‘Duurzame scholen? Let’s just do it’

In 2015 ligt er een nieuwe versie van het Programma van Eisen Frisse Scholen, een publicatie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, opgesteld in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Deze ‘menukaart’ staat centraal tijdens de Round Table over duurzame scholen.

Dit Programma van Eisen (PvE) op basis van de 5 thema’s energie, binnenluchtkwaliteit, thermisch comfort (temperatuur), visueel comfort (licht), en akoestisch comfort (geluid), beschikt over 3 ambitieniveau’s: klasse C (acceptabel), klasse B (goed) en klasse A (zeer goed). Maar wat kun je ermee als bouw? En minstens zo belangrijk: wat doen scholen ermee?

Klik op deze afbeeldingen voor een samenvatting van deze Round Table over Duurzame Scholen. Op de derde pagina staan de deelnemers.

Gastheer is klimaatspecialist Alklima/Mitsubishi Electronic, met operationeel directeur Babette van Loon als moderator. De discussie concentreert zich rond 2 stellingen, die volgens de aanwezigen nauw met elkaar verweven zijn: ‘Het nieuwe PvE Frisse scholen 2015 gaat zorgdragen voor een gezond binnenklimaat op scholen’ en ‘De klimaatbehoefte van een school wordt op budget bepaald’.

Ambitieniveau onbekend

“De sleutel voor een succesvolle realisatie van duurzame scholen ligt in het bedrijfsleven”, trapt Van Loon af. “Bedrijven moeten zich collectief opstellen om de meerwaarde, die zij als sector kunnen leveren, beter over het voetlicht te brengen. Arnoud Matser van Merosch onderschrijft die noodzaak: “Een school weet doorgaans absoluut niet welk ambitieniveau zij hebben. Of ze wíllen duurzaam of ze móeten van de gemeente duurzaam.”

Volgens Theo Smulders van Celsius Benelux halen ze er dan in eerste instantie een adviseur, bij die het bestek gaat schrijven. “Maar op een gegeven moment valt het besluit om hem te schrappen en zo te bezuinigen op het budget.” Het risico bestaat dat er dan iets anders wordt gerealiseerd dan oorspronkelijk was bedacht. Rudy Grevers (Alklima): “Mensen steken op voorhand in op een klasse A, gezien het budget wordt het uiteindelijk C.”

Prestatie-eisen afspreken

De oplossing kan liggen in een alliantie van leveranciers, die zich gezamenlijk aanbieden. Dit realiseerde Aris Bakker van Trilux Benelux zich tijdens een bijeenkomst van een groot aantal bouwleveranciers en scholen. “We konden geen van allen ons verhaal over de bühne brengen naar die scholen, want niemand begreep wat we doen. Ik denk dat je duurzaamheid toch gecombineerd moet aanbieden, in totaaloplossingen denken. Dat vindt zo’n school veel begrijpelijker.”

Een andere belangrijke suggestie is dat leveranciers bereid zijn om zich voor langere tijd verbinden. “Wij doen dat ook met coatings”, legt Rico van Dijk van AkzoNobel uit, “waarbij we van tevoren met de opdrachtgever prestatie-eisen afspreken. Vanuit die eisen halen wij resultaten. Dat resultaat wordt gemonitord in de tijd gedurende de exploitatietermijn.”

Omslag bij schoolbesturen

“Het idee daarachter is dat dit goedkoper is voor een opdrachtgever met een visie van 30 à 40 jaar”, benadrukt Timo Stuij van Bouwbedrijf De Vries en Verburg. Peter Musters (VBI) betwijfelt of de scholen al zo ver zijn. “Als je kijkt naar duurzaamheidsaspecten in het onderwijs, en daarbij hoort ook een gezond binnenklimaat, is de levenscyclusbenadering heel belangrijk. Dat vergt wel een omslag bij de opdrachtgever, het schoolbestuur.”

Grevers ziet de oplossing: “Partijen moeten zich bundelen en dan met een plan van aanpak komen.” Hierbij sluit Van Dijk zich aan. “Uiteindelijk gaat het erom om het gewoon eens te doen, een project maken met elkaar. Let’s do it. Meer of minder is het niet, toch?”