Auteur: Marvin van Kempen
BIM is geen toverwoord voor oplossingen, maar bewerkstelligt wel een vroegtijdige visualisatie van onderdelen en geeft bouwers en eindgebruikers tijdig belangrijke inzichten. Nieuwe vormen van aanbestedingen, beschikbaarheid van informatie in 1 database en een uniforme taal voor communiceren zijn belangrijke voorwaarden om meer organisaties te laten werken met een informatiemodel.
Voordat professionals Michiel van Wijk van Deerns, Dennis Duffels van VBI en Arjan van Haperen van Unica de marktontwikkelingen omtrent het Bouw Informatie Model (BIM) uiteenzetten, noemt Duurzaam Gebouwd-redacteur en moderator Tim van Dorsten een aantal mogelijke voordelen van het model. “De communicatie en integrale samenwerking verbeteren en de faalkosten verminderen. Voor de locatie van dit seminar, het Bovaghuis te Bunnik, heeft onze partner Deerns BIM gebruikt om de hoofdstructuur in kaart te brengen om de renovatie uit te voeren.”
Van Wijk richt zich in zijn presentatie op nieuwe ontwikkelingen in de BIM-markt zoals de door Deerns ontwikkelde Intelligent Scan 'DIScover'. Eerst legt hij aan de zaal uit, waarom de inzet op een informatiemodel vrij logisch is. “Geen enkel bedrijf faciliteert het Programma van Eisen tot aan de oplevering van een gebouw. Sterker nog: per fase moeten verschillende partijen die met elkaar samenwerken en iedere partij heeft eigen informatie nodig. Hierdoor wordt het terugvinden van relevante data bemoeilijkt, wat ten koste gaat van proces-efficiëntie en gebouwde kwaliteit."
Data effectief vergaren en gebruiken
Om efficiënt te ontwerpen, bouwen, exploiteren en onderhouden moeten we complexe problemen snel oplossen, gebaseerd op juiste informatie en degelijke analyses. De vraag is niet meer ‘waarom is betrouwbare informatie belangrijk?’, maar ‘Hoe kunnen we data effectief vergaren en gebruiken?’ Dat is de filosofie van Deerns’ Discover.
‘Discover’ maakt het onder andere voor facility managers en eigenaren van gebouwen mogelijk om gebouwinstallaties tot in detail te beheren. Door middel van een 3D-laser scan, wordt een virtueel model gecreëerd van een (bestaand) gebouw en zijn installaties. Dit model wordt vervolgens geïntegreerd in BIM-software waar informatie als onderhoudsschema’s, certificeringen etcetera aan de installaties gekoppeld kunnen worden. Door het gebruik van ‘Discover’ wordt het aantal constructiefouten verminderd, bevindt zich consistente data in een uniforme database en wordt tijdswinst geboekt. Inmiddels zijn dan ook meerdere projecten al gerealiseerd volgens deze methode.
Fabrikant nog maar weinig vertegenwoordigd
Duffels, naast hoofd verkoop bij VBI ook bestuurslid STABU namens het NVTB en voorzitter van FBS, focust vervolgens op de positie van de fabrikant bij samenwerking met ketenpartners in BIM. Het valt hem op dat fabrikanten, binnen de verschillende platforms ten aanzien van BIM die Nederland rijk is, nog te weinig worden vertegenwoordigd. “Dat terwijl wij voor een groot deel de bron en eigenaar zijn van productdata.”
Volgens hem bestaat behoefte aan duiding, zodat voor fabrikanten duidelijk wordt wie met wat bezig is. Velen zijn nog onvoldoende bekend met de platforms die voor hun zaak staan. “Binnen de bestaande platforms vindt momenteel veel parallellisatie en integratie plaatsvindt. Overziet u het landschap nog? Data is king en de vraag is wie uiteindelijk de mini-usb stekker wordt voor de branche. Wat worden de belangrijkste standaarden, classificaties of databases om zoveel mogelijk partijen van zoveel mogelijk informatie te voorzien?”, vraagt Duffels zich af.
Van links naar rechts: Michiel van Wijk, Dennis Duffels, Arjan van Haperen
Strijd der procedures
Aandachtspunt bij het BIMmen is volgens hem de mengelmoes aan procedures die de samenwerking kunnen laten vastlopen. “Grote bouwbedrijven schrijven BIM werkprocessen uit, net als fabrikanten en andere partijen die in het bouwproces horen. Het is opletten dat het geen strijd der procedures wordt. Ook de verschillende vormen van communicatie binnen de modellering stelt hij aan de kaak. “Als we niet snel 'het Engels' van de BIMwereld met elkaar hebben vastgesteld, dan blijft de babylonische spraakverwarring voortgaan.”
Ten slotte geeft Van Haperen, directeur projecten zuid bij Unica, een kijkje in de keuken van een BIM-project. Differ, een instituut voor energieonderzoek, betreffende een nieuwbouw met drie fasen: ontwerp, realisatie en beheer en onderhoud. Binnen het bouwproces kreeg zijn organisatie met de nodige uitdagingen van doen.
Geen toverwoord
“We kregen vanuit de architect een BIM-model aangeleverd. De installaties daarin waren niet voorzien. Alles wat in het programma van eisen stond, moesten wij passend maken binnen de bouw. BIM is geen toverwoord voor oplossingen: als iets niet past, dan past het ook niet als je het in een model giet”, constateert Van Haperen.
Het project betrof 12.000 m2 met 3 bouwlagen en 1 technieklaag. In sneltreinvaart vertelt hij over de verschillende verzilverde duurzaamheidsambities . “Met een aansluiting op het WKO-systeem van de TU/e, klimaatplafonds en bijna 1.000 zonnepanelen die voor duurzame opwekking zorgen, staan we op het punt om het BREEAM-NL Excellent oplevercertificaat binnen te halen.”
Uit de praktijkervaringen blijken enkele tips voor de bijna 100 aanwezigen van het seminar. “Het BIM-model werd snel te groot, dus investeer in goede hardware. Splits disciplines op en houd rekening met een leercurve die extra tijd, geld en doorzettingsvermogen vraagt. De efficiëntere processen leiden tot onder andere een reductie in faalkosten en risicoverlaging, een consistent revisiedossier en een eenvoudigere overdracht naar de beheerfase.”
Duurzaam Gebouwd Op Locatie: BIM
Op dinsdag 22 september stond Duurzaam Gebouwd Op Locatie in het teken van BIM. De bijeenkomst vond plaats in het Bovaghuis te Bunnik. Voor een overzicht met de presentaties, de foto's en de factsheet neemt u een kijkje op de terugblikpagina van Duurzaam Gebouwd Op Locatie: BIM.