatuurverwarmingradiatoren zijn wel nodig. Als je je huis naar 24 graden wil stoken dan kan je het vergeten met een warmtepomp. Ik vind 20-21 wel genoeg,

@Maarten, goed om in discussie te blijven. Maar als we over geld beginnen en vastrecht, wat dacht je van de extra kosten voor een zwaardere elektra-aansluiting? Met 3x25A kom je er niet, je hebt een zwaardere dus duurdere aansluiting nodig. En waarom vergeet je de extra kosten voor de verzwaring van het elektranet als we allemaal aan de WP gaan en elektrische auto (die eveneens op kolenstroom rijdt en waarmee je netto 800 kg aan accu's aan het rondrijden bent). Om nog eventjes in het geldgebeuren te blijven. De warmtepom verdien je bij zo'n lage warmtevraag nooit terug. Dus economisch gezien is er geen noodzaak om een HR-ketel te weren. En p-2-g met een rendement van 50% vind ik torenhoog. Dat haalt onze kolenstroomnetwerk niet (gemiddeld 39%). Overigens is het rendement van p-2--g veel lager. En dan het koelgebeuren. Ik ben niet zo overtuigd van de noodzaak van extra koeling, naast zomernachtkoeling. Maar jij weet ook dat de warmtepomp met bodem passee is in Nederland. In alle projecten tegenwoordig wordt een lucht/water-warmtepomp van Mitsubishi geplemd, en als je wilt koelen..........gaat de compressor aan en verbruik je stroom, veel stroom. Simpeler kan ik het niet stellen. Dus de mogelijke besparing van in de winter ga je zomers wegkieperen. Nee dan liever een HR-ketel. Het aantal mensen dat echt een airco installaleert in een PH is zeer gering (blijkt in Belgie). In mijn passiefhuisvakantiehuisje blijft het zomers altijd onder de 24gr en dan heb ik nog niet eens een nachtventilatiesysteem. Nogmaals, ik ben zeer bezorgd over deze aarde en de opwarming. Ik ben geen klimaatscepticus. Maar ik zoek het vooral in verminderen van de warmte- en elektravraag. Niet in dure ingewikkelde, weinig efficiente installaties, die bewoners toch niet snappen en niet willen snappen. We falen al 15 jaar in de uitleg over WTW, laat staan dat we kunnen uitleggen hoe je met een WP moet omgaan, zonder idioot hoge kosten. Jij weet als geen ander dat een warmtepomp in veel projecten die worden gemonitoord, maar zo'n 10% besparen, met hele grote verschillen (doordat zo'n ding ongeschikt is om een woning tot 24 gr te verwarmen). Ook dit jaar wordt het jaar van de HR-ketel. Let op mijn woorden. En buitengewoon goede schilisolatie (maar dat zal helaas wel utoptie blijven). Zolang aannemers nog steeds liever geen isolatie in het dak stoppen dan wel, en glasboeren nog nooit van tripleglas hebben gehoord (maar wel druk zijn om hun verdiende geld in de plaatselijke Tango-tankstation te investeren) denk ik dat energieneutraal bouwen, vooral op lokaal niveau, nog mijlenver weg is. Laten we ons eerst daar maar eens zorgen over maken.

Hmm, ik heb hier met onze multi-split lucht/lucht warmtepomp geen enkele verzwaring van de hoofdzekering hoeven te doen (1x 35A). Verder koken wij ook nog eens op inductie. Totale jaarverbruik is afgedekt met de opbrengst van onze zonnepanelen.