Met een aantal partners wil aanjager Jan Willem van de Groep (foto) zelf een fabriek laten bouwen die over 5 jaar marktleider moet zijn op het gebied van woningrenovatie naar energieneutrale woningen. Dit vertelt hij aan platform Duurzaam Geproduceerd, dat gelieerd is aan Duurzaam Gebouwd. Geschatte investering: € 25 miljoen.
Volgens Van de Groep, winnaar van de Duurzame 50 Vastgoed NL en expert bij Duurzaam Gebouwd, is het heel goed mogelijk dat in 2040 alle woningen in Nederland energieneutraal zijn. Maar dan moet er wel wat veranderen aan het hele bouwproces. Volgens hem kan de conservatieve bouw bijvoorbeeld veel leren van de industrie en met name van hoe Original Equipment Manufacturers (OEM’s) te werk gaan.
"De bouw benadert een huis of gebouw nog steeds niet als een systeem, maar stapelt een aantal bestaande losse producten op elkaar, die bij groothandels op de lijst staan. Het is net lego. Als je een aannemer een iPhone zou laten ontwerpen, dan past die niet eens op een keukentafel. Het moet niet lego blijven, maar juist Playmobil worden."
Modulaire productie in de fabriek
In sectoren zoals de auto-industrie en ICT gebeurt het heel anders en vooral ook veel efficiënter, stelt hij. In de fabriek wordt gewerkt met computers en robots die op grond van goed doordachte ontwerpen hun producten fabriceren. Daar zijn operators, procesengineers en softwareontwikkelaars voor nodig. Van de Groep gebruikt al eerder in publicaties het voorbeeld van de keukenindustrie. "Vroeger werd de keuken in een huis door een timmerman gemaakt en in elkaar gezet. Nu wordt de keuken modulair in de fabriek geproduceerd en in een dag geassembleerd in de woning."
Dat kan ook bij de renovatie of nieuwbouw van huizen en andere gebouwen. Met de huidige aanpak kunnen bestaande huizen nu al in een dag een volledige make-over krijgen. Nieuwe onderdelen, zoals complete gevels, daken, een kleine aanbouw of modules voor een nieuw energiesysteem worden van tevoren in een semi-industriële omgeving gefabriceerd. Ook volledige nieuwe huizen kunnen in een fabriek in modules worden gemaakt en in korte tijd op hun uiteindelijke plaats worden geassembleerd. "Het zijn echter nog overdekte bouwplaatsen." Huizen en make-overs kunnen door de bouw van echte fabrieken nog veel goedkoper, sneller en energiezuiniger worden gerealiseerd, zo luidt zijn stelling.
3D-printen
Van de Groep stelt dat zulke OEM’s er sowieso komen, doordat technologie als 3D printen en innovatieve software dat mogelijk maken. Om de versnelling nog een extra impuls te geven, heeft hij een halfjaar geleden besloten om zelf het ondernemerspad te kiezen. Samen met drie andere initiatiefnemers, die tot voor kort werkzaam waren bij verschillende bouwbedrijven, heeft hij zelf zo’n OEM opgericht voor Nul-op-de-Meterrenovaties. En ambitie genoeg. Binnen 5 jaar moet het bedrijf marktleider zijn in de energiebesparende renovatie van woningen. "Vooralsnog gaan we ervanuit dat we voldoende schaalgrootte nodig hebben om de prijs en kwaliteit te borgen. We denken dat de fabriek daarom minimaal 7.000 woningen per jaar moet renoveren. Overigens kan schaalgrootte gaandeweg minder nodig zijn. Ik volg ook de ontwikkelingen van micro factories, kleine fabriekjes die economy of scale niet meer nodig hebben. Met de huidige stand van de software wordt het bijvoorbeeld steeds meer mogelijk om onderdelen per stuk te laten maken zonder meerkosten. Ik ken een producent waar je 24 uur per dag op maat staalplaatjes kunt bestellen waarbij het in de prijs niet uitmaakt of je er 1 of 1.000 tegelijkertijd besteld."
Voorlopig gaan Van de Groep en zijn partners ervan uit dat ze een complete industriële site met voldoende schaalgrootte moeten optuigen om de traditionele bouwplaats te vervangen. "Dat is ook meteen het verschil met prefab, dat we nu kennen. Bij prefabricatie verplaats je alleen de bouwplaats. Er lopen bijvoorbeeld nog steeds timmerlieden rond. Op de bouwsite is geen plaats voor de timmerman of andere ambachtslieden, maar wordt alles met robots gedaan."
€ 25 miljoen
Al voordat de voorbereidingen echt zijn begonnen, hebben Van de Groep en de zijnen al een bod op hun bedrijf gehad, vertelt hij met een grote glimlach op zijn gezicht. Het sterkt zijn overtuiging en er zijn dus meer partijen die rotsvast in het idee van de bouwfabriek geloven. "Ook zijn 2 traditionele bouwbedrijven geïnteresseerd om te participeren. We zijn er nog niet uit of we dat wel willen. Het is misschien het beste om volledig los te komen van de traditionele bouwwereld." Tegelijkertijd moeten de initiatiefnemers wel praktisch zijn. "We hebben naar onze inschatting € 25 miljoen nodig hebben om de fabriek neer te zetten." Hoe sneller dat rond is hoe eerder er forse stappen mogelijk zijn.
Wilt u meer weten over de plannen van Jan Willem van de Groep? In de nieuwe editie van Duurzaam Geproduceerd ontvouwt hij zijn plannen.