Auteur: Wilma Schreiber
Tijdens het driedaagse event BOOST Camp ’15, eind mei in Nijmegen, werd eensgezind gezocht naar manieren om de circulaire economie van belofte naar doorbraak te brengen. En passant bevestigde Nijmegen met dit event haar kandidatuur voor European Green Capital 2016.
Keynote spreker Rob van Hattum (VPRO Tegenlicht) is er heilig van overtuigd: circulair denken loont. Want: ‘waste is basically stupid’. Dus moet je geen stoelen meer verkopen maar de dienst ‘op een stoel kunnen zitten’. Na 2.000 zituren neem je de stoel terug om deze te hergebruiken - de inmiddels overbekende Cradle to Cradle-gedachte. Wat energie betreft, leven we volgens Van Hattum nog in het stenen tijdperk.
Nieuwe revolutie
Stug vasthouden aan fossiele brandstoffen, terwijl al lang is aangetoond dat je door zonnepaneelvelden ter grootte van Spanje en Frankrijk te plaatsen in de Sahara een jaar lang de hele wereld van energie kunt voorzien. Hij verwijst naar Hermann Scheer, een Duitse voorvechter van het grootschalig oogsten van zonlicht. Zonne-energie als nieuwe revolutie, rendabel en goedkoper dan fossiele brandstoffen.
Sleutelwoorden voor succes? Massaproductie, technologische vernieuwing (om de prijs te laten dalen) en bewustzijn in de samenleving. Nu al, zo betoogt Van Hattum, zorgt innovatie voor een steeds kortere terugverdientijd van zonnepanelen en een toenemend rendement. Als de kosten per huishouden lager worden, staat niets de doorbraak van zonne-energie nog in de weg.
Zorgen voor opschaling
Na deze aftrap volgt een paneldiscussie met Wytske van der Mei (lid MT Duurzaamheid, ministerie I&M), Harriët Tiemens (wethouder gemeente Nijmegen), Marten Hekking (Groene Zaak), Antoine Heideveld (Groene Brein), onder leiding van Lars Sorensen met Rob van Hattum als sidekick. Heel mooi die circulaire economie-gedachte, maar hoe zorgen we voor opschaling in de samenleving? Niet het sterkste punt van Nederland, beamen de panelleden. Alle goede doelstellingen ten spijt, blijft ons land steken in te veel individuele projecten en te veel belemmeringen (wet- en regelgeving).
De overheid geeft ook niet bepaald het goede voorbeeld, merkt Hekking op: bij inkoop legt duurzaamheid het nog te vaak af tegen prijs. “De overheid moet anders kijken, niet naar de prijs van dat moment, maar naar de totale levensduur. Ecodesign moet standaard worden.” Tiemens benadrukt het belang van samenwerking. “We moeten de cirkel regionaal en bovenregionaal sluiten. Het regionaal aanbesteden van bijvoorbeeld energie is ook een stimulans voor de regionale economie.”
Van der Mei trekt de lijn verder door naar nationaal en Europees. “Om kansrijke ideeën van BOOST Camp ’15 verder te brengen, moeten deze worden vastgelegd in samenwerkingsverbanden.” Vandaar ook de oproep vanuit de RACE (Realisatie van Acceleratie naar een Circulaire Economie) coalitie aan alle aanwezigen om icoonprojecten aan te dragen.
Zero waste en denkomslag
Tijdens een kort intermezzo doen vertegenwoordigers van de drie themagroepen (gezondheidszorg, energie en eiland in de rivier) kort verslag. Gemene deler: hoe realiseer je zero waste, wat zijn de belemmeringen, uitdagingen en de (innovatieve) mogelijkheden? Het levert tevens het eerste icoonproject op: een circulaire sluis - hoeveel Nederlandser wil je het hebben? Daarna volgt een tweede paneldiscussie met een aantal ervaringsdeskundigen: Emily-Jane Lowe-Townley (auteur ‘Een leven zonder afval’), Jules Martin (oprichter Deelwinkel Nijmegen), “alles wat je nodig hebt, is er al”, Hugo van der Kallen, designer van circulaire meubels.
Ook zij betogen dat de circulaire economie vooral een denkomslag vergt. Dit wordt onderschreven door Guido Braam van Kirkman Company: “De ideeën van een circulaire economie zijn logisch, de praktische uitrol is het probleem.” Hij kijkt uit naar volgend jaar, naar het Nederlands EU-voorzitterschap. “Een uitgelezen kans om ons land te afficheren als hotspot voor de circulaire economie. Slimme oplossingen laten zien en die inzetten als nieuw Nederlands exportproduct.”
Foto bovenaan: (v.l.n.r. Maarten Hekking, Harriët Tiemens, Wytske van der Mei, Antoine Heideveld, Rob van Hattum en Lars Sorensen)